انتقال آرام روي زمين سوخته؟!

گروه سياسي
حسن روحاني 8 سالي را رييس‌جمهوري ايران بوده و هست كه دست‌كم نيمه دومش از دشوارترين دوران طي نيم قرن اخير بوده؛ به‌نحوي كه بعضا اين دوره را با جنگي كه دولت بعث صدام حسين با پشتيباني قدرت‌هاي جهاني 8 سال تمام بر ايران و ايرانيان تحميل كرد. روحاني را برخي ناظران به دليل همين يك نكته يعني شرايط خاص و پيچيده‌اي كه او با آن مواجه بود، رييس‌جمهور  و مديري توانمند ارزيابي مي‌كنند. سياستمدار و ديپلماتي كاركشته كه پس از حدود 20 سال سابقه نمايندگي و سال‌ها فعاليت در راس دستگاه‌هاي امنيتي و نظامي و سياسي جمهوري همان نخستين‌بار كه اقبالش را براي تصدي دومين مقام اجرايي مملكت، به راي و نظر ملت گذاشت، كامروا از ميدان خارج شد و دولت دومش را با آرايي بيشتر از دوره نخست آغاز كرد و حالا در شرايطي دوران حضورش را در كاخ رياست‌جمهوري به پايان مي‌رساند كه همچون تمام اين سال‌ها و بي‌اغراق شديدتر از تمام اين سال‌ها هدف انتقاد و هجمه‌هاي سياسي - رسانه‌اي رقباست. روحاني اما همچنان بر مشي اعتدالي خود اصرار دارد و كار را در اين روزهاي پاياني پيش مي‌برد. 
روحاني اما كنار اين صفات و ويژگي‌هاي مثبت كه هركدام مي‌تواند عامل برتري هر سياستمداري باشد، ويژگي‌هاي منفي و ناپسندي هم داشته و دارد. صفاتي كه بعضا‌ به اخلاقيات شخصي او مربوط است اما به باور طيفي از ناظران برخي از همين ويژگي‌هاي فردي و اخلاقي همان‌طوركه مي‌تواند بر عملكرد هر سياستمداري اثرگذار باشد، عملكرد حسن روحاني را نيز تحت‌الشعاع قرار داده است. آنان مي‌گويند حسن روحاني سياستمداري مغرور و متكبر است كه حتي بعضا از اينكه به وزرايش وقت ملاقات بدهد، دريغ مي‌كند؛ نكته‌اي كه دست‌كم در مقطعي موضوع بحث جدي‌ترين منتقدان و مخالفان سياسي و رسانه‌اي روحاني بود و آنان با انگشت گذاشتن بر اين ويژگي اخلاقي ناخوشايند، به‌طور مستقيم يا غيرمستقيم او و دولتش را هدف حملات‌شان قرار مي‌دادند. آنچه اما با پايان رقابت انتخابات رياست‌جمهوري 1400 و در راستاي پيشبرد روند انتقال قدرت رقم خورد، هيچ نشاني از اينكه با سياستمداري مغرور طرفيم، نداشت. حسن روحاني به عنوان رييس قوه مجريه، در حالي كه كانديداي پيروز انتخابات در آن زمان هنوز همزمان رييس قوه قضاييه نيز بود، درحالي هنوز ساعتي از اعلام نتايج نگذشته، در دفتر ابراهيم رييسي حاضر شد و ضمن تبريك به او، از همان لحظه روند انتقال قدرت را كليد زد كه محمدباقر قاليباف به عنوان رييس ديگر قوه از قواي سه‌گانه هنوز فرصت حضور در دفتر رييس‌جمهوري منتخب را به دست نياورده و بيراه نيست حتي اگر بگوييم در ميان مقامات ارشد نظام، اولين مقامي كه به رييسي تبريك گفت و با او ديدار كرد، كسي نبود جز رييس‌جمهوري مستقر.
