روزنامه آرمان ملی
1400/05/05
جاي خالي خرد متخصصان اجتماعي در مديريت بحران‌ها
سیدحسن موسوی‌چلک رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران وقوع بحران‌ها به شکل‌های مختلف از بحران بهداشتی، خشکسالی، اقتصادی، اجتماعی جزو جدایی‌ناپذیر زندگی اجتماعی محسوب میشود. نکته مهم این است که اگر بحرانی اتفاق افتاد ما چه رویکردها و استراتژی‌هایی را برای مدیریت بحران اتخاذ کنیم که این بحران حتی اگر فروکش کرد، زمینه بحران‌های دیگر را فراهم نکند و این نشان‌دهنده مدیریت هوشمند در هر جامعه‌ای محسوب میشود. طبیعتا جامعه ما هم از این قضیه مستثنی نیست. آخرین بحرانی که ما تجربه کردیم، بحران خوزستان و مساله آب بود که بعدها به چند شهر دیگر هم تسری پیدا کرد. همین جا این نکته و سوال مطرح میشود که چقدر در کشور برای حل یا مدیریت بحران‌هایی از این دست که با زندگی مردم سروکار و ارتباط مستقیم دارد، به‌جای اعزام مسئول و مامور از متخصصان اجتماعی استفاده کردیم تا بتوانند به‌عنوان هم نقش میانجی در این بخش از آنها استفاده شود، هم دانش اجتماعی برای مدیریت این بخش مورد بهره‌برداری قرار بگیرد و هم از دانش و تخصص متخصصان اجتماعی برای تحلیل وضعیت اجتماعی، ابعاد اجتماعی و پیامدهای اجتماعی و آثار مثبت و منفی مداخلات با رویکردهای مختلف مورد استفاده قرار گیرد. این بسیار مهم و قابل تامل است که ما چقدراز این ظرفیت‌ها استفاده می‌کنیم. این چند روز اساتید و پیشکسوتان متعددی به شکل‌های مختلف تماس و پیام ارسال کرده بودند که فکر کنیم و مداخله‌ای در حوزه اجتماعی لازم داریم که انجام دهیم. مهم این است که چقدر خواست مدیریت کشور برای مدیریت بحران‌ها، بهره‌گیری از رویکردهای اجتماعی باشد و اتخاد تدابیر مناسب برای پیشگیری از بروز بحران‌های بعدی یا تسری بحران‌ها و اعتراضات درجاهای دیگر باشد و از همه مهم‌تر با حضور متخصصان اجتماعی راهکارهای عملی برای تحقق حقوق شهروندی مردم انتخاب و اتخاذ شود. مردم خوزستان از ما هستند و مشکلی که برای خوزستانی‌ها و بعضا استان‌های دیگر به‌وجود آمد که از این مشکلات بود را از خودمان جدا و خوزستان را به صورت یک جزیره نگاه نمی‌کنیم. اگر ما نگاه اجتماعی را در مدیریت بحران‌ها بکار بگیریم از متخصصان مختلف حوزه علوم اجتماعی، از جمله مددکاران اجتماعی، جامعه‌شناسان، بدون شک می‌توانیم رویکردهای مناسب‌تری و اثرگذارتری را برای این نوع وقایع اتخاذ کنیم. ممکن است با انتخاب استراتژی قضایی، انتظامی و پلیسی در یک مقطع کوتاه، فروکش کند ولی اینها بخشی از مطالبات نهفته مردم است. هرچقدر که این مطالبات با نگاه اقناعی پاسخ داده نشود، بحران‌ها و اتفاقات بعدی، شدت و گستره و عمق بیشتری خواهد داشت. تحلیلی اگر به وقوع حوادث مختلف در کشورمان داشته باشیم، همین تجربه زیستی کشورمان هم خودش گویای همین موضوع هست. لذا انتظار این است که متخصصان و کارشناسان اجتماعی از جمله مددکاران اجتماعی را به عنوان میانجی‌گران تخصصی به‌کار بگیریم تا بتوانند هم گزارش واقع بینانه‌تر و هم راهکارهای مشارکتی برای برون از این شرایط را داشته باشند و این می‌تواند بسیار کمک کند تا فاصله دولت و ملت کمتر شود. بحث آخر اینکه برخورداری از این حقوق به عنوان یک شهروند هم در اسناد بالادستی مثل قانون اساسی و هم در منشور حقوق شهروندی و هم در قوانین دیگر به صراحت آمده. لذا حقوق اجتماعی مردم را نمی‌شود با رویکردهای قهری پس زد و مردم به شکل‌های مختلف به‌دنبال تحقق حقوق‌شان خواهند بود. چه بسا برخی از این شکل‌های تحقق‌حقوق یا مطالبه‌گری اجتماعی مردم ممکن است از راه‌هایی باشد که ما در قالب اعتراضات اجتماعی از آنها یاد می‌کنیم. ضمن اینکه با اطمینان می‌گویم که اگر ما متخصصان اجتماعی را در این حوزه‌ها ورود دهیم، می‌توانند دیده‌بان اجتماعی خوبی برای ایجاد صلح و آرامش و همبستگی در جامعه باشند و به عبارت بهتر می‌توانند این همبستگی، صلح و آرامش را ایجاد کنند. به‌نظر می‌رسد این موضوع، موضوعی جهانی هم است به‌گونه‌ای که شعار جهانی ما تقریبا در حوزه فدراسیون جهانی مددکاران اجتماعی همین موضوع همبستگی اجتماعی بود که صلح یکی از آثار این همبستگی خواهد بود که شعار سال انجمن مددکاران اجتماعی ایران هم است. ما اگر نیاز به همبستگی اجتماعی داریم، رویکردهای قهری نمی‌تواند همبستگی اجتماعی را در جامعه به‌صورت پایدار و نهادینه دربیاورد.
سایر اخبار این روزنامه
اصناف زیر فشار کرونا و حمایت های تو خالی
طرح صیانت از فضای مجازی ؛ شاید وقتی دیگر!
هوای «معترضان آب» را داشته باشید
بیایید تلگرام، جایزه بگیرید!
«تصميم هاي سرنوشت ساز» با يکدست شدن قدرت، آسان‌تر مي‌شود
رئیسی «مطالبات مردم » را به سهم خواهی ها ترجیح دهد
۳۲۲ فوتی، نخستین ارمغان سفر به شمال
طرح آمایش سرزمینی در خوزستان اجرایی نشد
آسیب صدا و سیما به انسجام ملی
جاي خالي خرد متخصصان اجتماعي در مديريت بحران‌ها
یک راه بیشتر وجود ندارد؛ آن‌هم دیپلماسی
پای دولت روی ضامن انفجار قیمت مسکن
ایران دنبال مبنای محکم‌تر در برجام باشد
