فوتبال هم ناظم اخلاق می‌خواهد هم معلم اخلاق

از لیگ برتر گرفته تا لیگ‌های دسته پایین‌تر، پرخاشگری، دعوا و اتهام‌زنی سکه رایج این روز‌های فوتبال باشگاهی شده است. مسابقاتی که به هفته‌های آخر نزدیک شده‌اند و حساسیت‌ها باعث شده با فشار بالایی که روی مربیان، بازیکنان و مدیران تیم‌ها وجود دارد، آستانه تحمل خیلی‌های‌شان پایین بیاید، به طوری که با اتفاقاتی که در زمین یا خارج از زمین بازی می‌افتد، تندترین واکنش‌ها را بروز می‌دهند. مانند شهاب گردان، دروازه‌بان باتجربه ذوب‌آهن که در بازی دوشنبه تیمش با سایپا حتی تا درگیری فیزیکی با داور چهارم هم پیش رفت. عکس‌العملی که فوراً با ورود کمیته انضباطی روبه‌رو و او تا اطلاع ثانوی محروم شد.
بی‌اخلاقی و رفتار‌های خارج از عرف جوانمردی و اتهام‌زنی مربیان و بازیکنان تیم‌ها به یکدیگر و داوران، روی زشت لیگ برتر است. رفتار‌هایی که هرچه به هفته‌های پایانی نزدیک‌تر می‌شویم باید آماده شدت گرفتن این اتفاقات حاشیه‌ای، جنگ و جدل‌ها بین اهالی فوتبال باشیم.
مقابل چنین رفتار‌هایی که فوتبال را به میدانی برای اتهام زدن‌های بی‌سند و مدرک و دعوا‌های چاله‌میدانی تبدیل کرده است، برخورد محکم و سریع ضرورت دارد، وقتی یک فوتبالیست که رفتارش الگوی خیلی از افراد جامعه است، بدون توجه به جایگاهی که دارد رکیک‌ترین فحش‌ها را نثار هواداران تیم رقیب می‌کند یا با از کوره در رفتن به قصد ضرب و شتم داور مسابقه دوی سرعت می‌گذارد، کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال باید به صورت قاطعانه وارد عمل شود و با برخورد با چنین حرکات زننده و دور از اخلاقی، این رفتار‌ها را به حداقل برساند.
البته می‌توان راهی دیگر هم در پیش گرفت که کمتر کار به اینجا برسد، به جایی که یک فوتبالیست بدون توجه به درجه شهرتش و تیمی که در آن بازی می‌کند، چشم‌هایش را ببندد و دهانش را باز کند یا به قصد حمله به داور با او یقه‌به‌یقه شود، برای رسیدن به چنین روزی باید برنامه‌ریزی جهت ترویج اخلاق و بازی جوانمردانه در اولویت فدراسیون فوتبال و کمیته اخلاق قرار بگیرد و اینکه فقط رویکرد‌های انضباطی برای مهار بی‌اخلاقی اولویت نباشد، بلکه در فدراسیون فوتبال که کمیته‌ای به نام اخلاق نیز دارد، برنامه‌های آموزشی جهت پیشگیری از سوء‌رفتار‌هایی که به حیثیت و وجهه اخلاقی و فرهنگی فوتبال ضربه می‌زند هم وجود داشته باشد.


کمیته اخلاق فدراسیون فوتبال، اما به نظر می‌رسد حداقل در ظاهر و با توجه به صحبت‌هایی که رئیس این کمیته روز یک‌شنبه در گفتگو با سایت فدراسیون داشته، برنامه‌ای در این زمینه ندارد و اسدی‌مقدم، رئیس کمیته اخلاق در این مصاحبه تنها به خط و نشان کشیدن برای فوتبالیست‌هایی پرداخته است که با رفتار‌های غیراخلاقی به اعتبار فوتبال لطمه می‌زنند. او گفته است: «هرگونه نقض قوانین اخلاقی و رفتار‌هایی که به تمامیت و اعتبار فوتبال کشور لطمه وارد کند در کمیته اخلاق بررسی شده و با متخلفان برخورد خواهد شد.»
او در حالی از تمامی اشخاص فعال در حوزه فوتبال خواسته است «با صداقت به ارزش‌های درونی بازی جوانمردانه با رعایت تمام جنبه‌های اخلاق حرفه‌ای به قوانین و مقررات و اصول رفتاری در فوتبال کشور احترام بگذارند و در صورت ارتکاب تخلف مسئولیت اجتماعی رفتار‌های خود را بپذیرند» که این کمیته باید علاوه بر برخورد‌های انضباطی در مسیر آشنایی جامعه فوتبال به «جنبه‌های اخلاق حرفه‌ای» که او از آن یاد می‌کند نیز گام‌هایی بردارد.
این در شرایطی است که در فوتبال ایران تا امروز کمتر به چنین وظیفه مهمی که باید برای کمیته اخلاق و سایر بخش‌های فرهنگی فوتبال تعریف شود توجه شده است. بی‌توجهی به آموزش اصول رفتار جوانمردانه و اخلاق‌محور در فوتبال سبب شده با تعطیل شدن بخش آموزش، تنها بخش انضباطی فعال باشد. رویکردی که باعث می‌شود همچنان شاهد افزایش بی‌اخلاقی‌ها و رفتار‌های ناهنجار در بین اهالی فوتبال باشیم و حمله به داور توسط دروازه‌بان ذوب‌آهن یا فحاشی بازیکن مشهور به هواداران تیم رقیب، آخرین پرده از روی زشت این فوتبال نخواهد بود.