اين اقدام روحاني البته ابتداي امر به عنوان رفتاري تبليغاتي براي پيشبرد امور دولت دوازدهم در روزهاي پاياني و با حداقل دردسر سياسي تفسير شد اما ادامه اين رفتار منطقي و مبتني بر احترام به قانون ازجانب روحاني از جمله دعوت از رييسي براي حضور در دفتر رييس‌جمهوري كه كمتر از يك ماه ديگر دفتر كار رييسي خواهد بود و همچنين دستور صريح و موكد به وزرا مبني بر همكاري تام و تمام با رييس‌جمهوري منتخب به ‌منظور پيشبرد امور مربوط به انتقال قدرت كه تا هم‌اكنون ادامه دارد، نشان داد كه خبري از نمايش و احيانا شعبده سياسي نيست و حسن روحاني كه 8 سال پيش در قامت يك حقوقدان وارد گود رقابت انتخابات رياست‌جمهوري يازدهم شد و پيروز و كامروا زمين رقابت را ترك كرد، همچنان خود را مقيد به قانون مي‌داند و تشخصي كه با اين رفتار معقول و منطقي و توام با احترام به «قانون» و «راي ملت» در رفتار و سكناتش ديده مي‌شود، بارها بيش از كارشكني‌هاي جزيي و احتمالي در مسير انتقال قدرت، براي او، آينده سياسي‌اش و البته دولت فعلي تحت مديريتش كه هم‌اكنون روزهاي پاياني را سپري مي‌كند، عايدي و افزوده خواهد داشت. چنان‌كه طي روزهاي گذشته شاهد بوديم كه به ‌جز رييس‌جمهور و معاون اول، ۲۱ نفر از وزرا، معاونان و روساي سازمان‌هاي مختلف دولت با رييس‌جمهوري منتخب ديدار داشته‌اند. همچنين محمود واعظي رييس دفتر رييس‌جمهوري با اشاره به دستور روحاني براي همكاري دولت با رييس‌جمهور منتخب، اظهار كرده است كه «رييس‌جمهوري دستور داده انتقال قدرت آرام داشته باشيم و از طرف ديگر همه اطلاعات خود را در اختيار آقاي رييسي قرار دهيم. مي‌خواهيم طوري عمل كنيم وقتي رييس‌جمهور منتخب، دولت را تحويل گرفت به اندازه ما اطلاعات داشته باشد. مي‌خواهيم همكاري داشته باشيم چون سال ۹۲ كسي با ما همكاري نكرد و ما خود در پي اين وزير و آن وزير مي‌رفتيم و اطلاعات مي‌گرفتيم.»
اين رفتار حسن روحاني اما برخلاف انتظار مانع از روند تخريب عليه دولت او نشد و درحالي كه طي اين سال‌ها، هر روز چند چهره اصولگرا به بهانه‌هاي مختلف به دولت او مي‌تاختند، اين روزهاي اخير نيز اين روند ادامه داشته و جالب آنكه حالا اين روند تخريبي آن‌طوركه برخي منابع خبري گزارش داده‌اند، وارد مرحله و فازي تازه نيز شده است. آن‌طوركه خبرگزاري جمهوري اسلامي در گزارشي آورده، درحالي‌كه قطعي برق از دلايل حملات به دولت طي روزهاي گذشته بوده، برخي رسانه‌هاي مخالف دولت، اين‌بار عملكرد رضا اردكانيان، وزير نيرو را محور حملات و به‌زعم ايرنا «شايعه‌سازي» قرار داده‌اند. بر اين اساس، در حالي كه برخي مخالفان دولت مدعي شدند كه وزير نيرو به اين دليل كه خانواده و فرزندانش در خارج از ايران زندگي مي‌كنند، از شرايط مردم بي‌خبر بوده و چون خود در يكي از هتل‌هاي گرانقيمت تهران ساكن است، شرايط دشوار زندگي شهروندان، چندان براي او اهميت ندارد و تلاشي هم براي بهبود اين اوضاع نمي‌كند. شايعه‌اي كه آن‌طور كه ايرنا گزارش داده، «با تصاويري بي‌ربط در شبكه‌هاي اجتماعي نشر و بازنشر شد و درحالي از سوي برخي افراد سياسي و رسانه‌اي مورد تحليل قرار گرفت كه اساس آن شايعه و در راستاي تخريب وزير و تضعيف دولت بود.» اين رفتار عجيب منتقدان دولت اما درحالي كه با انتقاد اسحاق جهانگيري، معاون اول رييس‌جمهوري و محمود واعظي و عليرضا معزي از دفتر رييس‌جمهوري روبرو شد، واكنش انتقادي برخي كنشگران سياسي ازجمله جواد امام و حسين انصاري‌راد نيز برانگيخت.
