جاده قاتل جان سرباز معلمان را گرفت

جای خالی مشهاد کریمی و ریحانه یاسینی، خبرنگاران ایسنا و ایرنا در محل کارشان با شاخه‌های گل پر شده است. آن‌ها چهارشنبه گذشته همراه تیمی خبری به دعوت سازمان محیط زیست برای تهیه گزارش احیای دریاچه ارومیه از تهران راهی ارومیه شده بودند که به سوژه‌خبری تبدیل شدند و در حادثه واژگونی اتوبوس جانشان را از دست دادند. اینکه چرا سازمان محیط زیست برای انتقال تیم خبرنگاران از اتوبوس فرسوده کارخانه سیمان استفاده کرده جای پرسش و پیگرد دارد و انتظار است که رئیس پرحاشیه سازمان محیط‌زیست در این باره مورد تحقیق قرار گیرد. همچنین یک روز پس از این حادثه، تصادف اتوبوس حامل سربازان با یک دستگاه کامیون در جاده ابرکوه به دهشیر در استان یزد به مرگ پنج سرباز و زخمی شدن ۳۴‌نفر دیگر منجر شد. علت این دو حادثه نقص فنی ترمز اعلام شده‌است.
عصر روز چهارشنبه دوم تیرماه روز تلخی برای جامعه خبری بود. وقتی خبر رسید اتوبوس حامل خبرنگاران در شهرستان نقده دچار سانحه شده و دو نفر از همکاران رسانه‌ای در واژگونی این خودرو جانشان را از دست داده و ۲۱‌نفر هم زخمی شده‌اند، تلاش‌ها برای بررسی ابعاد حادثه به جریان افتاد. از ۲۶‌مسافر این اتوبوس، ۲۰‌نفر خبرنگار، چهار نفر عضو ستاد احیای دریاچه ارومیه و دو نفر هم راننده و کمک راننده بودند. بعد از آن بود که روشن شد سازمان حفاظت محیط زیست با دعوت ستاد احیای دریاچه ارومیه از صبح روز چهارشنبه تور رسانه‌ای از خبرنگاران تخصصی محیط‌زیست رسانه‌های تهران را برای بازدید از پروژه‌های عمرانی این ستاد در دستور کار خود قرار داده است. این تصمیم سازمان محیط‌زیست در روز‌های پایانی دولت مستقر و آن هم در شرایط دشوار کرونایی خود جای پرسش دارد با این حال ساعت‌۶:۳۰ صبح روز چهارشنبه ۲۰خبرنگار از رسانه‌های کشور به همراه چهار‌نفر از کارکنان روابط‌عمومی سازمان محیط‌زیست و دو نفر از کارکنان ستاد احیای دریاچه ارومیه برای بازدید از پروژه‌های احیای دریاچه ارومیه از فرودگاه مهرآباد تهران به ارومیه سفر کردند. گروه اعزامی پس از رسیدن به ارومیه با اتوبوس تهیه شده توسط اداره‌کل محیط‌زیست استان آذربایجان‌غربی برای بازدید از تونل زاب در شهرستان پیرانشهر راهی این شهر شدند. خبرنگاران ظهر همان روز با لکوموتیو وارد تونل زاب شدند و ساعت‌۱۸ راهی سد کانی‌سیب شده‌بودند که اتوبوس آن‌ها واژگون شد و حادثه خونین رقم خورد.
بی‌تدبیری سازمان محیط‌زیست برای تهیه اتوبوس خبرنگاران
سرهنگ هادی امیدوار، فرمانده پلیس‌راه درباره چرایی حادثه اعلام کرد که اتوبوس فاقد صورت وضعیت و متعلق به کارخانه سیمان بود. وی با بیان این‌که این اتوبوس تولید سال‌۱۳۸۵ بود، ادامه داد: طبق بررسی‌های صورت گرفته اتوبوس معاینه فنی داشت، اما به دلیل آنکه در مسیر کوهستانی تردد کرده و مکرراً از ترمز استفاده کرده سیستم ترمزش دچار مشکل شده‌بود و راننده از ترمز ثانویه اتوبوس هم استفاده نکرده است. وی ادامه داد: اتوبوس در مسیر اصلی تردد داشت و متعلق به کارخانه سیمان و جابه‌جایی کارگران بود. روز حادثه هم راننده به پلیس راه رفته و اعلام کرده که در حال حمل کارگران سیمان است و با توجه به این‌که سال‌ها همین روند وجود داشته پلیس نیز آن را تأیید کرده‌است. امیدوار اضافه کرد: به نظر می‌رسد مسئول محلی به دلیل آنکه احتمالاً اتوبوس رایگان بوده از اتوبوس کارخانه سیمان استفاده کرده در صورتی که در چنین مواردی قاعده بر این است که مسئول محلی باید به پلیس‌راه و راهداری اطلاع دهد که مسافران اتوبوس چه کسانی هستند و اگر این موضوع را به ما اطلاع داده‌بودند حتماً نسبت به انتخاب اتوبوس و همچنین قرار دادن یک تیم اسکورت برای این اتوبوس اقدام می‌کردیم.


