روزنامه جوان
1400/04/13
خورشید و باد به جای نفت
بیش از ۱۰ سال است که فعالان انرژی تجدیدپذیر نسبت به ضرورت استفاده از انرژی خورشیدی و بادی هشدار می‌دهند، اما هیچ‌کدام از مسئولان این موضوع را جدی نگرفته‌اند. همین مسئله باعث شده که امروز، کشور‌های پیشرفته در فناوری استفاده از این انرژی‌ها، اقدامات مؤثری انجام دهند و ترقی کنند، اما کشور ما با وجود ظرفیت‌های فراوان همچنان درجا بزند!طبیعت می‌تواند به ما کمک کند تا نیازهایمان را برآورده کنیم. در حالی که دروازه استفاده از این نعمت الهی باز است و با همت و تلاش می‌توان بهترین استفاده را از انرژی‌های تجدیدپذیر کرد، غفلت مسئولان و بی‌تفاوتی آنها نسبت به استفاده از انرژی خورشیدی، توجیه‌ناپذیر است. متأسفانه مسئولان نور خورشیدی را که بدون هیچ منت و هزینه‌ای می‌تابد و می‌توان از آن استفاده کرد، نمی‌بینند و به جای آن، دغدغه‌شان استفاده از نفت و سوخت‌های فسیلی شده‌است! این در حالی است که وقتی نسبت به عقب‌ماندگی کشور در فناوری انرژی‌های تجدیدپذیر به آنها هشدار داده‌می‌شود، فقط با چند اقدام نمایشی و شعار‌های بی‌عمل، سر و ته ماجرا را به‌هم می‌آورند و از پاسخگویی فرار می‌کنند! این حقیقت را باید پذیرفت، روزی می‌رسد که دنیا، استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر را جایگزین سوخت فسیلی خواهد کرد و دیگر نیازی به نفت و گازوئیل ندارد.
ما کجا، دنیا کجا؟!
اگرچه عمر استفاده از نور خوشید برای تولید الکتریسته و برق در کشور ما به کمتر از ۱۵ سال می‌رسد، اما کشور‌های پیشرفته و صنعتی دنیا یک قرن است که از این انرژی پاک بهره می‌گیرند.
۱۰۰ سال پیش بود که برای نخستین‌بار از انرژی خورشیدی برای تولید بخار آب استفاده شد و این بخار‌های تولید‌شده را برای راه‌اندازی ماشین‌های مختلف استفاده می‌کردند. این کار ادامه داشت تا اوایل دهه ۷۰ که مردم استفاده از پنل‌های خورشیدی را در ماشین حساب‌ها تجربه کردند. حالا این پنل‌ها برای شارژ کردن تجهیزات گسترده‌ای استفاده می‌شوند و برای تأمین انرژی خانه‌ها و مجتمع‌های تجاری و صنعتی نیز کاربرد دارند. امروزه سقف یک خانه متوسط فضای کافی برای نصب پنل‌های خورشیدی به منظور تولید انرژی الکتریکی مورد نیاز همان خانه را دارد، انرژی الکتریکی تولید شده توسط پنل‌های خورشیدی می‌تواند مستقیماً در طول روز با ذخیره‌سازی توسط باتری در شب مورد استفاده قرار گیرد. حالا فکرش را کنید که در آیندهای نزدیک این فناوری به حدی پیشرفت کند که حتی از یک پنل خورشیدی به اندازه کف دست نیز بتوان برق کل ساختمان را تأمین کرد! مسئله‌ای که شاید امروز شبیه به رؤیا باشد، اما زمانی، مانند خیلی از فناوری‌های روز دنیا، دست‌یافتنی خواهد شد.
