روزنامه اعتماد
1400/04/16
لبنان در آستانه فروپاشي اقتصادي
شهاب شهسواريحسن دياب، نخست‌وزير پيشبرد امور لبنان سه‌شنبه در سخنراني خود در جمع سفرا و روساي نمايندگي‌هاي خارجي مستقر در بيروت گفته است كه فاصله لبنان تا «انفجار اجتماعي» فقط چند روز است. بانك جهاني در تازه‌ترين گزارش خود نوشته است كه واحد پول لبنان 90 درصد از ارزش خود را از دست داده است و از هر دلار معادل 8000 پوند به هر دلار معادل 17600 پوند رسيده است. بر اساس گزارش بانك جهاني بيش از نيمي از مردم اين كشور به زير خط فقر سقوط كرده‌اند. بانك جهاني معتقد است كه بحران اقتصادي لبنان يكي از سه بحران بزرگ اقتصادي است كه از نيمه قرن نوزدهم تاكنون در جهان رخ داده است. رويترز مي‌نويسد كه اين روزها، كمبود سوخت باعث درگيري‌هاي فيزيكي ميان صاحبان خودروها در پمپ بنزين‌هايي مي‌شود كه نمي‌توانند نياز مشتريان‌شان را تامين كنند و الجزيره در گزارشي نوشته است كه سنديكاي واردكنندگان داروي لبنان هشدار داده است ذخيره دارويي اين كشور به سرعت در حال تمام شدن است و پولي براي واردات دارو وجود ندارد.
انفجار نزديك است
11 ماه بعد از آنكه انفجار انبار مواد شيميايي در بندر بيروت، اين كشور را در بهت و خشم عمومي فروبرد، حالا نخست‌وزير موقت اين كشور از انفجار قريب‌الوقوع اجتماعي سخن مي‌گويد كه به دليل مشكلات مزمن معيشتي و اقتصادي در لبنان به دليل تعليق همه كمك‌هاي خارجي به اين كشور و اعمال تحريم‌هاي غيرمنطقي عليه لبناني‌ها ايجاد شده است. حسن دياب در جمع سفرا و روساي نمايندگي‌هاي كشورهاي خارجي گفت: «لبنان فقط چند روز با انفجار اجتماعي فاصله دارد و مردم لبنان تنها و بدون هيچ كمكي در مقابل اين سرنوشت سياه قرار گرفته‌اند. كمتر از يك ماه به سالروز فاجعه انفجار بندر بيروت كه باعث استعفاي حسن دياب از نخست‌وزيري شد، هنوز دولت جديدي در لبنان تشكيل نشده است، دولت‌هاي خارجي حتي پيش از انفجار بندر بيروت هم كمك‌هاي وعده داده‌شده بين‌المللي براي بازسازي اقتصاد لبنان را معلق كرده‌بودند و جناح‌هاي سياسي در لبنان از تشكيل يك كابينه جديد باز مانده‌اند. تنها گزينه‌اي كه براي نخست‌وزيري لبنان در حال حاضر مطرح است، سعد حريري، نخست‌وزير پيشين است كه در دو دوره چهارساله و دو ساله اين مسووليت را بر عهده داشته است. در حالي كه همه گروه‌هاي سياسي لبناني در اظهارنظرهاي علني مطرح مي‌كنند كه با نخست‌وزيري سعد حريري موافق‌اند، اما در عمل مذاكرات حريري با ميشل عون، رييس‌جمهور براي تشكيل كابينه جديد مدت‌هاست كه در بن‌بست مانده است. حسن دياب گفته است كه فقط در صورت تشكيل يك كابينه جديد است كه مي‌توان مذاكرات براي دريافت وام از صندوق بين‌المللي پول را از سر گرفت. دياب گفته است: «دولت پيشبرد امور نمي‌تواند مذاكرات با صندوق بين‌المللي پول را از سر بگيرد، چرا كه برنامه بازسازي اقتصادي كه در اين مذاكرات تعيين مي‌شود، تعهداتي را بر دوش دولت مي‌گذارد كه كابينه بعدي ممكن است آنها را قبول نداشته‌باشد.» حسن دياب در سخنراني خود با اشاره به تحريم‌ها و متوقف شدن كمك‌هاي بين‌المللي گفت: «طرف‌هاي خارجي ادعا مي‌كنند كه هرگونه كمك خارجي منوط به اصلاحات اقتصادي و مبارزه با فساد است، اما واقعيت اين است كه محاصره اقتصادي لبنان و توقف كمك‌هاي بين‌المللي بر تنها قشري كه تاثير نگذاشته قشر فاسدان است.» دياب خطاب به ديپلمات‌هاي خارجي مستقر در لبنان گفت: «مردم لبنان در صبرشان را از دست داده‌اند، تكرار شرط و شروط قبلي براي منوط كردن كمك‌هاي خارجي به تشكيل دولت جديد به تهديدي براي جان مردم لبنان و هويت لبناني تبديل شده است.»
