مشکل ازدواج جوانان نه «همدم» است نه واکسن؛ مشکلات اقتصادی را دریابید

زنگ خطر کاهش ازدواج در جامعه و پیری جمعیت به صدا درآمده است. اگر در دولت جدید چاره‌ای برای عبور از این وضعیت اندیشیده نشود و برنامه‌های کوتاه‌مدت و بلند مدت در این زمینه پیش‌بینی نشود، در سال‌های نه چندان دور، جامعه با بحران مواجه خواهد شد و به گفته جمعیت شناسان، «سیاه‌چاله جمعیتی، ما را می‌بلعد». سیاه چاله‌ای که اگر در آن بیفتیم طبق پیش‌بینی‌ها تا ۱۵۰ سال امکان خروج از آن را نخواهیم داشت. همین موضوع نیز مسئولین را به تب و تاب انداخته تا برای تشویق جوانان به ازدواج کاری کنند، اما اقداماتی که از سوی مسئولین برای افزایش نرخ ازدواج در کشور صورت می‌گیرد
تعجب برانگیز است!
همسر خود را در «همدم» بیابید
چندی پیش موسسه فرهنگی و اطلاع‌رسانی «تبیان» با حضور محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی و حجت‌الاسلام قمی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی از پلیکیشنی به نام «همدم» رو نمایی کرد. اپلیکیشنی که گفته می‌شود اولین نرم‌افزار رسمی و دارای مجوز در امر همسریابی و مشاوره ازدواج در موسسه فرهنگی رسانه‌ای تبیان است که با هدف انتخاب آگاهانه و ازدواج پایدار جوانان طراحی شده است.


این در شرایطی است که این پلتفرم از همان ابتدای امر با انتقادهای
فراوانی رو به رو بود چرا که متخصصان بر این باورند که برای ازدواج کردن در درجه اول باید بستر آن یعنی شغل و مسکن مناسب فراهم شود و این اپلیکیشن عملا بی‌فایده است. این در حالی است که بیم فسادزا بودن آن هم وجود دارد چرا که محمد مهدی تندگویان، معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان
پس از رونمایی از این پلتفرم در خصوص آن گفت: «پیدا کردن زوج، مشکل اساسی در امر ازدواج نیست، بلکه پیوند و شکل‌گیری ازدواج از جمله مشکلات است. مشکل اصلی این است که مجوز دادن به این سامانه‌ها و سایت‌ها یک بحث است و نظارت آنلاین و امکان برخورد به موقع با خطا و هر نوع مفسده این سایت‌ها بحثی اساسی‌تر است. اگر هر نهادی بخواهد این کار را انجام دهد علاوه‌بر تامین ایمنی افرادی که می‌خواهند در این سایت‌ها حاضر شوند باید از طُرقی نظیر امکان رصد مستقیم نهاد متولی، راستی‌آزمایی مراجعان را انجام یا با سازمان نظارتی قوی مثل پلیس فتا برای این راستی‌آزمایی ارتباط داشته باشند.»
بنابراین شواهد نشان می‌دهد «همدم» نه تنها مشکلی از مشکلات جوانان در امر ازدواج حل نمی‌کند بلکه ممکن است در آینده مشکلاتی به وجود بیاورد که ضربه عمیق‌تری به روند ازدواج جوانان وارد نماید.
ازدواج کنید تا واکسن کرونا بزنید!
از سوی دیگر به تازگی معاون فنی مرکز بهداشت استان یزد گفته است: «زوج‌های جوان یزدی که از اول ذی الحجه به مراکز مشاوره مراجعه می‌کنند، واکسن کرونا دریافت می‌کنند.»
دکتر محمدرضا شریفی افزود: «به منظور تشویق سنت حسنه ازدواج جوانان و با موافقت معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی یزد، برای زوجین جوانی که از تاریخ ۲۱ تیرماه (اول ذی الحجه) ازدواج کرده‌اند، واکسن کرونا تزریق خواهد شد. این افراد جهت انجام آزمایش‌ها و کلاس‌های قبل از ازدواج با در دست داشتن معرفی نامه محضر باید به مراکز مشاوره تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی یزد مراجعه کنند و در صورت تمایل جهت دریافت واکسن کرونا به مراکز واکسیناسیون کرونا معرفی خواهند شد. بدین ترتیب زوج‌های جوان بالای ۱۸ سال می‌توانند واکسن کرونا را دریافت کنند.»
