تیغ وزارت ارشاد بر گلوی روزنامه خراسان

ناصری- این روزها حال روزنامه های کشور شبیه بیماری است که سطح هوشیاری پایینی دارد و اعضای خانواده‌اش بالای سر او ایستاده‌اند و هرکدام خاطره‌ای از گذشته، از روزهایی که تیراژشان به ده‌‌ها هزار می‌رسید، تعریف و بعد شیون می‌کنند و در این بین وقتی پزشک معالج بالای سر بیمار حاضر می‌شود، از بیماری‌های متعددی حرف می‌زند که مطبوعات ایران با آن دست و پنجه نرم می‌کنند؛ «افزایش قیمت کاغذ»، «افزایش بقیه مواد اولیه» و «رکود بازار و نبود آگهی». شاید باورتان نشود اما این روزها مدیران مسئول روزنامه ها، به دنبال راهکارهایی هستند تا بتوانند به هر سختی که شده روزنامه ها را روی دکه ها برسانند در حالی که قیمت تمام شده روزنامه از آن چه به دست شما می رسد به مراتب بالاتر است. متاسفانه در این وانفسا و در حالی که روزنامه ها در احتضار به سر می برند ، قوانینی سر بر می آورند که نه تنها کمکی به حل مشکلات موجود رسانه ها نمی کنند بلکه سنگ بزرگی بر سر راه ادامه حیات آن ها هستند، آن هم از سوی وزارت ارشادی که خود باید برای بهبود وضعیت روزنامه ها قدم بردارد. بایداز بی عدالتی بگوییم که به اسم مساوات  می تواند برخی از  استان ها را از داشتن روزنامه های شناسنامه دار و مطالبه گر محروم کند. آن چه در این گزارش می خوانید به منزله هشداری است درباره  مرگ حتمی برخی رسانه های مکتوب که متاسفانه با دست وزارت ارشاد در حال رخ دادن است.   ماجرا چیست؟ روزهای آخر تیر امسال بخشنامه ای از طرف وزارت  فرهنگ و ارشاد اسلامی به شکل فوری به موسسه فرهنگی هنری خراسان رسید که بر اساس آن چاپ آگهی های دولتی در روزنامه های استانی روزنامه خراسان به صورت آنی متوقف شود. اتفاقی که می تواند تعطیلی این روزنامه ها را که عملاً شناسنامه و قطب رسانه ای این استان ها محسوب می شوند، رقم بزند و به نوعی صدای مردم و مطالبه گری در این استان ها را خاموش کند. آن گونه که از سوی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام شده است، قطع آگهی های دولتی با استناد به ماده 4 دستورالعمل اجرایی توزیع و انتشار آگهی های دولتی مصوب تیر سال 95 ابلاغ شده، آن جا که آمده است: صاحبان امتیاز  یا مدیران مسئول دارای نشریات متعدد می توانند حداکثر برای دو نشریه خود سهمیه آگهی دولتی تقاضا کنند.مصوبه ای کاملا برمبنای مساوات و نه عدالت .چرا که بر اساس این تصمیم صرفا عدد و تعداد نشریات مد نظر است نه کیفیت، تیراژ ، نفوذ ، مطالبه گری و اقبال مردمی به آن ها. خاموشی چراغ آگاهی با حذف آگهی دولتی این اتفاق تلخ درحالی رقم خورده  که قیمت کاغذ در یکی دو سال اخیر حدود 800 درصد افزایش داشته و دیگر مواد اولیه هم بیش از 500 درصد. این در حالی است که در کنار این افزایش قیمت ها رکود اقتصادی طولانی مدت و رکود حاصل از کرونا در همین یکی دو سال چراغ برخی نشریات را خاموش و چند نشریه را هم مجبور به کم کردن صفحات شان کرده است. حذف آگهی‌های دولتی از مطبوعات در شرایطی که روزنامه ها این روزها به سختی ادامه حیات می دهند، موضوعی است که می