اکنون وقت خاموش کردن «آتش» است واکسن همچنان راه‌حل نهایی کرونا

یک اپیدمیولوژیست، کماکان موثرترین راه برای کنترل کووید ۱۹ را واکسن دانست و در عین حال گفت: البته متاسفانه به تعداد کافی واکسن موثر در دسترس نداریم. اگر هم داشته باشیم موج پنجم و بحران اخیر را نمی‌توانیم با واکسن کنترل کنیم؛ زیرا حداقل سه هفته بعد از تزریق دوم واکسن انتظار ایمنی‌زایی خوب داریم و تا آن زمان این موج دیگر مستقر شده است.
به گزارش ایسنا، مسعود یونسیان درباره وضعیت کرونا در پیک پنجم بیماری در کشور، گفت: اولین مسئله‌ای که وجود دارد، این است که ما نمی‌خواهیم با اصطلاحات فنی بازی کنیم و بگوییم روند افزایشی بیماری در کشور موج است یا قله است و ... واقعیت این است که تعداد موارد بیماری ما در اردیبهشت ماه به سرعت افزایش یافت، بعد از آن به سرعت در حال کاهش بود و در حال حاضر هم متاسفانه این کاهش روند بیماری، متوقف شده و مجددا سیر افزایشی شده است. حال می‌خواهیم اسم این را پیک بگذاریم، موج بگذاریم یا قله و... خیلی با اصطلاحش کاری نداریم.
وی افزود: آنچه که مشخص است این است که تعداد موارد جدید بیماری به سرعت در برخی استان‌ها رو به افزایش است و این دارد به سایر استان‌ها هم سرایت می‌کند. بنابراین با یک بحران مواجهیم و اسمش را هرچه بگذاریم، خیلی محل بحث نیست. زیرا ما با اسم کار نداریم، بلکه با پدیده‌ای مواجهیم که در آن تعداد بیماران جدید تشخیص داده شده، به سرعت رو به افزایش است و در برخی استان‌ها مانند سیستان و بلوچستان، از ظرفیت نظام بهداشت و درمان فراتر رفته و در سایر استان‌ها هم این خطر و نگرانی وجود دارد.
یونسیان ادامه داد: نکته دوم این است که آیا سوش غالب ما در این استان‌ها ویروس دلتا است یا خیر؟. باید توجه کرد که اهمیت اینکه بگوییم که سوش شایع شده در برخی مناطق کشور، دلتا است یا نیست، در جامعه‌ ما فقط از بُعد سرایت‌پذیری بیشتر این نوع جهش ویروس کرونا است. در جوامعی که به میزان بالایی واکسیناسیون را انجام داده‌اند، یک دغدغه دیگر هم وجود دارد و آن اینکه اگر سوش غالب دلتا باشد، ممکن است نسبت به واکسن‌هایی که تزریق کرده‌اند، مقاومتی ایجاد شود. حال در جامعه ما که متاسفانه کمتر از ۱۰ درصد افراد را تحت واکسیناسیون قرار داده‌ایم، این دغدغه وجود ندارد. بنابراین تنها دغدغه ما از سوش دلتا این است که این واریانت یا گونه جهش‌یافته هندی ممکن است سرایت‌پذیری بیشتری داشته باشد. حال با توجه به اینکه شاهدیم که سرایت‌پذیری افزایش یافته و سرعت انتقال بالا رفته است، بنابراین بحث و جدل درباره اینکه آیا ویروس غالب در استان دلتا است و در استان دیگر آلفا و بتا است، اصلا محل بحث نیست.


