روزنامه شرق
1400/05/04
پیدا و پنهان سفر جنجالی اردوغان به قبرس شمالی
پیدا و پنهان سفر جنجالی اردوغان به قبرس شمالی محمود فاضلی همان‌طور‌که پیش‌بینی می‌شد سفر رجب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، به قبرس شمالی در سالروز چهل‌وهفتمین سال عملیات نظامی ترکیه در قبرس با حساسیت‌های بین‌المللی، یونان و قبرس همراه بود. اردوغان در دیدارش از بخش ترک‌نشین قبرس ضمن حمایت از تقسیم قبرس و «راه‌حل دو کشور» اعلام کرد، «ازسرگیری روند مذاکره جدید تنها بین دو کشور میسر است. برای این امر نیز باید بر حاکمیت و جایگاه مساوی تأکید شود. بدون پذیرش وجود دو ملت و دو کشور مستقل نمی‌توان در مذاکرات پیشرفت کرد. کلید حل بحران جزیره قبرس در به‌رسمیت‌شناختن حق برابری ترک‌های قبرس در بحث حاکمیت است. ردکردن راه‌حل دو کشور به معنای نادیده‌گرفتن حقوق ترک‌های قبرس در حاکمیت، استقلال و حقوق است».او خطاب به یونانی‌های قبرس مدعی شد آنها از عقده اقلیت دانستن ترک‌ها در جزیره قبرس دست نکشیده‌‌اند و راه‌حل مبتنی بر عدالت را رد کرده‌اند و به مواضع غیرصادقانه و به‌دور از حقایق این جزیره ادامه می‌دهند. هرچه زمان بگذرد، ملت ترک قبرس از استقلال و آزادی خود کوتاه نخواهد آمد. از ما انتظار نداشته باشید که همچنان ترک‌های قبرس را به‌عنوان یک اقلیت تحت اداره یونانی‌های قبرس بپذیریم. طرف یونانی به هیچ‌یک از وعده‌های خود متعهد نبوده و در گذشته نیز طرح صلح «کوفی عنان»، دبیر کل اسبق سازمان ملل و همه‌پرسی اجرا‌شده برای برقراری نظام فدرالیسم در جزیره را رد کرد. ازسرگیری مذاکرات تنها براساس راه‌حل دو کشور نخواهد بود. از این به بعد، ما نمی‌گوییم بخش شمالی و بخش جنوبی جزیره قبرس، ما از حالا به بعد خواهیم گفت قبرس ترک. اردوغان در زمینه پیوستن قبرس جنوبی به ناتو مدعی شد: «اگر به اسناد ناتو نگاه کنیم فعلا ما جواب مثبت نداده‌ایم، الحاق قبرس جنوبی به ناتو در چنین شرایطی غیرممکن است. ترکیه اکنون آن کشوری نیست که زمان الحاق یونان به ناتو وجود داشت. اکنون ما اینجا هستیم. آنها نمی‌توانند ترکیه را دور بزنند».
به گفته اردوغان در نشست ویژه مجلس جمهوری ترک قبرس شمالی، «وحدت جمهوری ترک قبرس شمالی بالاتر از همه ملاحظات سیاسی است. امروز برادری ابدی میان ترکیه و جمهوری ترک قبرس شمالی را که قدرت خود را از خون شهدای ما می‌گیرد، بار دیگر به تمام جهان اعلام می‌کنیم. آرمان قبرس، موضوع مهمی است. این آرمان ملت بزرگی است که سال 1974 قهرمانانه حماسه آفریدند.
سخنان او با انتقادهایی از سوی اروپا همراه بود. اتحادیه اروپا و آمریکا با طرح اردوغان برای منطقه «ورشا» در جنوب شهر فاماگوستای در قبرس مخالفت کردند. این منطقه پیش از حمله ترکیه به قبرس در 1974 یکی از مناطق مهم برای گردشگری در این کشور به شمار می‌آمد؛ اما پس از حمله نظامی ترکیه و فرار ساکنان، از آن زمان تاکنون این شهر به یک منطقه متروکه تبدیل شده است، اما سال گذشته مقامات ترکیه و قبرس ترک‌نشین دوباره از بازگشایی آن خبر دادند.
