مرگ یک نفر به دلیل خشکسالی، 6 نفر را آب برد!

«آرمان ملی»- منیره چگینی: باران که نمی‌بارد و زمین خشک می‌شود، عده‌ای می‌میرند و بر اثر اعتراضات مردم تشنه به دولت خسارات وارد می‌شود و باران که می‌بارد بازهم عده‌ای می‌میرند و این بار سیل و روان آب‌های ویرانگر جان و مال مردم را با خود می‌برد. در چند روز اخیر، متناقض‌ترین اتفاق زیست محیطی و اجتماعی کشور ما به وقوع پیوسته و با اعتراضات مردمی بر اثر خشکسالی و بی‌آبی در استان خوزستان، یکی از معترضان در شادگان کشته شده و در طرف مقابل بارش باران در چند استان و در 72 ساعت باعث مرگ پنج نفر شده است!  تنها پاسخی که می‌توان برای این اتفــاقــات متناقض در خوزستان، کرمان و چند استان دیگر داد، بی‌مسئولیتی و بی‌توجهی به سیاست‌های خشکسالی، منابع آبی و محیط زیست است. اگر اخبار 72 ساعت اخیر را مرور کنیم، آن زمان بیشتر به این تناقض زیست محیطی ترسناک در ایران پی‌خواهید برد. طی این مدت، بارش‌های موسمی در ۱۰ استان باعث ایجاد روان آب در مسیل‌ها، آب گرفتگی معابر، برخورد صاعقه، بالا آمدن ناگهانی سطح آب رودخانه‌های فصلی و انسداد موقت جاده‌ها، خسارت به محصولات کشاورزی، تخریب سازه‌های موقت و ... شد.  در استان آذربایجان غربی بارندگی همراه با تگرگ و طوفان، موجب خسارت تا ۸۵ درصدی  به ۵۵۰ هکتار از زمین‌های باغی و ۴۵۰ هکتار از  زمین‌های زراعی در بخش انزل از توابع شهرستان ارومیه شد. همچنین در  سه روستا از توابع  شهرستان ارومیه در بخش صفائیه حدود هفت میلیارد تومان خسارت به زمین‌های کشاورزی و ابنیه‌ها وارد شده است. حدود ۳۰ رأس گوسفند نیز در شهرستان خوی روستای الند تلف شد. در استان کرمان نیز طوفان و وزش باد شدید و گرد خاک در شهر کرمان و بارش شدید در راین و بخش‌های از چترود و راور بودیم. در مجموع هشت استان کشور شامل آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، البرز، کرمان، فارس، سیستان و بلوچستان، سمنان و کردستان متاثر از این بارش‌ها بوده و به ۱۹۴ نفر اسکان اضطراری داده شده است و شش تن نیز به مناطق امن منتقل شدند. پنج نفر نیز جان خود را از دست دادند که چهار نفرشان درپی سیل و یک نفر نیز درپی اصابت صاعقه بوده است. دو نفر هم در رابر کرمان همچنان مفقود هستند.
 یک کشته در خوزستان 
اما وضعیت استان خوزستان و استان‌های همجوار، 180 درجه متفاوت است و مردم و محیط زیست این استان تشنه هستند. در چند روز گذشته اعتراضات مردم نیز به این موضوع بوده و پس از دستور فوری رئیس دستگاه قضا و معاون اول رئیس جمهور برای رسیدگی به مشکل آب خوزستان، قاسم سلیمانی دشتکی، استاندار خوزستان نیز از جلسه سران سه قوه برای رفع مشکلات آب خوزستان خبر می‌دهد، همچنین مجتبی توانگر نماینده تهران در مجلس نیز از برگزاری جلسه‌ای در هفتــه جاری به ریاست رئیس مجلس و روسای کمیسیــون‌ها و مناطق نفت‌خیز از جمله خوزستان در زمینــه آب خبر داد. آن‌طور که توانگر در حساب کاربری خود در توییتر خود نوشت: «تزریق  آب در رگ‌های خوزستان/ افزایش خروجی سد دز با توجه به تنش‌های آبی در خوزستان و مطالبات مردمی و درخواست‌ نمایندگان خوزستان، دکتر قالیباف، گروهی را به ریاست‌تام‌الاختیار دکتر حسنوند  به خوزستان فرستادند.» اما آن‌طور که ایرنا به نقل از سرپرست فرمانداری شادگان نوشته است: «یک شهروند جوان شادگانی (جمعه شب) در جریان تجمع اعتراضی برخی مردم شادگان به وضعیت کم آبی در این شهرستان توسط اغتشاشگران کشته شد.» بنا به گفته امید صبری‌پور: «برخی از مردم شادگان در اعتراض به وضعیت تنش آبی ناشی از خشکسالی تجمع کرده بودند که افراد فرصت طلب و اغتشاشگر یکی از  این تجمع کنندگان را با ضرب گلوله از پای درآوردند.» این در حالی است که مطالبه مهمی که مردم استان خوزستان از ارتش دارند، این است که وقتی ارتشی ها برای آبرسانی به سیستان و بلوچستان رفته اند، چرا به این استان نمی‌آیند؟ در این میان، فرمانده نیروی زمینی ارتش در پاسخ به مطالبات و خواسته‌های مردم این منطقه از نیروی زمینی ارتش، تصریح کرد: «در دیدارهای چهره به چهره‌ای که با مردم فهیم منطقه صدیف سنچولی شهرستان هیرمند داشته‌ایم برخی  اقدامات، شامل اهدای کمک‌های مومنانه در قالب مواد غذایی، نصب ۲۷ تانکر آب آشامیدنی برای هر خانواده و احداث سرویس‌های بهداشتی و حمام را در دستور کار خود قرار دادیم که ان‌شاءا... در روزهای آتی این اقدامات در این منطقه انجام خواهد شد.» 
