تلسکوپ ایرانی، فخر ملی پروژه‌های علمی کشور

سرویس جامعه جوان آنلاین: بهره‌برداری از پنج طرح ملی دانش‌بنیان کشور روز گذشته انجام شد. ساخت تلسکوپ تمام ایرانی، طراحی اتوبوس برقی ایرانی، راه‌اندازی رصدخانه ملی کاشان و سه خانه خلاق از جمله این طرح‌ها بودند. تمام ۴۰ هزار قطعه از تلسکوپ ایرانی توسط متخصصان داخلی ساخته شده و ایران اکنون به جرگه ۱۰ کشور سازنده تلسکوپ در جهان پیوسته است. بهره برداری از پنج طرح علمی با هزینه ۳۸۵ میلیارد تومان در استان‌های تهران، اصفهان و کرمانشاه، زمینه اشتغال‌بیش از هزارو ۳۰۰ نفر را به همراه داشته‌است. تلسکوپ رصدخانه ملی پژوهشگاه دانش‌های بنیادی کاشان و طرح توسعه قوای محرکه الکتریکی اتوبوس برقی دانشگاه تهران، از مهم‌ترین طرح‌های اجرایی روز گذشته بودند.
خانه‌های خلاق، منزلگاه محققان گمنام
ایجاد خانه‌های خلاق هم در یکسال اخیر گسترش یافته‌است. خانه‌های خلاق در کاشان، اصفهان، تهران و کارخانه نوآوری پارک علم و فناوری کرمانشاه هم از دیگر طرح‌های ملی بودند که دیروز در جهت توسعه زیست‌بوم نوآوری کشور افتتاح شدند. خانه‌های خلاق، راهبرد و مأموریتی را برای خود تعریف کرده‌اند که بر همین اساس امکاناتی را برای افراد مبتکر فراهم می‌کنند. آنچه این اماکن را به فضایی مناسب و جذاب تبدیل می‌کند، امکان همنشینی با افرادی خلاق و نوآور است که با استفاده از تجربیات یکدیگر، برای به انجام رساندن پروژه‌های مختلف تلاش می‌کنند. در بسیاری از جوامع کوچک و محلی، افرادی هستند که نیاز به کمک برای شکوفایی استعداد‌ها و رونق طرح‌های خود دارند. خانه‌های خلاق موظف به شناسایی این فرصت‌ها و بالفعل کردن آن‌ها هستند.
خانه‌های خلاق از طریق توسعه، آموزش و تجاری‌سازی به افراد مبتکر، به رونق اقتصادی شهر‌های مختلف کمک می‌کنند. همچنین افراد خلاق و هنرمند در بعضی مناطق ناشناخته مانده‌اند و امکان حضور در عرصه‌های ملی و بین‌المللی را ندارند. خانه‌های خلاق از طریق آموزش، مشاوره و انواع تسهیلات مسیر رشد و پیشرفت محققان به سمت پارک‌های فناوری را هم فراهم می‌کنند.


چشم ایرانی رو به سوی کهکشان
رصدخانه ملی ایران دیگر پروژه‌ای است که به همت مهندسان ایرانی طراحی و اجرا شده‌است. تمام اجزا و تجهیزات تلسکوپ و گنبد این رصدخانه ساخت ایران است و با اجرای این طرح ایران جزو ۱۰ کشور سازنده تلسکوپ در جهان محسوب می‌شود.
مکان‌یابی برای ساخت رصدخانه ملی ایران پنج سال زمان برده و از میان ۴۰ قله مطالعه شده، قله گرگش در جنوب کاشان انتخاب شده‌است. قطر آینه اصلی تلسکوپ ۵/۳ متر است و سازه ۹۰ تنی آن با دقت بسیار بالا اجرام آسمانی را رهگیری می‌کند. گنبد تلسکوپ ۲۴ متر ارتفاع و ۱۶ متر قطر دارد و بخش چرخان آن ۲۵۰ تن است و این تلسکوپ مجهز به اپتیک فعال است.
وزن تلسکوپ ساخته شده توسط محققان کشور، بیش از ۹۰ تن است و فقط وزن آیینه این تلسکوپ بیش از ۴ تن است و رصد خانه کاشان را به یک رصدخانه کاملاً حرفه‌ای در جهان تبدیل کرده‌است. حدود ۴۰ هزار قطعه این تلسکوپ در کشور ساخته شده و با این فناوری می‌توان ساخت رصدخانه‌های بعدی را هم در دستور کار قرار داد.
از رستوران‌سازی تا استارتاپ‌سازی
معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری هم در آیین بهره‌برداری از این طرح‌های ملی در این خصوص گفت: تلسکوپ ایرانی، پروژه بسیار عظیمی است و واقعاً یک فخر ملی برای تمامی پروژه‌های علمی کشور است و بیش از ۷۰ درصد عملیات اجرایی آن در چهار سال گذشته انجام شده‌است. تاکنون سازمان میراث فرهنگی برای خانه‌های قدیمی دو پلن (برنامه) بیشتر نداشت که رستوران و هتل بوده‌است. امروز ما ۱۱ خانه خلاق داریم و تا آخر سال به ۳۰ خانه خلاق می‌رسد که عمدتاً هم خانه‌های قدیمی است که بازسازی می‌شود و استارتاپ‌های حوزه خلاق وارد آن می‌شود.
یک شارژ و ۳۰۰ کیلومتر حرکت
پروژه توسعه اتوبوس تمام برقی درون شهری هم در یک شرکت دانش‌بنیان با همکاری یک شرکت صنعتی در اصفهان و پژوهشکده خودرو، سوخت و محیط‌زیست دانشگاه تهران در اواسط سال گذشته آغاز شد. در این پروژه حداقل ۸۰ درصد قوای محرکه الکتریکی بومی‌سازی شده و طراحی داخل است. در این خودرو از موتور‌های الکتریکی، ژنراتور، گیربکس تک سرعته، سیستم توان کمکی و اینورتر‌های خاص، سیستم توزیع انرژی الکتریکی و سیستم‌های متعدد خنک‌کاری استفاده شده که همه ساخت داخل و بومی‌سازی شده هستند. اگرچه سلول‌های باتری این خودرو از خارج تهیه شده ولی پک کردن و تبدیل به باتری کردن آنها، سیستم خنک‌کاری و سیستم حفاظتی آن در داخل طراحی و ساخته شده‌است. اتوبوس برقی ایرانی مشخصات فنی نزدیک به اتوبوس‌های اروپایی را داراست. با یکبار شارژ الکتریکی در این اتوبوس‌ها بسته به نوع شارژ تا ۳۰۰ کیلومتر توانایی حرکت دارد. با شارژ سریع نیم ساعته هم امکان فعالیت دارد که برای استفاده در شهر بسیار مناسب است. در واقع امکان استفاده از شارژ سریع در ابتدا و انتهای هر مسیر اتوبوس هم وجود دارد و شارژ شبانه هم در پایان روز کاری انجام می‌شود.