فعلا زمان مقصریابی نیست
یونسیان گفت: به نظر من نکته بسیار مهمی که برای مقابله با این موضوع وجود دارد، این است که کلیه دستگاه‌ها باید بپذیرند که مسئولند. این مسئولیت را نباید فقط متوجه مردم یا وزارت بهداشت کنیم، بلکه هر دستگاهی با توجه به اختیاراتی که دارد، وظایفی را برعهده دارد که ستادهای ملی و استانی باید این وظایف را به این دستگاه‌ها تفهیم و آن‌ها هم باید تبعیت کنند. حال این دستگاه می‌تواند یک ارگان فرهنگی باشد که می‌خواهد درباره سینما و تئاتر و... تصمیم‌گیری کند، ممکن است نیروی نظامی و انتظامی و پلیس راه باشد که می‌خواهد بر مسافرت‌های با وسایل نقلیه عمومی و شخصی نظارت کند و ممکن است وزارت علوم و وزارت آموزش و پرورش و ... و در نهایت وزارت بهداشت باشد. بنابراین کل نظام باید برای مقابله با این مساله درگیر شود. اینکه بگوییم فقط مردم یا وزارت بهداشت باید این اقدامات را انجام می‌داد که انجام نداده، درست نیست و اکنون وقت این نیست که به دنبال مقصر باشیم. در حال حاضر یک خانه آتش گرفته و باید آتش را خاموش کنیم و اکنون وقت این نیست که بگوییم چه کسی مقصر بوده است.
وی افزود: در حال حاضر باید اولاً یک مدیریت و رهبری واحدی وجود داشته باشد که این رهبری و مدیریت هم نافذ باشد و همه ارگان‌های کشور از آن تبعیت کنند. این تنها راهی است که می‌توانیم با این مساله مقابله کنیم. بعد که مواجهه مناسبی با مساله پیدا کرده و آن را کنترل کردیم، آنگاه وقت این است که مشخص کنیم که چه کسی مسبب این اوضاع بوده و برای پیشگیری از بحران‌های بعدی درس بگیریم.
واکسن کرونا بی‌اثر شد؟
این اپیدمیولوژیست درباره لزوم افزایش سرعت واکسیناسیون علیه کرونا در کشور، گفت: باید توجه کرد که با جهش‌های ویروس کرونا واکسن بی تاثیر نشده است. نشان داده شده که دو مورد از جهش‌های ویروس کرونا که یکی از آن‌ها جهشی بود که در آفریقای جنوبی تشخیص داده شد و جهشی که در هند تشخیص داده شده که اصطلاحا به آن‌ها واریانت‌های بتا و دلتا گفته می‌شود، این دو جهش نسبت به ایمنی قبلی (یعنی ایمنی حاصل از ابتلا یا ایمنی حاصل از واکسیناسیون) مقاومت بیشتری دارند. با این حال اینکه این جهش‌ها مقاومت بیشتری دارند، به این معنا نیست که واکسن بی اثر است. زیرا هیچ واکسنی نه ۱۰۰ درصد اثربخش است و نه ۱۰۰ درصد بی اثر.
یونسیان ادامه داد: پیش از این اگر اعلام می‌کردیم که یک دوز واکسن هم درجات قابل ملاحظه‌ای از ایمنی ایجاد می‌کند و دوز دوم برای تثبیت و افزایش ماندگاری این ایمنی است، اما در مورد این جهش‌های اخیر می‌گوییم که هر دو دوز باید تزریق شوند تا ایمنی قابل ملاحظه‌ای ایجاد شود و حتی بعد از تزریق هر دو دوز هم ممکن است ایمنی‌بخشی که در ویروس‌های قبلی انتظار داشتیم، به آن سطح ایمنی در واریانت‌های جدید نرسیم. بنابراین به آن سطح از ایمنی‌بخشی نمی‌رسیم، نه اینکه واکسن تاثیری ندارد. در عین حال، خوشبختانه همه واکسن‌ها در همه واریانت های ویروسی محافظت خوبی (در حدود ۹۰%) در برابر فرم شدید بیماری یعنی موارد منتهی به بستری و مرگ ایجاد می کند.
بحران پیک پنجم با واکسن مهار نمی‌شود، زیرا...
وی تاکید کرد: در حال حاضر هنوز و کماکان موثرترین راه برای کنترل کووید ۱۹ واکسن است. البته متاسفانه ما به تعداد کافی واکسن موثر در دسترس نداریم. اگر هم داشته باشیم موج پنجم و بحران اخیر را نمی‌توانیم با واکسن کنترل کنیم. زیرا حداقل سه هفته بعد از تزریق دوم واکسن انتظار ایمنی‌زایی خوب داریم و تا آن زمان این موج دیگر مستقر شده است. بنابراین راه‌حل نهایی و اساسی هنوز واکسن است. حال اگر بتوانم بین واکسن‌ها انتخاب کنیم، باید واکسنی را که اثربخشی بیشتری داشته باشد، هزینه پایین‌تری داشته باشد، حمل و نقل و نگهداری راحت‌تری داشته باشد و ... را انتخاب کنیم، اما وقتی که قدرت انتخاب نداریم، باید اولین واکسن موثری که از بین واکسن‌های موجود و تایید شده به دستمان رسید، به حجم انبوه تهیه کرده و مردم را واکسینه کنیم.
