روزنامه آرمان ملی
1400/04/17
انتخاب بخت سیاه براي فرار از بختِ بد...
آرمان ملی- رها معیری: همزمان با ارائه آمار کاهش نرخ ازدواج در تهران و افزایش سن ازدواج جوانان در سال 99، مسئولان از افزایش پدیده کودک همسری به دلیل فقر خبر می‌دهند. این درحالی است که موضوع ازدواج کودکان در سنین پایین به یک کلاف سردرگم در دو دهه اخیر تبدیل شده و هر چه دولت‌ها می‌خواستند که از افزایش این ازدواج‌ها به دلیل مسائل فرهنگی، قومی و قبیله‌ای جلوگیری کنند، اما حریف تفکر برخی از مسئولان نشدند. کرونا که در جامعه شیوع پیدا کرد و ده‌ها هزار کارگر روزمزد و آسیب پذیر، بیکار شدند، آن زمان واقعیت ازدواج کودکان از موضوعی فرهنگی به اقتصادی تغییر ماهیت پیدا کرد و با افزایش وام ازدواج، بسیاری از خانواده‌های فقیر در ازای گرفتن چند ده میلیون تومان وام، حاضر بودند خیلی زود فرزند دخترشان را به خانه بختی بفرستند که فقط روزهای سیاه و تباهی در انتظار آنهاست. پیش از نمایش فقر در کشور، بر اساس باورهای فرهنگی و قبیله‌ای، پسر و دختر در سنین کودکی به عقد هم در می‌آمدند و این امر در استان‌هایی با بافت فرهنگی سنتی یک موضوع تقریبا عادی به حساب می‌آید، اما ازدواج برای فرار از فلاکت و تنگدستی خانواده، ترسناک‌ترین اتفاق ممکن برای یک دختر است. بسیاری از آنها در باور یا رویایشان ازدواج با یک مرد پا به سن گذاشته را، راهی برای فرار از کار اجباری در خیابان‌ها و زندگی سخت در خانه پدری می‌دانند و آنها که در رویایشان، زندگی آسوده‌تری را از خانه پدری می‌بینند، در شرایطی تن به ازدواج با این مردان شروع زندگی کابوس‌واری در واقعیت است. همین چند روز پیش بود که معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان بار دیگر به افزایش پدیده کودک همسری به دلیل شیوع فقر در جامعه هشدار داد و گفت: «در ازدواج سنین پایین به‌ویژه دختران زیر ۱۳، هر سال آمار افزایشی داریم که شاید یکی از دلایل آن تسهیلاتی است که برای ازدواج در نظر گرفته میشود و هر سال هم افزایش پیدا می‌کند.» تفسیر محمد مهدی تندگویان از این گفته و آمار اینگونه است که «اختلاف سنی دختران و همسران‌شان در این ازدواج‌ها نشان می‌دهد که عمدتا این دختران با افرادی ازدواج می‌کنند که فاصله سنی زیادی با هم دارند. این موضوع خودش می‌تواند آسیب ایجاد کند. براساس همه نظرات روانشناسی و پزشکی حداقل فاصله سنی مطلوب و اختلاف سنی بین زوجین را ۵ سال مطرح کرده‌اند. بنابراین وقتی ما شاهد این هستیم که یک دختری با اختلاف سنی بیش از ۱۰ سال ازدواج می‌کند، به نظر ما خود این موضوع یک آسیب است.» هرچند که معاون وزیر ورزش و جوانان آماری درخصوص این افزایش ازدواج‌ها نداد، اما بسیاری از این نوع ازدواج‌ها تا رسیدن به سن قانونی دختر، به صورت صیغه محرمیت یا صیغه‌های چندساله در دفاتر ازدواج و طلاق ثبت میشود. آمار فاجعه‌بار طلاق و ازدواج طبق آخرین گزارش مرکز آمار ایران، در بهار و تابستان سال1398، 16هزارو17دختر 10 تا 14سال ازدواج کرده‌اند که این آمار در مدت مشابه در سال 99 به 16هزارو381نفر افزایش پیدا کرده است. این مرکز، یک آمار مقایسه‌ای دیگری هم ارائه داده که مربوط به 2فصل ابتدایی سال 99 است. در این گزارش آمده که در سه ماهه اول سال1399، 7هزارو323 ازدواج در بین دختران 10 تا 14سال ثبت شده که در تابستان به 9هزارو58مورد رسیده که