روزنامه ابتکار
1400/03/31
به کشورهای فقیر واکسن می‌رسد؟ جنگ واکسن
یک میلیارد دوز واکسن برای کشورهای فقیر؛ این وعده‌ای است که اخیرا از سوی کشورهای ثروتمند گروه هفت برای کمک به شکست همه گیری کووید-19 در جهان مطرح شد اما سیاست‌های منفعت طلبانه آنها در کنار مشکلات عدیده لجستیکی، دنیا را به نبرد بر سر واکسن کشانده و حالا تهدید سویه‌های جدید ویروس بر خود این کشورها هم سایه افکنده است.به گزارش ایسنا، آمار مبتلایان و تلفات ناشی از همه گیری کووید-۱۹ در جهان همچنان رو به افزایش است. بر اساس جدیدترین آمار شمار مبتلایان در جهان تاکنون به ۱۷۸ میلیون و ۹۶۴ هزار و ۱۸۱ نفر رسیده و مرگ سه میلیون و ۸۷۵ هزار و ۶۵۶ نفر نیز بر اثر ابتلا به این بیماری تایید شده است. تنها راه برای پایان‌دادن به همه‌گیری کووید-۱۹ ایمن‌سازی تعداد کافی از افراد در سراسر جهان است. اگر چه جهان در نبردی برای متوقف ساختن این همه گیری از جمله با اجرای تدابیر و پروتکل‌های قرنطینه و سلامت عمومی و اجرای واکسیناسیون به سر میبرد و بسیاری از مقام‌ها و چهره‌ها در جهان خواهان کنار گذاشتن اختلافات بین کشورها و یکپارچه سازی تلاشها در نبرد با کووید-۱۹ شده‌اند اما در واقعیت همچنان خود برتر بینی کشورهای ثروتمند و زورگویی‌های آنها در کنار مشکلات دیگری نظیر قاچاق، دزدی و مصادره واکسن و لوازم پزشکی سبب ناکارآمدی و کم اثر بودن تلاشها علیه این ویروس جهان‌گیر شده است.
این در حالی است که زنگ خطر نسبت به بروز موج جدیدی از همه گیری کرونا با شیوع سویه جدید موسوم به دلتا در جهان به صدا درآمده است؛ سویه‌ای به شدت مسری که نخستین بار در هندوستان ظاهر شد اما پس از آن به سرعت در ۶۲ کشور شیوع یافته است.
شیوع سویه جدیدی از ویروس در هر جای جهان می‌تواند باعث ایجاد نوع جدیدی از ویروس کرونا شود که در برابر واکسنها مقاوم است و این اتفاق ما را مجبور به بازگشت به شرایط طاقت‌فرسای قرنطینه سراسری می‌کند. با وجود افزایش خوش‌بینی‌ها نسبت به بازگشت به شرایط عادی اما روند تولید واکسن در جهان جلوی این خوش‌بینی زودهنگام را می‌گیرد.
براساس برآوردها برای توقف همه‌گیری ویروس کووید-۱۹ نیاز به ۱۰ تا ۱۵ میلیارد دوز واکسن در جهان است، اما میزان تولید امروز واکسن نزدیک به چنین رقمی هم نیست و گمانه زنی شده که با سرعت تولید فعلی، صدها میلیون نفر در کشورهای درحال‌توسعه حداقل تا سال ۲۰۲۳ بدون ایمنی باقی می‌مانند.
بر اساس گزارشها بیش از نیمی از جمعیت بزرگسال آمریکا هم اکنون به طور کامل در برابر کووید-۱۹ واکسینه شده‌اند اما وضعیت در کشورهای دیگر جهان متفاوت است. تاکنون بخش عمده واکسنهای کرونا روانه ثروتمندترین کشورهای جهان شده است و در بسیاری از کشورهای کم درآمد، کمتر از یک درصد جمعیت تنها یک دوز واکسن را دریافت کرده‌اند.
قرار بود یک برنامه بین‌المللی موسوم به “کوواکس” تحت نظارت سازمان ملل این شکاف را پر کند. هدف این برنامه این بوده که تا پایان سال جاری میلادی دو میلیارد دوز واکسن را توزیع کند، در حالی که خیلی عقب تر از برنامه است.
یک بخش بزرگ این مشکل این است که کشورهای ثروتمند اقدام به خرید تمامی دوزهای واکسن قبل از آنکه بسیاری از واکسنها حتی تایید شوند، می‌کنند. کوواکس اعلام کرده بخشی از دلیل تاخیر در اجرای برنامه‌اش کمبود بودجه کافی در ابتدای برنامه به منظور کسب دوزهای واکسن بوده است.
