دیپلماسی نخبگان

شیدا مهنام ‪-‬ سیاست خارجی برون رفتی رقابتی از یک مفهوم جدید برای گریز از مناقشات بین الملل با هوشمندی مضاعف و مدیریت بحران تاثیر گذار می‌باشد که ارتباط مستقیم با توانمندی‌های گفتمانی، تخصصی دیپلماتها، مدیران و نخبگان را دارد. در این سیاست خارجی، هدف، تسریع و تقویت ارتباط میان پژوهش و سیاستگذاری با رویکرد فیصله مداخلات و مناقشات منطقه‌ای و بین المللی در کوتاهترین بازه زمانی است. با در نظر داشتن شرایط بین المللی و منطقه‌ای حاضر به نظر می‌رسد دولت جدید با استفاده از سیاستهای سرعتی جهادی که بر مبنای دیپلماسی نرم و تاکید بر انگاره‌های ارزشی تعریف می‌شود می‌تواند مسیرهای جدیدی به سوی ارتقای سطح کمی و کیفی تعاملات
بین المللی و حل مسالمت آمیز مناقشات جهانی را برگزیند. تاکید بر اقتصاد درونزا از یکسو و ارتقا تعاملات منطقه‌ای و سازمانی بین المللی از سوی دیگر موجبات اعتماد و اعتبار بخشی مضاعف در سطح ملی و
تاثیر گذاری تعامل برانگیز در سطح منطقه‌ای و بین الملل را به دنبال خواهد داشت. همچنین حمایت مردمی و تحرک سرمایه‌های اجتماعی را پشتوانه ارزشمند خود می‌گرداند. توجه به بعضی ضرورتهای دیپلماسی در شرایط حساس کشور از ملزومات به شمار می‌رود که با تغییر وضعیت موجود چند مولفه به سمت وضع مطلوب در بازه زمانی کوتاه مدت می‌توان به این رهیافت دسترسی داشت.
امروز بهره مندی ابزارهای نرم دیپلماسی همچون فرهنگ، هنر، آموزش و علم و فناوری با حضور دانشمندان، متخصصین و پژوهشگران توانمند کشور می‌تواند به طور قوی در تعاملات اساسی سیاسی و حتی امنیتی تاثیر هوشمندانه بسزایی داشته باشد. نقش سازمان‌های بین المللی، دیپلمات‌ها و مدیران فعال، خوش فکر و اهل گفتمان مقید به نظام جمهوری اسلامی با در نظر داشتن فضای رقابتی بین الملل نقشی بسیار کلیدی و قابل توجه است.


سازمان‌های بین المللی و منطقه‌ای به عنوان موجه‌ترین تریبون در فضای بین الملل با پشتوانه، هویت و شناسنامه تاریخ و تمدن ایران و اسلام می‌تواند با انتصابات شایسته برای خروج از وضعیت نمایشی منفعل به سوی گفتمان انگیزشی تعاملی پویا در نظر گرفته شده و با هوشمندی‌های دیپلماتیک گفتمانی حتی منجر به فرصت سازی‌های اقتصادی، هنجارسازی‌های منطقه‌ای، مبادله اطلاعاتی، ارتقای ظرفیت‌های علمی، فنی و انسانی کشور گردند و در راهبرد بلند مدت متعاقب موجبات شبکه‌سازی‌های منطقه‌ای به تولی‌گری جمهوری اسلامی ایران را
فراهم آورند.
برای یک بازسازی زیر ساختی سیاست خارجی یا همان سیاست خارجی برون رفتی مدیریت بحران نیازمند حضور اندیشمندان دغدغه مند با شخصیت کاریزما برای جلب مشارکت‌های منطقه‌ای و سیستمی با رویکرد جهانی داریم که بتوان سیاست خارجه را از فضای تاثیرپذیر به تاثیرگذار هدایت کرد که این امر از الزامات برنامه‌ریزی دولت سیزدهم در سازمان‌های
بین المللی است.
بدیهی است در فضای بین‌المللی امروز که دولتها برای ثبات بیشتر در مسیر کوچکتر شدن قدم برداشته و برنامه ریزی می‌کنند تلفیق دیپلماسی دولت محور و نخبه محور که همان دیپلماسی نرم با ابزارهای
غیرسیاسی و دفاعی همچون فرهنگ می‌باشد کارگشاست که امید است در فرآیند
تصمیم گیری‌های سطوح کلان وزارت خارجه
قرار گیرد.