افزایش 23درصدی کودک همسری را نشان می‌دهد. همچنین مرکز آمار ایران، اطلاعات مربوط به طلاق در همین بازه سنی را نیز منتشر کرده و آورده که تعداد طلاق ثبت شده برای دختران ۱۰ تا ۱۴ ساله از ۱۳۱ مورد در بهار۹۹ به ۱۸۸مورد در تابستان۹۹ رسیده است. این آمار برای دختران ۱۵ تا ۱۹ساله با بیش از ۴۰درصد رشد نسبت به بهار۹۹ به 3هزارو760مورد در تابستان۹۹ رسیده است. برای پسران در بازه سنی ۱۵ تا ۱۹ساله از ۱۴۰مورد طلاق در بهار سال‌جاری به ۱۶۵طلاق در تابستان۹۹ رسیده است. در این میان کارشناسان بر این باورند که کودکان که باید دوران خوش کودکی خود را با همسالان و دوستان سپری کنند، اما ناگهان به مرحله خانه‌داری و مادر‌شدن گام می‌گذارند و با توجه به اینکه مهارت‌های زندگی در چنین مواردی به درستی هنوز شکل نگرفته خلاء این مهارت‌ها منجر به طلاق‌های زودرس میشود. از کودک تا کودک همسری روز گذشته اعظم علی مددی معاون اجتماعی بهزیستــی استان مرکــزی به ایســنا گفت: ریشه چنین ازدواج‌هایی علاوه بر مساله فرهنگی، مسأله اقتصادی است، اگر در روستاها مسائل فرهنگی منجر به چنین ازدواج‌هایی میشود، طبیعتا در شهرها مسائل اقتصادی بستر پیدایش اینگونه ازدواج‌هاست. والدین فقیر اغلب بر این باورند که ازدواج از بار هزینه خانوار کاسته میشود و هم ازدواج دختر با یک مرد مسن می‌تواند وضعیت اقتصادی او و حتی خانواده را بهبود بخشد. در واقع ازدواج برای این دختران به نوعی فرار از فلاکت محسوب میشود و اغلب این دختران تا سنین ۱۰ تا ۱۳ سالگی جزو کودکان‌کار و خیابان هستند و پس از آن با توجه به محدودیت‌هایی که برای کار دارند، ناگزیر باید ازدواج کنند، چون سن آنها تناسب چندانی با کار خیابانی ندارد و در صورت کار خیابانی آسیب‌های اجتماعی دیگری به سراغ آنها می‌آید، پس از چرخه درآمدزایی برای خانواده خارج می‌شوند. بسیاری از ازدواج‌های زودرس به طلاق‌های زودرس نیز منجر میشود، چون مهارت‌های زندگی در ازدواج‌های زودرس به‌درستی هنوز شکل نگرفته و خلأ این مهارت‌ها منجر به طلاق‌های زودرس میشود. وی افزود: در بسیاری موارد متاسفانه ممکن است به‌دلیل مشکلات ناشی از فقر یا اعتیاد در برخی خانواده‌ها، ازدواج کودکان بدون طی این روند صورت بگیرد و بعد از سن خاصی اقدام ثبت رسمی ازدواج آنان صورت گیرد، شاید دلیل این است که نمی‌توانند مصلحت کودک را اثبات کنند و ترجیح می‌دهند با عقد موقت، زندگی را آغاز کنند و پس از سن قانونی و بدون طی موارد مطروحه در ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی، عقد را به طور رسمی در دفاتر رسمی به ثبت برسانند، البته همواره موضوع سن ۱۳ سال تمام برای دختران و ۱۶ سال تمام برای پسران، مورد بحث بسیار بوده و فراز و فرودهای قانونی زیادی نیز در این راستا اتفاق افتاده است.
سایر اخبار این روزنامه
انتخاب بخت سیاه براي فرار از بختِ بد...
دولت آینده عمل‌گراتر؛ - رئیسی در زمين احمدی نژادی‌ها بازی نمی‌كند
كار یک‌هزار عضو شوراي شهر به زندان انجامید!
پیگیری جنایت شبانه علیه 1500 درخت
سرانجام ايران ميانجي گروه‌هاي افغانستاني شد
حرف‌هاي ديرهنگام روحاني
مقنعه‌ات را بیاور جلو کرونا را ول کن!
شايد برخي وزراي كارآمد كنوني باشند
مدیریت بحران با بحران‌سازی!
سوالات «حکمرانی واکسن کرونا»
عمان بار‌دیگر میانجیگری می‌کند
رئيسي راه برجام را نبندد
جامعه فيلترينگ را پس مي‌زند
