روزنامه جوان
1400/05/03
جز انرژی خورشیدی راهی نداریم اطلاعات مسئولان عقب‌مانده است
سرویس جامعه جوان آنلاین: آفتاب در اکثر نقاط ایران می‌تابد و رنگ قرمز و نارنجی روی نقشه نشان می‌دهد که کشورمان میزان بالایی از تابش نور خورشید را دارد، اما مسئولان کشور هیچ تلاشی برای استفاده از این انرژی تجدیدپذیر نکرده‌اند و در مقابل، سایر کشور‌ها با وجود تابش بسیار کم نور خورشید، حداکثر بهره را از این انرژی برده‌اند. «جوان» در گزارش‌های پیشین خود به ضرورت استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر اشاره و با کارشناسان این حوزه گفتگو کرده‌است. متأسفانه هنوز هم هیچ اقدام مناسبی در جهت استفاده از نیروی خورشیدی مشاهده نمی‌شود. به تازگی رئیس مجلس شورای اسلامی در واکنش به قطعی برق گفت: «باید به سمت سرمایه‌گذاری درست و قوانینی برویم که زیرساخت‌های کشور به ویژه در بخش برق و انرژی‌های تجدیدپذیر تقویت شود.» اظهاراتی که لازم است، اما به طور حتم برای راه‌اندازی صنعت انرژی‌های تجدیدپذیر در کشور کافی نیست، زیرا به عقیده کارشناسان، پیشرفت در این حوزه، قوانین سفت و سخت و نظارت دقیق می‌خواهد و همچنین نیاز به جد و جهد قوه مجریه دارد تا آستین همت بالا بزند و نسبت به توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر دغدغه داشته‌باشد. دکتر هاشم اورعی، رئیس اتحادیه انجمن‌های علمی انرژی ایران و استاد دانشکده مهندسی برق دانشگاه صنعتی شریف درباره حرف‌های بی‌عمل مسئولان در حوزه توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر به خبرنگار «جوان» می‌گوید: «بیش از ۲۰ سال است که در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر فعالیت می‌کنم، اما تنها از قوه مقننه، قوه مجریه و سایر مسئولان در این زمینه حرف و شعار شنیده‌ام. متأسفانه هر آنچه تا امروز از مسئولان به گوش رسیده، فقط در کاغذ آمده‌است. طوری که گویا وضعیتمان خیلی خوب است! در صورتی که در عمل وضعیتمان در این حوزه بسیار فاجعه‌بار است.»سهم هیچ انرژی تجدیدپذیر در کشور
اورعی می‌افزاید: «طبق آمار وزارت نیرو در سال ۹۹ سهم انرژی تجدیدپذیر از کل انرژی الکتریکی مصرفی کشور، ۳/۰ درصد است که این میزان از سهم اعلام شده برابر با هیچ است! یعنی ما ۲۵ سال است که ادای توسعه در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر را در می‌آوریم، اما هیچ از آن نداریم.»
اورعی با انتقاد از عملکرد ضعیف مجلس شورای اسلامی در حوزه توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در کشور اظهار می‌دارد: «قوه مقننه در برنامه پنجم توسعه اعلام کرد که باید ۵ هزار مگاوات تجدیدپذیر طی برنامه اجرا شود و در برنامه ششم توسعه نیز گفت که باید ۵ درصد انرژی از تجدیدپذیر‌ها تأمین شود، اما آیا فقط قرار بود این‌ها را بنویسد، امضا کند و در آخر هم هیچ کاری انجام ندهد؟ مگر مجلس وظیفه نظارت بر عملکرد قوه مجریه را ندارد؟ چرا سال به سال این مسئله را نظارت نکرد؟ پس یعنی مجلس هم به‌رغم اینکه مصوبات داده‌است، هیچ کدام را به اجرا نرسانده یا آنها را پیگیری نکرده‌است.»
او با انتقاد از عملکرد دولت نیز تصریح می‌کند: «قبلاً «سانا» به عنوان سازمان انرژی‌های نو ایران فعالیت می‌کرد و پس از آن نیز «ساتبا» یا همان سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق تأسیس شد. «ساتبا» که با حدود ۴۰۰ نیرو و یک دستگاه عریض و طویل شروع به کار کرد تا زمینه توسعه انرژی تجدیدپذیر را تسهیل کند، تبدیل به بزرگ‌ترین مانع توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، آن هم به روش‌های مختلف شد!»