 هشدار سیل با کاهش بی‌سابقه بارندگی


با وجود اینکه سازمان هواشناسی نسبت به وقوع سیلاب در 15 استان کشور (شمال آذربایجان غربی، سمنان، یزد، شرق و جنوب اصفهان، غرب و جنوب خراسان رضوی، خراسان جنوبی، فارس، شرق و جنوب بوشهر و ارتفاعات استان‌های گیلان، مازندران، گلستان، قزوین، البرز، تهران و کهگیلویه و بویراحمد) تا روز دوشنبه هشدار داده است، اسماعیل نجار، رئیس ستاد مدیریت بحران کشور اعلام کرد که «در سال جاری 54 درصد کاهش بارندگی در کشور داشتیم!» به اعتقاد او، به نظر می‌رسد که بارندگی‌ها در وقوع خشکسالی در برخی نقاط کشور بی‌تاثیر نیست. ضمنا بارندگی‌ها در کشور ممکن است گاهی تبدیل به سیل شود. نشست‌های متعددی در بخش تأمین آب شرب و آب کشاورزی داشتیم تا بتوانیم این تنش‌های آبی را کم کنیم و به همین منظور ۳ هــزار و
 ۳۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای برطرف کردن مشکلات آب شرب و ۶ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان نیز در بخش تأمین آب کشاورزی مصوب شده است.»  از سوی دیگر بنا بر آمار شرکت آب و فاضلاب کشور، در سال ۱۴۰۰ بیش از ۳۰۰ شهر در معرض تنش آبی هستند و از میان این تعداد ۱۰۱ شهر در وضعیت قرمز تامین آب قرار دارند. در تابستان امسال هشت هزار و ۴۰۵ روستا توسط ناوگان سیار آبرسانی می‌شوند.
 چرا باران، سیل می‌شود 
اما در روزهایی که زمین ایران تشنه آب است، چرا باران که منبع اصلی تامین آب در کشورهاست، تبدیل به سیل ویرانگر می‌شود؟‌این سوال را چندی پیش از اسماعیل کهرم، کارشناس محیط زیست، پرسیدیم و او در پاسخ گفت: « چون ما زيرساخت‌هاي لازم را براي ذخيره و هدايت روان‌آب‌ها نداريم. مثلا اکثر رودخانه‌هاي ما سال‌هاست که لايروبي نشد‌ه‌اند و آب با حجم زيادي که در آنها جاري مي‌شود نمي‌تواند به راهش ادامه دهد و با حجم گسترده‌اي از آن به داخل شهرها سرازير مي‌شود. از سوي ديگر ما مسيل‌هاي رودخانه‌ها را خراب کرده‌ايم. بي‌شک با ارزش‌ترين دارايي هر کشوري خاک است و ارزش خاک بيش از نفت است. خاک به ما غذا، سرپناه و... مي‌دهد و وقتي سيل جاري مي‌شود، چون پوشش گياهي نداريم، روان آب‌ها خاک را با خود مي‌برد و در نقاط ديگر انباشت مي‌کند. در اروپا 10 برابر ايران باران سيل آسا مي‌بارد و اما چون بخش عمده‌اي از اين سيل آب‌ها جذب پوشش گياهي و سفره‌هاي زيرزميني مي‌شود، در نهايت بدون خسارت به جان و مال مردم به دريا مي‌ريزد. آب که سرازير مي‌شود اگر امکان جذب گياهان، درختان و سفره‌هاي زيرزميني را نداشته باشيم، با خودش همه چيز حتي پل‌هاي سيماني را مي‌برد.‌»