در این میان حتی در زمان موجود بودن واکسنها در کشورهای کم درآمد ممکن است این واکسنها کم اثرتر و با ایمنی کمتر نسبت به واکسنهای موجود در کشورهای ثروتمند تلقی شوند. به عنوان نمونه در جمهوری دموکراتیک کنگو، ۱.۷ میلیون دوز واکسن آسترازنکا در حالی که نهادهای تنظیمی حوزه دارو در اروپا مساله ریسک لخته شدن خون مربوط به این واکسن را بررسی می‌کردند دست نخورده باقی ماندند اما زمانی که مجوز استفاده از این واکسنها صادر شد بسیاری از آنها به تاریخ انقضایشان رسیده و بسیاری نیز به جاهای دیگر منتقل شدند.
به نوشته پایگاه ساینتیفیک آمریکن، حتی اگر برنامه کوواکس به هدفش برسد تنها ۲۰ درصد از جمعیت هر کشوری را واکسینه می‌کند. بسیاری از کشورها مجبور به مذاکره با واکسن سازها به منظور معامله با آنها شده‌اند.
واکسنهای ساخت چین شامل سینوفارم و سینوواک تاکنون به حدود ۷۰ کشور جنوب در پنج قاره رسیده‌اند و در این میان کشورهای ثروتمند گروه هفت نیز با مساله حقوق مالکیت معنوی واکسنها درگیر بوده‌اند.
دیپلماسی واکسن جلوه‌ای از رقابت میان ابرقدرتها است. اگرچه مساله تولید واکسن و دسترسی به آن جزو منفعت عمومی جهانی است، همراستایی دیپلماتیک همچون عاملی قوی و تعیین کننده در تامین واکسن از تولیدکننده‌ها است.
با نگاه به الگوی توزیع جهانی واکسن در میابیم که مساله تامین واکسن تقریبا همواره مطابق با حوزه نفوذ یک کشور صورت گرفته است.
به عنوان مثال کشورهایی مثل مجارستان، اسلواکی و جمهوری چک متعلق به بلوک شرق سابق، با وجود آنکه آژانس دارویی اروپا هنوز واکسن اسپوتنیک وی روسیه را تایید نکرده اما این واکسن را انتخاب کرده‌اند.
در این وضعیت به اصطلاح جنگ واکسن، صنایع دارو و واکسن سازی جایشان را به مجتمع نظامی-صنعتی به عنوان ساختار پشت رقابت ابرقدرتها داده‌اند.
مدیر کل سازمان بهداشت جهانی اخیرا از کشورهای گروه هفت خواست تا حق مالکیت معنوی برای واکسنهای کووید-۱۹ را لغو کنند. در صورت رخ دادن این اتفاق دیگر کشورها از جمله از طریق بلوکهای منطقه‌ای می‌توانند برنامه‌ای برای تولید مشترک یک واکسن برای حوزه منطقه خود در نظر بگیرند.
کمبود واکسن کرونا ویروس در کشورهای کم درآمد ناشی از اصرار تولیدکنندگان بزرگ واکسن بر حفظ انحصار و سود خودشان بوده است. دو شرکت مشهور فایزر و مدرنا تاکنون به درخواست‌های متعدد تولیدکنندگان واجد شرایط برای در اختیار قراردادن حقوق مالکیت معنوی این واکسنها پاسخ منفی داده‌اند.
سایر اخبار این روزنامه
آیا سینما در دولت سیزدهم احیا میشود؟
پرده نقره‌ای در حال احتضار
محمد یوسفی آرامش
بشه چندپرسش مهم ازرئیس جمهورمنتخب
شوخی بیا اعتراض سیاسی؟
معنای آرای باطله در انتخابات
فلاحت پیشه پاسخ می‌دهد
تکلیف FATF در دولت رئیسی مشخص میشود؟
تصمیم نهایی در پایتخت ها گرفته می شود
توافق در یک قدمی
روحانی دلار چند تومانی تحویل رئیسی می دهد؟
بازارها در انتظار یک توافق
سازمان جنگل ها مسبب سوختن جنگل هاست؟
جنگل های زاگرس در آتش بی‌تدبیری
روحانی در جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت تاکید کرد
ارائه گزارش از وضعیت اقتصادی به رئیس جمهور منتخب
محسنی اژه‌ای:
مردم آقای رئیسی را با رای معناداری انتخاب کردند
به کشورهای فقیر واکسن می‌رسد؟
جنگ واکسن
از طلا گشتن پشیمان گشته‌ایم!