استاد دانشکده برق دانشگاه صنعتی شریف، وزارت نیرو را نیز در مانع‌تراشی‌ها برای توسعه انرژی تجدیدپذیر مسئول می‌داند و می‌گوید: «وزارت نیرو مأمور توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر است، اما وقتی پنج بخشنامه وزرای ادوار مختلف را مطالعه کنید، متوجه خواهید شد که همه آنها، دانسته یا ندانسته راهی را رفتند و می‌روند که در آن هیچ‌وقت توسعه انرژی تجدیدپذیر را نخواهیم دید!»
بی‌اطلاعی مسئولان از علم روز دنیا
اورعی به پیشرفت ترکیه در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر در مقایسه با ایران اشاره می‌کند و می‌گوید: «من «دانمارک» را نمی‌گویم که بیش از ۵۰ درصد انرژی الکتریکی خود را از «باد» می‌گیرد، زیرا که هیچ چیز آن با کشور ما قابل مقایسه نیست، اما از ترکیه‌ای می‌گویم که اقلیم، فرهنگ و جمعیتی مشابه کشور ما دارد و بعد از ما انرژی‌های تجدیدپذیر را شروع کرده‌است. این کشور حداقل ۱۰ هزار مگاوات انرژی الکتریکی خود را از «باد» تأمین می‌کند، در حالی که تمام انرژی تجدیدپذیر ما ۸۰۰ مگاوات بوده‌است! یعنی از ۸۵ هزار مگاوات ظرفیت تولید برق‌مان است که ۸۰۰ مگاوات آن تجدیدپذیر است و این یعنی کمتر از یک درصد!» او با بیان اینکه نمایندگان ملت ایران چه در دولت و چه در مجلس دیگر بدتر از این نمی‌توانستند عمل کنند، اظهار می‌دارد: «عجیب است که با شنیدن این حرف‌ها تعجب کنید، زیرا که ما درباره وزارت نیرویی صحبت می‌کنیم که مسئول آب هم هست و در اتاق دیگری نشسته‌اند و با تصمیمات خود، دریاچه ارومیه را خشک می‌کنند، پس با این تفاسیر چه انتظار دیگری از این مسئولان خواهید داشت؟!»
رئیس اتحادیه انجمن‌های علمی انرژی ایران با اشاره به این مسئله که نظام دولتی ما اعتقادی به انرژی تجدیدپذیر ندارد، تصریح می‌کند: «اول اینکه عدم آگاهی و اطلاعاتی مسئولان دولتی در حوزه تجدیدپذیر‌ها بارز است. بنده شخصاً با معاون رئیس‌جمهور درباره گلوگاه‌های انرژی‌های تجدیدپذیر صحبت کرده‌ام، اما ایشان هنوز هم مانند پنج سال پیش می‌گوید که این انرژی، «گران» است، زیرا که این مسئولان، اطلاعات روز دنیا را در اختیار ندارند. در صورتی که به قیمت واقعی، امروز، ارزان‌ترین برق جهان مربوط به نیروگاه‌های بادی مستقر در خشکی است، اما مسئولان ما در وزارت نیرو فرضشان بر این است که انرژی تجدیدپذیر گران است و دوم اینکه مسئولان ما عادت به استفاده از راحت‌ترین کار که همان استفاده از گاز و آب موجود است، کرده‌اند تا از این طریق برق تولید کنند.»
استفاده از انرژی تجدیدپذیر اختیاری نیست، الزامی است
اورعی می‌افزاید: «شاهد این هستیم که دیگر در تابستان آب نداریم که برق تولید کنیم و در زمستان نیز گاز نداریم که از آن برق بگیریم. یعنی در واقع دیگر مواد اولیه سنتی را نداریم و در حال حاضر ضرورت استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر یک مسئله اختیاری نیست، بلکه تبدیل به یک الزام شده‌است که مسئولان باید نسبت به آن هوشیار باشند.»