این در حالی است که تجربه نشان داده تعیین شرط و شروط برای ازدواج جوانان نه تنها آن‌ها را به ازدواج تشویق نمی‌کند بلکه سبب می‌شود تا آن‌ها نسبت به ازدواج دافعه بیشتری پیدا کنند. از طرف دیگر وقتی جوانی شغل و حداقل‌های زندگی زناشویی را ندارد؛ آیا برای دریافت واکسن کرونا زیر بار این مسئولیت سنگین می‌رود؟
اصل مشکل کجاست؟
با همه این اوصاف سوال اینجاست که مشکل اصلی جوانان چیست که تمایلی به ازدواج ندارند؟ آیا مسئولان راه درستی را برای تشویق جوانان به ازدواج انتخاب کرده اند؟
امیر محمود حریرچی، جامعه‌شناس و آسیب‌شناس اجتماعی در این خصوص به عصر قانون گفت: «مسئله اصلی این است که مسئولین اصلا مشکلات را نمی‌شناسند و نمی‌خواهند هم که بشناسند. در واقع مسئولین تا کنون نشان داده‌اند که در امر ریشه‌یابی معضلات و مشکلات ناتوان هستند چون مشخصا وقتی می‌خواهیم یک مشکل را بر طرف کنیم باید در ابتدا آن معضل و مشکل ریشه‌یابی شود و چون مشکلی مثل کاهش ازدواج جوانان، در سطح اجتماعی رخ داده است ریشه‌یابی آن هم باید به کمک مردم صورت بگیرد. بعد از اینکه ریشه مشکل مشخص شد باید
یک سری مداخلات در جهت رفع آن صورت بگیرد. ممکن است این مداخلات در برخی موارد جنبه قانون داشته باشد یعنی نیاز باشد که قانونی در آن زمینه وضع شود تا از بروز آن مشکل جلوگیری شود، در برخی از موارد هم ممکن است مداخلات جنبه حمایتی داشته باشد یعنی نیاز باشد برای حل مشکل از اقشار خاصی در جامعه حمایت‌های خاصی صورت بگیرد؛ اما همه این اقدامات باید با کمک مردم صورت بگیرد. این در شرایطی است که مسئولین ما در تصمیم‌گیری‌هایشان مردم را به کلی حذف کرده اند، متاسفانه این افراد نه تنها شناختی از مردم ندارند و به تبع آن درد و مشکلات مردم را هم نمی‌شناسند، بلکه با اقداماتی که انجام می‌دهند مشکلات موجود در جامعه را افزایش می‌دهند.»
وی تصریح کرد: «بدون تعارف باید گفت این نوع رفتارهای مسئولین صرفا نمایش است و دردی از مردم دوا نمی‌کند. پس از هر اقداماتی که از سوی مسئولان صورت می‌گیرد باید ارزیابی انجام شود که اقدام صورت گرفته جوابگو بوده است یا خیر؟اگر جوابگو نبوده دلیل آن چیست؟ تاکنون هرگونه اقدامی که مسئولین در خصوص معضلات اجتماعی به خصوص مسائل مربوط به جوانان انجام داده‌اند متاسفانه پاسخگوی مشکلات جوانان نبوده و دلیل آن هم روشن است چرا که اقدامات صورت گرفته بر اساس شناخت نبوده است.»
این جامعه‌شناس افزود: «ازدواج امر بسیار مهمی است. در واقع یک امر طبیعی است و بالفطره همه انسان‌ها نیاز به تشکیل زندگی مشترک دارند، اما تشکیل خانواده در شرایط کنونی اقتصادی و اجتماعی نیازمند یک حمایت عملی و همه جانبه است. جوانان امروز ما حداقل‌های تشکیل یک زندگی مشترک را ندارند چطور می‌توانیم از آن‌ها توقع تشکیل زندگی مشترک داشته باشیم؟ وام ازدواج را افزایش می‌دهند بدون اینکه به این موضوع فکر کنند جوانان باید از کجا اقساط این وام را تهیه کنند وقتی شغلی ندارند؟ جوانان ما امروز در تامین ضمانت وام هم مانده‌اند چه برسد به پرداخت اقساط آن! همین موضوع افزایش وام ازدواج چون بدون فکر صورت گرفت معضلاتی مثل ازدواج صوری را در جامعه پدید آورد! بدون شک طرح‌های جدیدی هم که در نظر گرفته‌اند با معضلات اجتماعی دیگری همراه خواهد شد چون شناختی از مشکلات مردم ندارند و این طرح‌ها صرفا نمایشی است و نتیجه اش، اگر افزایش معضلات اجتماعی نباشد دردی از مردم دوا نمی‌کند.»
با این همه به نظر میرسد مسئولین نگاه سطحی نسبت به مشکلات جوانان در امر ازدواج دارند که چنین راهکارهایی را برای ترغیب جوانان به ازدواج در نظر می‌گیرند.