هنوز راه زیادی داریم
هر چند در کشور، به فناوری استفاده از انرژی خورشیدی دست یافته‌ایم و در حال حاضر، پنل‌هایی برای استفاده در مقیاس صنعتی و خانگی نیز تولید شده‌است، اما پیشرفت ما در این حوزه در مقایسه با آن چیزی که در دنیا اتفاق می‌افتد، بسیار ناچیز است. دانمارک ۵۷ درصد از انرژی مورد نیاز خود را از نیروگاه‌های بادی تأمین می‌کند. ما قبل از ترکیه شروع به کار بر انرژی‌های تجدیدپذیر کرده‌بودیم، اما در حال حاضر۲۵۰ مگاوات ظرفیت نیروگاه بادی داریم و ترکیه ۱۰ هزار مگاوات ظرفیت (!) که تازه این مقدار هم رو به افزایش است.
سال گذشته، عکسی از بزرگ‌ترین پارک شناور انرژی خورشیدی در بیرون از آسیا منتشر شد که روی دریاچه‌ای ۱۸ هکتاری در نزدیکی شهر زوئوله هلند قرار گرفته و حدود ۶ درصد از برق این شهر را تأمین می‌کند. در این پارک، فناوری پیشرفته با طراحی منحصربه‌فردی به‌کار گرفته شده و ۷۳هزار پنل خورشیدی، ۱۳هزار ترانسفورماتور و ۳۳۸ مبدل الکتریکی را در دل طبیعت جا داده‌است.
ضرورت استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر به قدری واضح است که سایر کشورها، برای استفاده از آن آستین همت را بالا زده‌اند و حتی با وجود نبود زمین کافی و عدم تابش نور کافی خورشیدی نیز از فضا‌هایی، مانند سطح آب، استفاده کرده‌اند! این در شرایطی است که در کشورمان مناطق بسیار وسیعی داریم که به دلیل تابش نور شدید خورشید، بهترین مکان برای استفاده از پنل‌ها هستند، اما از این ظرفیت، هیچ استفاده‌ای نشده‌است.
پتانسیلی که در کشور وجود دارد، اما هیچ تلاشی نمی‌شود!
سید سعید میرترابی حسینی، عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی درباره پیشرفت دنیا برای استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و بی‌توجهی کشور ما نسبت به این حوزه به خبرنگار «جوان» می‌گوید: «در دنیا دو انرژی تجدیدپذیر مورد استقبال قرار گرفته و فناوری‌های مربوط به آن خیلی سریع پیشرفت کرده‌است، حتی طی ۱۰ سال اخیر، سرعت پیشرفت در حوزه انرژی «خورشید» و «باد» بیش از پیش‌بینی‌ها بوده و هر سال ۱۰ الی ۱۲ درصد بهره‌وری انرژی خورشیدی در جهان رشد کرده‌است، یعنی هزینه استفاده از این انرژی با استفاده از فناوری‌های جدید هر سال ۱۰ درصد کاهش پیدا کرده و این روند در سال‌های آینده نیز ادامه پیدا خواهد کرد.»
او ادامه می‌دهد: «ایران از لحاظ تعداد روز‌های آفتابی و مناطق وسیع بیابانی پتانسیل بی‌نظیری دارد که می‌توان از این‌ها برای استفاده از انرژی خورشیدی استفاده کرد و حتی آن را گسترش داد تا بخشی از مصارف خانگی از طریق این انرژی تجدیدپذیر تأمین شود.»
میرترابی حسینی با اشاره به عقب‌ماندن کشور ما از فناوری استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر تصریح می‌کند: «در ایران فناوری با مشکلاتی مواجه است، فناوری‌های روز دنیا هر سال در حال پیشرفت است و ما از آنجا مانده‌ایم. استفاده مناسب و گسترش این حوزه از انرژی، مشروط به این است که ما به فناوری‌های جدید دسترسی داشته باشیم. چه از لحاظ فنی و چه از لحاظ ارتباط با کشور‌های دیگر، باید به آن دست بیایم.»
به گفته او، پتانسیل زیادی در ایران برای استفاده از انرژی‌خورشیدی وجود دارد، اما در این زمینه تلاش مؤثری انجام نشده‌است.
