راه‌آهن ایران ثبت جهانی شد

ایران زمین-  در چهل ‌و چهارمین نشست کمیته میراث جهانی یونسکو پرونده راه‌آهن سراسری ایران پس از بحثی طولانی بین موافقان و مخالفان ثبت جهانی شد.
چهل‌ و چهارمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو که پس از یک سال وقفه به ‌دلیل همه‌گیری کرونا در جهان این ‌بار به میزبانی چین، برگزار شد، پرونده خط راه‌آهن سراسری ایران را برای قرار گرفتن در فهرست میراث بشری بررسی و تصویب کرد.
تدوین پرونده ثبت جهانی مسیر راه‌آهن شمال و جنوب ایران در سال ۹۷ آغاز شد. ساخت مسیر راه‌آهن سراسری ایران از بندر ترکمن در شمال کشور آغاز شد و به بندر امام ‌خمینی در جنوب کشور منتهی شد. آغاز احداث راه‌آهن ایران در سال ۱۳۰۵ شمسی به تصویب رسید و یک‌سال بعد از آن بود که مهندسان ایرانی، آلمانی و امریکایی احداث این مسیر ۱۳۹۴ کیلومتری را آغاز کردند. مسیر راه‌آهن سراسری ایران نه ‌تنها از حیث تکنیک و کیفیت ساخت، بلکه از بعد گردشگری و برخورداری از مناظر و جاذبه‌های طبیعی ویژه در جهان حائز اهمیت است و به همین دلیل نیز هم راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران و هم وزارت میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی این مسیر تاریخی را برای ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو در نظر داشتند و حالا قرار است یونسکو در اجلاس چین رأی به جهانی‌ شدن این مسیر مملو از جاذبه‌های طبیعی، بناها و پل‌ها و ایستگاه‌ها و تأسیسات و حتی لکوموتیوهای تاریخی بدهد.
اگرچه پیشینه احداث و بهره‌برداری موفق نخستین راه‌آهن در ایران به دوره قاجار و سال ۱۲۲۷ خورشیدی (۱۸۴۸ میلادی) از رشت به بندر پیربازار و بندر انزلی باز می‌گردد که بقایای آن همچنان در مسیر رشت به پیربازار با یک لکوموتیو بخار در محوطه اداره کل بنادر استان گیلان وجود دارد اما تحقق کامل این آرزوی ملی تا سال ۱۳۰۶ به طول انجامید. در سال ۱۳۰۶، قرارداد نقشه‌برداری برای احداث خطوط راه‌آهن با کنسرسیومی متشکل از کمپانی امریکایی یولن و شرکت‌های آلمانی فیلیپ هولتسمان - ویولیوس برگر و زیمینس باواونیون به بهای هر کیلومتر حداکثر ۳۶۸ تومان بسته شد.


بهره‌برداری کامل از راه‌آهن سراسری ایران در سال۱۳۱۴ آغاز شد و علی منصور، وزیر راه و شهرسازی وقت، در دوازدهم مرداد ۱۳۱۴ لایحه‌ای برای تشکیل مؤسسه راه‌آهن دولتی کشور به تصویب مجلس شورای ملی رساند تا از اول مهر ۱۳۱۴ «نگهداری و به ‌کار انداختن همه اموال و اثاثیه و ابنیه و وسایل نقلیه و ساختمان‌های فنی متعلق به خطوط آهن و کشتیرانی دریاچه ارومیه» را به‌عهده بگیرد.