وضعیت راننده متخلف
همچنین مدیرکل ایمنی سازمان راهداری از لغو دائمی کارت هوشمند راننده اتوبوس خبرنگاران خبر داد و گفت که وی دیگر مجاز به رانندگی در بخش حمل و نقل عمومی جاده‌ای نخواهد بود. فرهاد صالحیان گفت: این تصمیم در کمیسیون ماده‌۱۱ رسیدگی به تخلفات رانندگان بخش حمل و نقل جاده‌ای اتخاذ شده و تخلف فاحش و غیرقابل اغماض راننده درباره عدم رعایت قوانین و مقررات منجر به این تصمیم شده است. براساس این گزارش، در حال حاضر دو کمیته، یکی برای رسیدگی به مسائل فنی، علل و چگونگی حادثه و دیگری برای رسیدگی فوری به وضعیت جان‌باختگان و مصدومان تشکیل شده است.
تکرار حادثه
دومین حادثه مرگبار یک روز بعد و ساعت شش صبح روز پنج‌شنبه در جاده ابرکوه به دهشیر در استان یزد اتفاق افتاد. این اتوبوس که با ۳۹‌مسافر از زاهدان راهی شهرستان آباده در استان فارس بود در جاده‌ابرکوه به دهشیر در استان یزد با یک کامیون که در مسیر مقابل در حال حرکت بود تصادف کرد و پنج‌نفر از سرنشینان آن جانشان را از دست دادند و ۳۴‌نفر هم زخمی و روانه بیمارستان شدند. سرنشینان اتوبوس که همگی سرباز بودند قرار بود از ابتدای مهر به عنوان سرباز معلم در آموزش و پرورش خدمت کنند. سرهنگ رحیم حاجی ده‌آبادی، رئیس پلیس راه استان یزد علت حادثه را نقص فنی ترمز خودرو و ناتوانی راننده در کنترل وسیله نقلیه اعلام کرده است.
مرگ جمعی در راه‌های کشور
مرگ جمعی مردم در جاده‌های کشور سال‌های زیادی است که روح عمومی جامعه را آزار داده است. براساس آمار سازمان پزشکی قانونی کشور سالانه حدود ۱۷‌هزار نفر از جمعیت کشور در جریان سوانح رانندگی جانشان را از دست می‌دهند و ۳۷۰‌هزار نفر هم مجروح می‌شوند. درباره چرایی وقوع این حوادث هم مدام موضوعات مورد نظر مورد بازکاوی قرار گرفته است. خطای انسانی، خودرو و وضعیت جاده‌ها از دلایل عمده در بروز این حوادث اعلام شده‌اند با این حال طرح این موضوعات و بازکاوی دلایل آن نتوانسته مانع از بروز این سوانح شود. همین که هر روز از جاده‌های کشور خبر حوادث ناگوار به گوش می‌رسد حکایت از این دارد که سازوکار‌های به کار گرفته شده برای پیشگیری از وقوع این حوادث نتوانسته راه به جایی ببرد. در مورد حادثه‌ای که برای خبرنگاران اتفاق افتاد این پرسش مطرح است که سازمان عریض و طویل محیط‌زیست با رئیس پرحاشیه‌اش توان آن را نداشته که اتوبوسی مناسب را در اختیار خبرنگاران قرار دهد که بناست گزارش‌های خود درباره احیای دریاچه را منتشر کنند؟ این اتوبوس آن طور که اعلام شده از آن به عنوان سرویس کارگران کارخانه سیمان استفاده می‌شده است. در این باره هم این پرسش مطرح است که چرا اتوبوس مورد بازبینی دوره‌ای قرار نگرفته تا به این طریق جان انسان‌های بی‌گناه با خطر مواجه شود. این موضوع در مورد اتوبوس حامل سربازان هم مطرح است. از زبان سرنشینان هر دو خودرو عنوان شده که راننده‌های هر دو اعلام کرده بودند که سیستم ترمز اتوبوس‌ها درست کار نمی‌کند.
تکرار اتفاق‌های ناگوار در کشور مثل مرگ ۴۴ مسافر در تصادف دو اتوبوس در آزاد راه تهران - قم که دوشنبه ۱۸‌شهریور سال ۹۲ به علت نقص فنی اتوبوس اتفاق افتاد یا مرگ ۱۳‌سرباز در تصادف اتوبوس که پنجم تیرماه‌سال‌۹۵ به علت فرسودگی اتوبوس، کهولت راننده و سرعت غیرمجاز در محور سیرجان به نی‌ریز اتفاق افتاد یا اتفاق‌های مشابه که مدام در حال تکرار است حکایت از بی‌توجهی سازمان‌ها و نهاد‌هایی دارد که در حوزه تصمیم‌گیری نقش دارند. داغداران این حوادث بدون تردید به چیزی بیش از تسلیت و همدردی نیاز دارند و آن پیشگیری از وقوع حوادث مشابه است.