چه باید کرد؟
عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی اظهار می‌دارد: «وزارت نیرو باید برنامه‌هایی را به عنوان مشوق ارائه کند، هر چند که ظاهراً کار‌هایی انجام شده، اما کافی نبوده و نیست و قوانین دست و پاگیر زیادی هم در این زمینه وجود دارد. از طرفی بخشی از تجهیزات باید از خارج از کشور وارد شود، بنابراین حتی نوسانات ارزی نیز مشکلاتی را برای فعالان این حوزه ایجاد کرده‌است.» او درباره راهکار پیشرفت کشور در زمینه فناوری استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر می‌گوید: «بخشی از این فناوری را می‌توان در قالب همکاری با کشور‌هایی که در این زمینه پیشرفت کرده‌اند، به دست آورد. اگر بخواهیم بدون استفاده از فناوری دیگر کشورها و از صفر شروع کنیم، حتماً از آن عقب خواهیم ماند. بنابراین باید سرمایه‌گذاری‌های مشترکی را در این حوزه با سایر کشورها انجام دهیم و از آنجایی که پتانسیل ایران هم برای کشور‌های دیگر جذاب است و بازار خوبی برای آنها دارد، قطعاً موفق خواهیم شد.»
میرترابی حسینی ادامه می‌دهد: «امروز شاهد آن هستیم که برخی از کشورها اعلام کرده‌اند در سال‌های آینده، تولید خودروی بنزینی را متوقف خواهند کرد و به سمت استفاده از انرژی خورشیدی می‌روند، آنها امیدوارند که در این زمینه آنقدر پیشرفت کنند که هم هزینه‌هایشان را کاهش دهند و هم کمتر به محیط‌زیست آسیب وارد کنند. این گزارش‌ها خیره‌کننده است و نشان می‌دهد که در آیندهای نزدیک، مصرف نفت در جهان با کاهش شدیدی رو‌به‌رو خواهد شد.»
پیشرفت خواهیم کرد، اگر مسئولان بخواهند!
در چنین شرایطی که شاهد افت فشار برق در فصول گرم سال هستیم، به طور حتم احداث نیروگاه‌های خورشیدی در مقیاس کوچک و متوسط و استفاده از فناوری‌های روز دنیا در این زمینه، کمک بسیار زیادی به حل مشکلات کمبود برق خواهد کرد.
حاشیه خلیج فارس و دریای عمان که هم بیابان و هم آب دارد، بهترین منطقه برای استفاده از انرژی خورشیدی است که می‌توان به کمک آن و بدون استفاده از هیچ سوختی، برای شیرین کردن آب دریا اقدام کرد. در مرحله بعد نیز می‌توانیم به سمت تهیه گلخانه‌هایی برویم که با حداقل مصرف آب، بیشترین بهره‌وری را دارند. با همت مسئولان مربوطه در این حوزه و با استفاده از انرژی خورشیدی، به‌راحتی علاوه بر نیاز داخلی، در صادرات برق به کشور‌های همسایه نیز می‌توان موفق شد.
سایر اخبار این روزنامه
خورشید و باد به جای نفت
سیل تجهیزات پزشکی به‌سوی سیستان و بلوچستان
چشم هور روشن!
کوچ مستأجران به محلات ارزان
کرونا انگیزه‌ام را برای المپیک بیشتر کرد
در توکیو کم نمی‌گذارم
با ۵ مدال برمی‌گردیم
کرونا انگیزه‌ام را برای المپیک بیشتر کرد
دولت مردمی دنبال تغییر وضع موجود به نفع مردم
قوه قضائیه مطلوب در گام دوم انقلاب
حمله به زیدآبادی پس از پاسخ به رئیسی
از حرف ما تا عمل آنها!
وین به نتیجه نرسد تهران فیلم‌های هسته‌ای را از بین می‌برد
اسب تروای تل‌آویو
کرونا باز هم زیر تئاتر و سینما دینامیت گذاشت!
