روزنامه شرق
1400/04/27
ماجرای بیسکویت‌های یک‌ونیم میلیون‌تومانی
ماجرای بیسکویت‌های یک‌ونیم میلیون‌تومانی محمد آزاد: از قدیم كنجكاوی مردم درباره شكل زندگی ازمابهتران وجود داشته است و به آنها حسی از هیجان می‌دهد. جز مشاهده و یادآوری بحث‌های محافل خانوادگی و دوستان كه شما هم قطعا شاهد بحثی پرهیجان درباره شیوه زندگی اغنیا بوده‌اید یا حتی با نگاه به رفتار شخص خودتان به رمان‌ها و قصه هم میشود رجوع كرد؛ برای مثال در رمان «در جست‌وجوی زمان ازدست‌رفته» پروست می‌بینیم كه در فرانسه اوایل قرن بیستم ماجرای میهمانان میهمانی‌های چهره‌های برجسته، اشراف و ثروتمندان در مجله چاپ می‌شده و مردم با كنجكاوی می‌خواندند! دلیل این احساس را یك روان‌شناس اجتماعی باید توضیح بدهد. امروز ایران هم همین‌طور است فقط فرق كوچكی دارد. كوچك‌شدن سفره مردم و تنگناهای معیشتی حسی از عدم همدلی، شكست و بی‌عدالتی را هم در زیرنظرگرفتن زندگی اغنیا به وجود آورده است. در این شرایط دبیرکل بنکداران مواد غذایی به ایسنا گفته است بیسکویت‌های وارداتی یک‌میلیونی در کشور مورد استقبال قرار گرفته است و خبر از ورود بیسکویت‌های یک‌میلیون‌و ۵۰۰ هزار تومانی به کشور داد. قاسمعلی حسنی در‌این‌باره گفته بود: «با شیوع کرونا و کاهش سفرهای خارجی مصرف تنقلات و کالاهای خوراکی لوکس نسبت به سال‌های گذشته افزایش یافته و همین امر منجر به افزایش واردات این دست کالاها شده است». همچنین گفت به‌دلیل فروش فوق‌العاده این تنقلات و استقبال بالای بخشی از افراد جامعه از این اقلام، بیسکویت‌های یک میلیون تا یک‌میلیون‌و ۵۰۰ هزار تومانی آلمانی، سوییسی، فرانسوی و انگلیسی در راه است. دبیر کل بنکداران مواد غذایی می‌گوید: «قیمت این بیسکویت‌ها معادل یارانه دو سال اقشار آسیب‌پذیر جامعه است و به‌صورت غیررسمی وارد کشور می‌شوند و دولت نیز حقوق گمرکی از آنها دریافت نمی‌کند». او در پایان گفت: «به دولت پیشنهاد می‌کنیم که در این بخش شفاف‌سازی انجام شود. اگر واردات این کالاها آزاد است، پس باید اجازه داده شود واردات کالاهای اساسی‌تر مانند شکر و... هم آزاد شود». با آقای حسنی تماس گرفتیم و حرف‌هایی شنیدنی از او شنیدیم. اما اول گشت كوتاهی در شهر زدیم. به جاهایی كه دست ما رسید، همه از تعجب چشمشان گشاد شد و گفتند كه اصلا از این قیمت‌ها روحشان هم خبر ندارد. روایت مغازه‌داران؛ بالای 300 هزار تومان اصلا مشتری نیست در‌نهایت با یكی از مغازه‌های فروش شكلات خارجی در منطقه‌ای در شمال تهران تماس گرفتیم و دو كلمه‌ای حرف دست‌گیرمان شد. درباره بیسكویت‌های 1.5 میلیونی سؤال می‌كنیم. «ما خرده‌فروش هستیم، تازه اصلا مشتری این جنس را نداریم. حتی بالای 300 هزار تومان هم با این وضعیت اقتصادی مشتری ندارد». خب كجا دنبالش بگردیم؟ نمی‌دانم كجا دنبالش بگردید. حتی برندهای لوكس دنیا هم چنین قیمتی ندارند. مثلا گادیوا هم چنین قیمتی ندارد، تازه اصلا توی ایران نیست یا ما نداریم. احتمالا شكلات‌های دست‌ساز را می‌گویند». با یك ایرانی ساكن اروپا تماس گرفتیم. شكلات 50 یورویی قیمتی طبیعی است؟ زیر خنده می‌زند و می‌گوید «نه معلوم است كه نیست، توی سوییس شاید چنین چیزهایی باشد و طبیعی باشد اما خب در سوییس درآمد و سطح رفاه هم مثل بقیه اروپا نیست. 50 یورو خیلی زیاد است». نگاهی به قیمت‌های شكلات‌های معروف و به نسبت گران دنیا می‌اندازیم. حرفش درست است. از 12 یورو تا 20 یورو. البته شكلات‌هایی هم هستند كه قیمت‌های خیلی بالاتر دارند؛ مثلا برندی هست به نام «آمِدی پروسلنا» كه نسخه‌های محدود تولید می‌كند با بسته‌بندی‌های اوج لوكس و قیمت‌هایی بعضا نزدیك 200 یورو. البته بالاتر هم میشود رفت ولی دیگر مسئله از حالت منطقی خارج میشود؛ مثلا برندهایی «لامادلین ترافل» تا دوهزارو 600 دلار هم شكلات دارند؛ اما اینها بسیار استثنائی است و مثل ماشین‌هایی مثل رولس‌رویس و ماشین‌های لوكس ایتالیایی می‌ماند. در‌واقع میشود از آن صرف‌نظر كرد، همین‌طوركه وقتی در شرایط عادی در ایران از اشرافیت یك خانواده حرف می‌زنیم، خانواده سطنتی بریتانیا را مدنظر نداریم. حسنی: واردات را آزاد كنیم، حق مصرف‌كننده است! با «قاسمعلی حسنی»، دبیر کل اتحادیه بنكداران كه خبر را منتشر كرده است، تماس می‌گیریم. به‌سختی می‌توانیم با ایشان صحبت كنیم، در جلسه هستند و سه بار مجبور شدیم مصاحبه را قطع كنیم كه كمی باعث آشفتگی در سؤال‌ها و جواب‌ها شد. از ایشان می‌پرسیم: این شكلات‌ها و بیسكویت‌ها كجا هستند، چون ما كه ردی پیدا نكردیم؟ «در دوهزار مغازه در تهران و كلان‌شهرها و مراكز استان‌ها وجود دارند». قاچاق هستند دیگر؟ بله قطعا. خب شما اقدامی در این زمینه كرده‌اید؟ (با خنده) چه كار كنیم؟ وقتی سطح آن این‌قدر گسترده است، باید قابل تشخیص و ردیابی باشد. نه؟ ببینید، هزارو 500 كالای دیگر هم هستند كه به همین شكل قاچاق وارد می‌شوند. این همه را چه كار كنیم؟ از حجم مصرف این بیسكویت‌ها اطلاعی دارید؟ مصرف بالاست، بالاخره قشر متمولی هستند كه برای ارضای خواسته‌شان پول خرج می‌كنند. به‌طوركلی واردات شكلات مجاز است؟ نه. كلا آب‌معدنی خارجی هم وارداتش مجاز نیست. این حجم از كالای قاچاق، شما می‌گویید هزارو 500 قلم را كه قاعدتا فردی وارد نمی‌كنند، آن‌هم به این شكل سراسری كه می‌فرمایید؟ خیر، سازمان‌دهی دارند، سیستم دارند، یك شبكه است. خب چه نهادهایی باید با شما همكاری كنند كه مسئله را پیگیری كنید؟ هیچ نظری در‌این‌باره نمی‌دهم، با بقیه نهادها ما كاری نداریم. هزارو 500 رقم كالا چی هستند؟ چیپس، سس، انرژی‌زاها و... . یعنی شما هیچ كنترلی نمی‌كنید؟ ببینید در دنیا مبارزه با قاچاق شكست خورده. باید واردات را آزاد كرد تا رقابت باشد و كیفیت جنس ما هم بالا برود. خب در این شرایط ارز برای واردات بیسكویت 1.5 میلیون‌تومانی خارج كنیم؟ نیاز كشور است، در دولت جدید این اتفاق می‌افتد و همه‌چیز به روال عادی بازمی‌گردد. بیسكویت 1.5 میلیون تومانی باعث چه رقابتی میشود؟ (باخنده) سربه‌سر ما می‌گذاریدها! نه باور كنید جدی است. باعث شكوفایی و رونق میشود. ما الان در دوران خاصی هستیم، برای واردات دارو مشكل داریم. ببینید ارز و منابع به اندازه كافی هست. این همه نفت‌وگاز داریم. خب الان تحریم هستیم، نمی‌توانیم بفروشیم وگرنه كه حرف درستی است. مصرف‌كننده هم حق دارد. باید به او حق انتخاب بدهیم. حتی در شرایط بی‌دارویی؟ مسئله اصلا اقتصادی است. تولیدكننده با رقابت مواجه بشود باعث پیشرفت میشود. سؤال ما را جواب ندادید. ببینید چه بخواهیم، چه نخواهیم این اتفاق می‌افتد. آزاد بشود اقلا دولت گمركش را می‌گیرد. دارو هم داریم. یک درصد از جمعیت هم هست كه هرچه بخواهد دارد. با رئیس‌جمهور جدید اتفاقی كه باید بیفتد می‌افتد. یعنی مشكل از دولت قدیم است. نه من این را نگفتم اما با دولت جدید بعد از سه سال ممنوعیت واردات آزاد میشود و همه‌چیز درست خواهد شد. خب پس چرا اصلا آن مصاحبه را كردید؟ خیلی جنجال خبری كرد ببخشید دارم می‌روم جلسه، بعدا تماس بگیرید... قطع می‌كند. كالاهای لوكس: حق اغنیا یا ضربه به ضعفا؟ قضاوت درباره این مسئله از نظر اخلاقی كه بسیار دشوار است و وارد مباحث فلسفی میشود؛ اما بدون ورود به بحث‌های پیچیده هنگامی كه نابرابری در درآمد و ثروت را طبیعی بدانیم، نمی‌توانیم استفاده از بالابود درآمد اغنیا را از آنها سلب كنیم. پول بالاخره برای خرج‌كردن است. همچنین از نظر اقتصادی حرف درستی است كه قاچاق همان درآمد گمركی دولت را هم كه بالقوه می‌تواند خرج و كمك‌حال ضعفا باشد، می‌گیرد، پس آزادكردن واردات كالا عقلانی است؛ اما در شرایط كنونی ایران، وقتی تحت شدیدترین تحریم‌ها قرار داریم، با كمبود درآمدهای ارزی مواجه هستیم و همان میزان درآمد ارزی را هم نمی‌توانیم انتقال بدهیم، پول خرج بیسكویت یك‌میلیونی و ماشین چند‌میلیاردی و خودنویس چندده میلیونی كردن تا چه حد اخلاقی است؟ به نظر می‌رسد حتی این سؤال هم پاسخ ساده‌ای نداشته باشد. وقتی جنس هست، حتی قاچاق، همیشه هم بوده، دوراهی پررنگ‌تر میشود: آزادی واردات با دریافت گمرك یا ادامه‌دادن به مصرف جنس قاچاق؟ قاچاق را ازبین‌بردن؟ حرفش را نزنید!
سایر اخبار این روزنامه
مجلس به‌دنبال خروج از مذاکرات وین؟
دولت بدون دولت
کدهای «رئیسی» در حمایت از بازار سرمایه
انتصاب حجت‌الاسلام ربانی به نمایندگی ولی فقیه در جهاد کشاورزی
جایگاه ایران در اقتصاد جهانی از مبالغه‌گویی تا واقعیت
شورای نگهبان به دنبال افزایش اختیارات
ادامه اعتراض و درگیری در خوزستان تشنه
ایران در دوراهی جنگ - آتش‌بس
ماجرای بیسکویت‌های یک‌ونیم میلیون‌تومانی
تازه‌ترین اظهارات ۲ پناهنده مشهور ایرانی
تعدد و موازی‌کاری دستگاه‌های اطلاعاتی
دولت آینده و مصائب استان خوزستان
مدیریت شهری تهران؛ هنگامه تغییر پارادایم!
چه کسی مقصر است؟