احتمال ابتلای مجدد به کرونا
این اپیدمیولوژیست با بیان اینکه با این حال هم افرادی که قبلا به کرونا مبتلا شده‌اند و هم افرادی که واکسن تزریق کرده‌اند، همچنان باید پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند؛ زیرا احتمال ابتلای مجدد وجود دارد، گفت: تا زمانیکه قاطبه مردم واکسینه نشده‌اند، نه تضمینی برای مصونیت کامل افرادی که واکسن تزریق کرده‌اند، وجود دارد و نه افرادی که قبلا مبتلا شده‌اند. زیرا وقتی فردی واکسن تزریق کرده باشد، اما تمام افراد اطرافش که با او تماس دارند، احتمال آلودگی‌کنندگی را داشته باشند، از آنجایی که واکسن هم ۱۰۰ درصد ایمنی ایجاد نمی‌کند، اگر مواجهه فرد بالا رود، دیگر واکسن اثر محافظتی خودش را نخواهد داشت. در حالی که وقتی اکثریت افراد جامعه و نزدیک به ۷۰ تا ۸۰ درصد و یا بیشتر واکسن تزریق کرده باشند یا به دلیل ابتلای قبلی مصون شده باشند، آن زمان ما می‌توانیم مانند سایر کشورها به فعالیت‌های عادی‌مان نزدیک شویم، بسیاری از فعالیت‌هایمان را برگردانده و بسیاری از پروتکل‌ها را برداریم، اما تا آن زمان هم افرادی که واکسینه شده اند و هم افرادی که واکسن تزریق نکرده‌اند، نباید حس امنیت کاذب داشته باشند.
وضعیت ابتلای کودکان به کرونای دلتا
وی درباره وضعیت ابتلای کودکان به کرونای دلتا نیز گفت: در موج‌های قبلی اعلام می‌شد که ابتلای کودکان به کرونا معمولا با فرم‌های کم علامت یا بدون علامت است. در حال حاضر هم شواهد منتشر شده اعلام نکرده‌اند که کودکان بیشتر یا شدیدتر مبتلا می‌شوند. اتفاقی که افتاده این است که بسیاری از افراد سالمند ما به دلیل اینکه بیشتر در معرض ابتلا و شدت بیماری بودند، قبلا مبتلا شدند و در نتیجه وقتی ویروس جدیدی وارد می‌شود، از آنجایی که کودکان هنوز کمتر مبتلا شده‌اند و حساس هستند، آنها را درگیر می‌کند. من نمی‌توانم به جرات در این زمینه اظهارنظر کنم زیرا هنوز اطلاعات کافی در دسترس مان نیست.
یونسیان تاکید کرد: باید توجه کرد که در شرایط پاندمی کرونا که اطلاعات هنوز کامل نشده است، پاسخ درست به بسیاری از سوالات «نمی‌دانم» است. اگر فردی به همه سوالات پاسخ می‌دهد یا به یک علم ماورایی وصل است یا به بسیاری از سوالات پاسخ غلط می‌دهد. نباید انتظار داشت که افراد پاسخ همه سوالات درباره این ویروس را بدانند و هرکس چنین ادعایی دارد، در جهل مرکب است. زیرا پاسخ بسیاری از سوالات بعدا مشخص می‌شود. در زمینه ابتلای بیشتر کودکان هم در جهش‌های جدید، منتظریم تا نتایج مطالعاتی که در کشورمان یا در سایر کشورها در این زمینه انجام می‌شود، منتشر شود تا بتوانیم درباره آن اظهارنظر دقیق کنیم. موضوع مهم این است که کماکان اگر کودکان به کرونا مبتلا شوند، شدت بیماری در آنها بسیار بسیار کمتر از سالمندان است و این موضوع تاکنون در تمام واریانت‌ها صادق بوده است.
سایر اخبار این روزنامه