روزنامه وطن امروز
1400/04/23
روایت یحیی
مصطفی پورکیانی: مراسم رونمایی از 5 عنوان کتاب خاطرات فرماندهان ناجا در حالی در ستاد فرماندهی نیروی انتظامی برگزار شد که مرتضی سرهنگی، پژوهشگر و نویسنده کتاب‌های دفاع مقدس خبر از انتشار کتاب خاطرات سرلشکر صفوی از دوران طفولیت تا عملیات بیت‌المقدس داد. سرهنگی با اعلام این خبر افزود: در تمام دنیا ادبیات جنگ از اهمیت بالایی برخوردار است و همیشه از موضوعات جذابی است که به آن پرداخته میشود و دلیلش این است که به مردم‌شان یادآوری کنند این چراغی که بالای سر شما روشن است به چه قیمتی تمام شده است. در این مراسم سرلشکر رحیم صفوی، دستیار و مشاور عالی فرمانده معظم کل قوا با اشاره به اینکه بیش از 3 مرتبه رهبر معظم انقلاب اسلامی به بنده تأکید کردند که خاطرات دفاع‌مقدس باید بازگو شود، اظهار داشت: پس از تأکیدات رهبر معظم انقلاب اسلامی، نهضت خاطره‌گویی راه‌اندازی شد و امروز باید نهضت خاطره‌گویی در نیروی انتظامی فعال شود. وی ادامه داد: خاطره‌گویی و خاطره‌نویسی یک توفیق و هنر است و با شروع گام دوم انقلاب اسلامی، یک وظیفه است که خاطرات خود را در این فضای آلوده فرهنگی بازگو کنیم تا جوانان از وقایع جنگ مطلع شوند. در بیان خاطرات پرهیز از مبالغه‌گویی، بازگو نکردن خاطراتی که موجب تفرقه‌افکنی میشود و تعریف نکردن از خود را باید مدنظر قرار داد. سرلشکر صفوی با اشاره به اینکه نگاه به خاطره‌گویی باید به عنوان یک ضرورت تاریخی باشد، یادآور شد: رهبر معظم انقلاب اسلامی فرمودند اگر ۵۰ سال از دفاع‌مقدس بگوییم، باز هم کم است. در خاطرات باید مطالب دقیق، مستند و همراه با استدلال باشد و نام شهدا و همراهان آنها و زمان و مکان وقایع بیان شود. رئیس پژوهشگاه علوم و معارف دفاع‌مقدس شهید سلیمانی تأکید کرد: در خاطره‌گویی نباید خدشه‌ای به امنیت ملی و وحدت ملی وارد شود. سردار صفوی با طرح این سوال که آیا می‌توان از تجارب دفاع دفاع‌مقدس برای حل مشکلات امروز استفاده کرد، گفت: ما می‌توانیم از همه سختی‌ها و چالش‌های کنونی کشورمان ایران همچون چالش بزرگ جنگ عبور و به یک گشایش دست پیدا کنیم. در این مراسم کتاب‌های «شاهین زبیدات» خاطرات احمدعلی گودرزی نوشته مهدی زارع، «خانه امن» خاطرات بهرام نوروزی و «پسر سیدمصطفی» خاطرات سیدمجتبی عبداللهی نوشته ساسان ناطق، «حبیب مرزها» خاطرات رهام‌بخش حبیبی نوشته مهدی باتقوا و «پیچ مایلر» خاطرات حجت‌الاسلام غلام‌حیدر حیدری نوشته سیدمحمود مهدوی که از خاطرات فرماندهان ناجا در طول 8 سال دفاع‌مقدس است، رونمایی شد. به همین بهانه با محمدعلی آقامیرزایی، نویسنده کتاب خاطرات سرلشکر صفوی به گفت‌و‌گو نشستیم. وی درباره اتفاقی که باعث شد نگارش این کتاب را شروع کند، گفت: سال 97 قرار بود یک همکاری مجدد با مرکز اسناد و تحقیقات دفاع‌مقدس داشته باشم، چون قبلا یک کار پژوهشی درباره عملیات والفجر 8 انجام داده بودم و همین باعث شد تا پیشنهاد نوشتن