رئیس اتحادیه انجمن‌های علمی انرژی ایران اظهار می‌دارد: «همانطور که در سال ۱۳۹۹ نتوانستیم گاز مورد نیاز نیروگاه‌هایمان را تأمین کنیم، امسال هم به دلیل اینکه آب پشت سد‌ها ۵۳ درصد کاهش داشت، نمی‌توانیم ۱۲ هزار مگاوات نیروگاه برق آبی‌مان را استفاده کنیم و ۵ هزار مگاوات کاهش تولید فقط از این طریق ایجاد شده‌است. در نتیجه اینکه سال گذشته تابستان حدود ۵ هزار مگاوات کسری بین عرضه و تقاضا داشتیم و امسال این مقدار به بیش از ۱۰ هزار مگاوات رسیده و یعنی بین دو تا سه برابر شده‌است که اگر شرایط به همین شکل ادامه پیدا کند در سال دیگر این میزان سه تا چهار برابر میشود، بنابراین باید فرمول‌مان را عوض کنیم، یعنی به سمت نیروگاه‌هایی برویم که مواد اولیه آن را مجانی داریم و خدا به ما داده است و این دیگر انتخاب نیست، بلکه الزام است.»
ظرفیتی که هست، توجهی که نیست
اورعی در پاسخ به این سؤال که در این مسیر چه مسئولیتی بر گردن دولت سیزدهم است، می‌گوید: «تصور نکنید با روی کار آمدن دولت جدید قرار است مشکلات در این حوزه یک ماهه حل شود، خیر! بلکه تولید برق در بهترین حالت اگر دولت آستین همت بالا بزند، حداقل چهار سال زمان می‌برد و صادقانه باید به مردم بگوییم حداقل سه الی چهار سال دیگر باید منتظر باشیم تا از این سربالایی و گردنه سنگین عبور کنیم.»
به گفته این استاد دانشکده برق دانشگاه شریف، متأسفانه مسئولان فعلی دیگر دغدغه‌ای ندارند و به دنبال تمام شدن عمر دولت دوازدهم هستند و دولت سیزدهم است که باید به فکر این بحران باشد. او اظهار می‌دارد: «دنیا برای تأمین برق و تأمین نیاز‌های بعد به دنبال انرژی تجدیدپذیر نرفته‌است، بلکه به آن، به چشم صنعت نگاه می‌کند، صنعتی که ایجاد اشتغال مولد می‌کند، صنعتی که در تولید ناخالص داخلی سهم ایفا می‌کند و همچنین در آن، آب برای تولید برق مصرف نمی‌شود و مزایای زیاد دیگری نیز دارد.»
اورعی تأکید می‌کند: «شرق کشور ما به خصوص در بخش جنوبی، ظرفیت بادی و خورشیدی خوبی دارد، اما شاهد آن هستیم که در استان سیستان و بلوچستان مشکل مهاجرتی داریم. متأسفانه تا عمق ۷۰ کیلومتری مرز‌های ما در کشور خالی از سکنه شده که خطر امنیتی ایجاد کرده‌است، بنابراین ما می‌توانیم مناطق جنوب شرق کشور را که عمدتاً مناطق کویری هستند، تبدیل به مهد انرژی تجدیدپذیر و در آنجا تعادل اقتصادی ایجاد کنیم. در واقع استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر آنقدر مزیت دارد که تنها یکی از محصول جانبی آن برق است. منتها ما تا به امروز از این نعمت غافل بودیم و دلیل آن هم این است که مملکت ساختن برنامه‌ریزی طولانی‌مدت می‌خواهد، اما شاهد آن هستیم هر مسئولی که بر سرکار آمد به فکر امروز و فردا بود و نه فکر سال‌های آینده!»
توسعه فناوری استفاده از انرژی تجدیدپذیر حتی در سنگاپور!
در همین رابطه دکتر حسن مرادی، استاد حقوق و انرژی دانشگاه تهران به خبرنگار «جوان» می‌گوید: «دنیا به شدت در حال پیشرفت کردن است، به تازگی در حوزه استارتاپ‌ها در کشور سنگاپور کشف کردند همانند ایزوگام پشت‌بام، ورق‌هایی را روی بام‌ها می‌چسبانند که کار پنل‌های خورشیدی را انجام می‌دهد، این لایه‌های نانو که خاصیت ضدخوردگی فلزات را نیز دارد، یک تحول بسیار جدیدی در حوزه انرژی خورشیدی است که حتی می‌توان روی آن راه رفت و راندمان بالاتری از پنل‌های خورشیدی نیز دارد.»