«جوزپ بورل»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از اردوغان خواست از تشدید تنش‌ها خودداری کرده و به گفت‌وگوهای مبتنی‌بر «فدراسیون دو منطقه‌ای دوجامعه‌ای» بازگردد. اتحادیه اروپا بر لزوم پرهیز از اقدامات یک‌جانبه ناقض قوانین بین‌المللی و اقدامات تحریک‌آمیز در جزیره قبرس که خطری برای بازگشت به میز مذاکرات برای حل‌وفصل فراگیر پرونده این جزیره به‌شمار می‌رود، تأکید کرد. وزیر خارجه آمریکا اقدام ترکیه را «کاملا مغایر با قطع‌نامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد» می‌داند. اقدامات ترک‌های قبرس در واروشا تحریک‌آمیز، غیرقابل قبول و ناسازگار با تعهدات پیشین این کشور برای تعامل سازنده در گفت‌وگوهای سازش است. بریتانیا مواضع اردوغان را در تضاد با مصوبات شورای امنیت و آن را تهدیدکننده روند سازش در قبرس می‌داند. لندن در حال رایزنی اضطراری درباره این موضوع با سایر اعضای شورای امنیت است. فرانسه نیز دعوت اردوغان به راه‌حل دو کشور را تحریک‌آمیز می‌داند. به باور پاریس، این اقدام، بازگرداندن اعتماد لازم برای از سرگیری فوری مذاکرات به‌منظور رسیدن به یک راه‌حل عادلانه و دائمی برای پرونده قبرس را تضعیف می‌کند. مصر نیز اگرچه مذاکراتی برای بهبود روابط با آنکارا دارد اما این گام را در تعارض با قطع‌نامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد می‌داند. رژیم صهیونیستی نیز ضمن اعلام همبستگی با قبرس از طرح ترکیه در منطقه واروشای قبرس عمیقا ابراز نگرانی کرد. قبرس نیز که این اقدام را «غیرقانونی و غیر قابل قبول» توصیف کرده شکایت رسمی خود را به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارائه کرد. یونان مواضع اردوغان را ضربه‌ای به چشم‌انداز حل‌وفصل مسئله قبرس بر مبنای قطع‌نامه‌های شورای امنیت ارزیابی می‌کند. آتن که اقدامات ترکیه را باعث نگرانی سایر کشورهای اروپایی و رهبران اتحادیه اروپا می‌داند، مدعی است هرگونه تحول منفی در قبرس، روابط ترکیه با اتحادیه اروپا را تحت تأثیر قرار خواهد داد. به اعتقاد دندیاس، وزیر خارجه یونان، در قبرس راه‌حل دوکشوری وجود ندارد. پیشنهاد تشکیل دو کشور از سوی ترکیه نمی‌تواند راه‌حلی برای مسئله قبرس باشد. اتحاد مجدد قبرس تنها راه‌حل مسئله این جزیره است و سایر گزینه‌ها راه‌حل نیستند و خلاف حقوق بین‌المللی هستند.
سایر اخبار این روزنامه
دشنه بر دیپلماسی
مدافعان محدود‌سازی
دوگانه اصلاح‌طلبی صندلی‌طلبی
آزادی در انتظار محکومان آبان ۹۸ و بازداشتی‌های خوزستان
۱۱ سپتامبر ایرانی
نه سلطان، نه بورس فقط قطعي برق
ضرب‌الاجل یک‌ماهه به ارتش
بدعت بحث برانگیز تلویزیون در گزارشگری
باطل‌السحر شاعر
راه حل‌های اشتباه برای خوزستان
پیدا و پنهان سفر جنجالی اردوغان به قبرس شمالی
از بی‌آبی خوزستان تا کم‌آبی کرمان
توسعه آمرانه‌ای که در خوزستان تنش‌زاست
بایسته‌هایی در سیاست خارجی دولت آینده
تبريز؛ شهري خلاق در زبان و ادب فارسي