بحران دارو
هر چند قيمت ارز در بازار آزاد لبنان به‌شدت بالا رفته است و هر دلار معادل نزديك به 18 هزار پوند لبنان خريد و فروش مي‌شود، اما بانك مركزي اين كشور، براي خريد كالاهاي اساسي، از جمله دارو نرخ ترجيحي در نظر گرفته است تا قيمت كالاهاي اساسي وارداتي مانند دارو، بر اثر سقوط شديد ارزش پوند لبنان كه يك سال پيش تقريبا دو برابر امروز بود، افزايش شديدي پيدا نكند. مشكل اما اينجاست كه بانك مركزي ديگر ارزي براي فروش ندارد. به گفته اتحاديه واردكنندگان داروي لبنان، بانك مركزي از پاييز سال گذشته تاكنون تقريبا 600 ميليون دلار بدهي انباشته به شركت‌هاي خارجي صادركننده دارو به اين كشور دارد. به همين دليل ديگر هيچ شركت خارجي حاضر نيست با طرف‌هاي لبناني وارد معامله شود. بيانيه اتحاديه واردكنندگان داروي لبنان روز يكشنبه با صدور بيانيه‌اي اعلام كرد: «كل واردات دارو در كشور از ماه گذشته متوقف شده است. انبارهاي شركت‌هاي دارويي از داروهاي ضروري براي درمان بيماري‌هاي مزمن و غيرقابل درمان در حال خالي شدن است و صدها قلم دارويي ديگر هم اگر نتوانيم واردات را از سر بگيريم تا پايان ماه جولاي در لبنان به پايان مي‌رسد.»
انباشت مشكلات
در طول سال‌هاي اخير مشكلات داخلي لبنان روي مشكلات چندين دهه‌هاي اين كشور انباشته شده‌اند تا كشور را در آستانه فروپاشي قرار دهند. دهه‌ها ميزباني از ميليون‌ها پناهنده فلسطيني، جنگ و اشغالگري از سوي رژيم اشغالگر صهيونيستي، دخالت‌هاي خارجي، جنگ داخلي و حالا در يك دهه گذشته ميزباني از پناهندگان سوريه مشكلات لبنان را صدچندان كرده است. همزمان حضور حزب‌الله به عنوان يكي از متحدان ايران در جنوب لبنان و ايستادگي و مقاومت اين گروه در مقابل اشغالگري اسراييل، لبنان را به يكي از ميادين دخالت خارجي براي فشار به ايران تبديل كرده است. ساختار حكومت طايفه‌اي در لبنان باعث شده است كه مديريت شايسته‌سالارانه در اين كشور به جناح‌گرايي‌هاي طايفه‌اي و رقابت‌هاي مذهبي و قومي تبديل شود. در طول سه سال گذشته توليد ناخالص داخلي لبنان با افت 40 درصدي به كمتر از 55 ميليارد دلار به 33 ميليارد دلار رسيده است. دولت مستعفي حسن دياب براي مقابله با بحران اقتصادي وسيع اين كشور، يارانه نان را كاهش داده است، ميزان توليد برق را كم كرده و خاموشي‌هاي برنامه‌ريزي شده در كشور ايجاد كرده است، واردات سوخت با ارز يارانه‌اي انجام مي‌شود و بانك مركزي ماهانه 500 ميليون دلار از ذخيره ارزي خود به عنوان پشتوانه پول را براي واردات كالاهاي اساسي به بازار تزريق مي‌كند. درآمد ماهانه يك كارمند عادي كه پيش از بحران اقتصادي معادل 800 دلار ارزش داشت حالا كمتر از 80 دلار مي‌ارزد.
البرادعي: اميدوارم كشورهاي عربي براي نجات لبنان به پاخيزند
پس از درخواست نخست‌وزير موقت لبنان از كشورهاي ديگر براي نجات كشورش، محمد البرادعي كشورهاي عربي را به تلاش براي نجات لبنان فراخواند. به گزارش ايسنا، به نقل از سي‌ان‌ان عربي، محمد البرادعي، معاون سابق رييس‌جمهوري مصر در توييتر نوشت: دردناك است كه مي‌بينم بخشي باارزش از وطن عربي‌مان فرومي‌پاشد و ما دست روي دست گذاشته‌ايم و نظاره‌گريم. او اظهار كرد: اميدوارم كشورهاي عربي براي نجات لبنان وارد عمل شوند. البرادعي با اين سوالات ادامه داد: اجلاس سران عرب در بيروت براي «ايجاد توافق» بين گروه‌هاي درگير؟ كمك‌هاي انساني مستقيم به ملت؟ نمي‌دانم چه كار مي‌توان دقيقا انجام داد. اما مطمئنم اگر بخواهيم مي‌توانيم كارهاي زيادي انجام دهيم. حسان دياب، نخست‌وزير موقت لبنان به سفرا كشورهاي ديگر گفته بود: جهان را به نجات لبنان فرامي‌خوانم و از برادران و دوستان‌مان مي‌خواهم از مردم لبنان حمايت كنند، همچنين از آنها مي‌خواهم به خاطر تخلفات افراد مفسد، مردم لبنان را محاكمه نكنند. او افزود: در خيابان‌هاي لبنان خودروها مقابل پمپ بنزين‌ها صف كشيده‌اند و مردم در داروخانه‌ها به دنبال يك قرص يا يك قوطي شير خشك هستند، آنها در خانه‌هاي‌شان هم برق ندارند، از شما مي‌خواهم پيام‌رسان لبنان در كشورهاي خود باشيد و اين تصوير تاريك را شرح دهيد و به ما در انتقال آن كمك كنيد، لبنان را پيش از آنكه دير شود، نجات دهيد.
سایر اخبار این روزنامه
پشت پرده خاموشي‌ها
نام بزرگان مطبوعات بر خيابان‌هاي پايتخت
هشتاد سالگي مردم‌شناس ايراني
مرحمت فرموده ما را مس كنيد
هم توسعه اقتصادي هم حفظ محيط زيست
پاي حق مردم در ميان است
گذرگاه‌هاي بي‌بازگشت
لبنان در آستانه فروپاشي اقتصادي
كمبود برق؛ موضوعي فني يا سياسي؟
استيصال و اضطرار؛ صادق باشيد!
پنجره مذاكرات وين بسته نشود
نيك و بد يك ايده اميدبخش
عكس روز
آقاي رييسي، سيستم آموزشي كشور نيازمند نگاه ويژه است