تواند مدیران مسئولی را که بیش از یک روزنامه را می گردانند از ادامه فعالیت منصرف و تعطیلی هر روزنامه آن هم روزنامه های محلی که ضریب نفوذ بالایی دارند، می تواند چراغ آگاهی را در استانی خاموش کند. حذف آگهی دولتی عدالت نیست این نکته بسیار اهمیت دارد که بدانید آگهی های دولتی بر اساس رتبه بندی که وزارت ارشاد برای روزنامه ها در نظر گرفته، داده می شود و رتبه بندی هم بر اساس آیتم هایی مانند میزان تولید محتوای اختصاصی و سطح تحلیل ،اشتغال ایجاد کرده ، گستره توزیعی و ... هر روزنامه توسط وزارت ارشاد سنجیده می شود. در این میان ، با این که روزنامه های استانی خراسان همواره رتبه‌های بالایی داشته اند که نشان از کیفیت، اعتنا و اعتماد مردم به روزنامه است اما از 26 تیر امسال با توجه به بخشنامه وزارت ارشاد از گرفتن آگهی دولتی محروم اند. این در حالی است که با توجه به مصوبه وزارت ارشاد رتبه بندی ها سهم این روزنامه ها را مشخص کرده   و این اقدام عملا به  این رتبه بندی بی اعتنایی کرده و آن را زیر سوال برده است .البته شایان ذکر است که صاحب امتیاز روزنامه های استانی خراسان موسسه فرهنگی هنری خراسان است و شخص نیست و درآمدهای آن از جمله درآمد آگهی های دولتی درجهت توسعه استان و فرهنگ هزینه شده است؛ بماند که این روزنامه ها به جز درآمد آگهی و فروش روزنامه هیچ کمک دولتی و غیردولتی  تاکنون دریافت نکرده اند و با حمایت موسسه خراسان تاکنون با سختی های فراوان چراغ آگاهی بخشی مطالبه گری و پیگیری مشکلات مردم را برای مردم این استان‌ها روشن نگه داشته اند. سخنی با مسئولان وزارت ارشاد راحتی نوشتن در  این قسمت گزارش در این است که مسئولان ارشاد خود به مشکلات پیش روی روزنامه ها اشراف دارند و لازم نیست شرح غصه ها و پریشانی ها را دوباره سیاهه کرد اما یادآوری چند نکته لازم است و انتظار می رود ماده 4 دستورالعمل اجرایی توزیع و انتشار آگهی های دولتی مصوب تیر سال 95 به چند دلیل اصلاح شود که مهم ترین آن ها وضعیت اسفناک درآمد روزنامه ها از آگهی هاست. وضعیت بد مالی بنگاه‌ها، به دلیل رکود اقتصادی و شیوع کرونا عملا تبلیغات خصوصی در مطبوعات را نزدیک به صفر رسانده و در صورت حذف آگهی های دولتی حیات روزنامه ها به خطر می افتد و از آن جایی که مخاطب روزنامه های استانی متفاوت است، تعطیلی هر کدام از آن ها می تواند خسارت های جبران ناپذیری برای توسعه  و پیگیری رفع مشکلات آن استان به همراه داشته باشد، اما دلیل دیگر هم این است که وزارت ارشاد باید به جای سنگ اندازی و ایجاد مشکل در ادامه فعالیت روزنامه ، موانع و مشکلات پیش روی روزنامه ها را رفع کند. در پایان هم باید این نکته را اضافه کرد که در دو سال اخیر وضعیت نشریات اسفناک‌تر از همیشه است، کاغذ دچار کمبود شده و تامین آن مناسب نبوده و متاسفانه راهکارها نسخه شفای موقتی بوده اند ، بنابراین برای این که چراغ روزنامه ها در کشور یکی بعد از دیگری خاموش نشود، باید به جای حذف راه های درآمدزایی به آن ها کمک کرد و دستورالعملی را که مربوط به پنج سال پیش بوده ، مورد بازنگری قرار داد.