او ادامه می‌دهد: «به طور حتم اگر ما این فناوری را از سنگاپور بخریم و فناوری آن را به کشور خود انتقال دهیم، می‌توانیم عرصه‌های جدیدی را در این حوزه پیش ببریم. حتی اگر از این فناوری در جایی مانند نمایشگاه بین‌المللی که حدود صد سالن دارد و مسطح نیز هستند، استفاده کنیم، می‌توانیم انرژی موردنیاز منطقه را از این طریق تأمین کنیم.» مرادی به ضرورت استفاده از فناوری روز دنیا در خصوص استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر اشاره می‌کند و می‌گوید: «باید در حوزه انرژی تجدیدپذیر برای آینده سرمایه‌گذاری شود. در این زمینه شرکت‌های استارتاپی می‌توانند بدرخشند و با کشور‌هایی که پیشرفتهای چشمگیری داشته‌اند، ارتباط بگیرند و تبادل فناوری داشته باشند؛ کشور‌هایی که روزگاری، جهان سوم بودند مانند سنگاپور، امروز به فناوری‌های پیشرفتهای در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر دست یافته‌اند که می‌توانیم به راحتی با آنها تبادل فناوری داشته‌باشیم.»
لزوم قانون‌گذاری مجلس برای توسعه انرژی تجدیدپذیر
استاد انرژی دانشگاه تهران درباره بی‌انگیزه کردن وزارت نیرو برای سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر اظهار می‌دارد: «متأسفانه برخی از افراد حدود ۱۰۰ میلیون تومان برای زیرساخت انرژی خورشیدی جهت تأمین برق هزینه کرده‌اند تا به مرور زمان سود حاصل از این کار را از وزارت نیرو پس بگیرند، اما وزارت نیرو، هزینه بازپرداخت انرژی را به آنها نداده و خلف وعده کرده‌است. تأخیر در پرداخت حق این افراد، دیگران را نیز برای سرمایه‌گذاری در این حوزه ناامید کرده‌است.»
او درباره تأکید اخیر مجلس بر ضرورت توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر می‌گوید: «ورود مجلس به عرصه انرژی‌های تجدیدپذیر و اظهار‌نظر‌ها در این خصوص و همچنین علاقه‌مندی برخی از نمایندگان به توسعه این انرژی به سمع و نظر شهروندان رسیده‌است، اما از مجلس انتظار می‌رود در این باره قوانین تسهیل‌کننده‌ای بگذارد که نه در حد توصیه، بلکه با قوانین کارشناسانه، موجب رونق و توسعه این حوزه شود. همچنین انتظار می‌رود مجلس مانع از کم‌کاری‌های دولت در این زمینه شود و با نظارت دقیق و مشاهده بی‌توجهی مسئولان دولتی به استفاده از انرژی‌های خورشیدی، آنها را مورد بازخواست قرار دهد.»
مرادی با بیان اینکه مجلس نقش بسیار سازنده و تعیین‌کننده‌ای دارد و شعار دادن در این قوه کاری از پیش نمی‌برد، تصریح می‌کند: «رئیس مجلس باید کمیسیون انرژی و تا حدودی کمیسیون برنامه بودجه و عمران را موظف کند که برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر برنامه‌ریزی کنند و با تشویق سرمایه‌گذاران و جذب آنها، پروژه‌های بزرگی را راه‌اندازی کند تا پس از پیشرفت در این حوزه و تأمین انرژی مورد نیاز کشور، حتی به فکر صادرات برق به دیگر کشور‌ها نیز باشیم و از این راه کسب درآمد کنیم.»
او در پایان تأکید می‌کند: «به طور حتم اظهارنظر مجلس خوب است، اما کافی نیست و باید این موارد از طریق طرحی که نمایندگان می‌دهند به صورت قانون در آید، اجرا شود و به عمل برسد، آن وقت است که می‌توانیم بگوییم مجلس نقش تعیین‌کننده‌ای در این خصوص داشته‌است.»
سایر اخبار این روزنامه
شاهکار والیبال در شکست کری‌خوان متکبر!
سپاه پای کار خوزستان آمد
تقصیر مجلس بود!
عبدی: ۸۴ و ۸۸ شکست کامل راهبرد اصلاحات بود
آتش بیاران اصلاح‌طلب این جملات خاتمی را دیده‌اند؟!
فروغ درخشنده ایران
فروغ درخشنده ایران
فروغ درخشنده ایران
جز انرژی خورشیدی راهی نداریم اطلاعات مسئولان عقب‌مانده است
مقاومت عراق: تا اخراج آخرین سرباز امریکایی مقاومت می‌کنیم