در چنين شرايطي اما ديروز اسدالله بادامچيان، دبير كل حزب موتلفه اسلامي كه در پايان نشست دبيران اين تشكل سياسي اصولگرا صحبت مي‌كرد، گفته است: «دولت آقاي روحاني در روزهاي پاياني خود قرار دارد كه ضرورت دارد در اين پايان كار، با يكي، دو اقدام رضايت‌آور به مردم احترام بگذارد.» آن‌طور‌كه ايسنا از قول بادامچيان منتشر كرده، اين فعال سياسي اصولگرا همچنين گفته است: «اكنون تورم، گراني، قطع برق، موضوع بورس، كاهش دوباره اررش پول ملي، نرسيدن نهاده‌هاي دامي به دامداران و موارد متعدد ديگر نارضايتي‌هاي مردم را افزايش داده است كه برخي، اين موضوعات را از مصاديق اخلال و اختلال مي‌دانند.»


همزمان مرتضي آقاتهراني، رييس شوراي مركزي جبهه پايداري و رييس كميسيون فرهنگي مجلس يازدهم نيز در سخناني كه خبرگزاري مهر منتشر كرد، از جنبه‌اي ديگر به دولت تاخت. آقاتهراني كه پيرو بسياري از منتقدان اين 8 سال حسن روحاني، او را به كم‌كاري متهم كرده و مدعي است كه او حاضر به حضور در جمع مردم و شنيدن دردشان نيست، گفته است: «ميراث دولت روحاني براي دولت آينده، يك زمين سوخته است و براي رفع مشكلات بايد نيروهاي جهادي در دولت به كار گرفته شوند و به سهم‌خواهي‌ها توجه نشود.»
اين اشاره به «زمين سوخته‌‌اي» كه برخي اصولگرايان و مخالفان دولت روحاني مدعي هستند كه تحويل دولت سيزدهم خواهد شد اما در عين حال سوژه‌ گزارش خبرآنلاين نيز قرار گرفته و اين پايگاه خبري نزديك به دولت در گزارشي اين تعبير را «اسم رمز جديد براي حمله به دولت» خوانده و با اشاره به تلاش روحاني براي انتقال آرام قدرت به رييسي، آورده است: «اين همكاري درحالي انجام مي‌شود كه هجمه تندروها به دولت با اسم رمز «واگذاري زمين سوخته به دولت بعد» شدت گرفته است. اخيرا سيدمحمود نبويان ازجمله اعضاي ارشد جبهه پايداري تهران در مجلس يازدهم در گفت‌وگويي اعلام كرده كه «يك دولت مقروض و سرزمين سوخته به آقاي رييسي تحويل شده است.» ادعايي كه مي‌توان آن را در راستاي بالا نرفتن توقعات از دولت سيزدهم تحليل كرد و ازقضا وقتي جالب‌تر مي‌شود كه مي‌بينيم بلافاصله پس از انتشار آن سخنان نبويان، همين تعبير، اين‌بار از قول يك عضو ديگر پايداري مطرح و به عنوان تيتر يك در پيشاني وبسايت خبرگزاري مهر قرار مي‌گيرد. حال اينكه اين رويه تا كجا ادامه خواهد داشت، نياز به تحمل و تامل بيشتري دارد اما آنچه مسلم است واكنش اصولگرايان به رفتار معقول رييس‌جمهوري، واكنشي درخور نبوده است.