این کتاب به من داده شود. در این مرکز پیش‌تر یک کار دوجلدی درباره خاطرات شفاهی سرلشکر صفوی انجام شده بود. یک کار دیگر نیز به نام «همراه» شامل خاطرات همسر سرلشکر صفوی نیز تهیه شده بود. در ادامه آقامیرزایی با اشاره به تفاوت اثر پیش رو با کارهای قبلی که درباره سرلشکر صفوی انجام شده بود، گفت: سال‌هاست که در زمینه مستندنگاری و تاریخ شفاهی ادبیات جنگ، ۲ دسته با نظرات متفاوت در حال فعالیت‌اند. برخی معتقدند در تولید این آثار، استناد خیلی اهمیت دارد و در خلق اثر باید به سندیت آن توجه داشت و گروه مقابل معتقدند نوع روایت و خاطره‌گویی به نحوی که اثر خواندنی‌تر شود، از اهمیت بالاتری برخوردار است. وی در ادامه افزود: به عنوان مثال بیشتر کتاب‌های مرکز اسناد از جنس تاریخ شفاهی است که عین گفت‌و‌گو بدون اینکه دخل و تصرفی در آن باشد، منتشر شده است و اهمیت زیادی به بحث استناد دارند ولی به نظر من این نوع کارها برای پژوهشگران کاربرد بیشتری دارد اما کمتر با اقبال عمومی مواجه میشود. از طرفی کتاب‌هایی شبیه «دا، نورالدین پسر ایران، پایی که جا ماند» و کتاب‌هایی از این دست با اینکه با استقبال عموم روبه‌رو شده‌اند ولی دوستان تاریخ شفاهی معتقدند که سندیت بالایی ندارند. آقامیرزایی در ادامه از تشکیل شورایی گفت که باعث شد اختلافات نظری به پایان برسد: در مرکز تحقیقات بعد از آمدن آقای نعیمی، تیمی با حضور بزرگان هر دو جناح تشکیل و تصمیم گرفته شد تا با شروع پروژه‌های مشترک، این اختلاف‌نظرها از بین برود تا به یک نتیجه دلخواه برسیم که اثر تولید شده هم سندیت لازم را داشته باشد و هم اصطلاحا خوش‌خوان باشد. نتیجه این شورا این شد که نوشتن کتاب خاطرات سرلشکر صفوی به من سپرده و قرار شد آقای سرهنگی بر کار نظارت داشته باشند. وی در ادامه این کتاب را اثری با روایت سهل و ممتنع خواند و افزود: سعی کردیم از روایت‌های خطی در نوشتن این کتاب پرهیز کنیم و با مشورت آقای سرهنگی سراغ بخش‌های جذابی از مقاطع زندگی آقای صفوی رفتیم تا برای خواننده جذابیت لازم را داشته باشد. کودکی ایشان تا آمدن به اصفهان و بعدها رفتن به جنگ و عملیات بیت‌المقدس، مقاطعی از زندگی آقای صفوی است که در این کتاب به آنها پرداخته‌ایم و به جرات عرض می‌کنم که برای نخستین بار هم سندیت اثر بشدت قابل دفاع است و هم امیدوارم روان بودن روایت، مخاطب این کتاب را جذب خواندن کند چون بارها و بارها این کتاب بازنویسی شده تا بتوانیم به یک نثر ساده و اصطلاحا سهل و ممتنع برسیم. آقامیرزایی با ذکر این نکته که ۲ سال و نیم زمان برای پژوهش، تحقیق و نگارش این اثر وقت گذاشته، افزود: پس از اینکه نگارش اولیه کتاب به اتمام رسید، آقای صفوی را در جریان گذاشتیم و ایشان هم پس از مطالعه کتاب، اصلاحاتی به کار اضافه کردند تا کار به واقعیت نزدیک‌تر باشد و حالا اثر در مراحل بارگذاری عکس‌ها و اصلاحات نهایی است تا در یکی دو ماه آینده توسط انتشارات مرز و بوم منتشر شود.