واقعیت خشکسالی، فراتر از پتانسیل واقعی کشور
شهروندآنلاین: علی ربیعی روز سه‌شنبه در نشست خبری هفتگی که به صورت مکتوب برگزار شد، اظهار کرد: «سال‌های اخیر را باید سال‌های گذار و سال‌های حیاتی خواند و توصیف کرد. تحمل سه‌سال تحریم و سه‌سال پُرفشار اقتصادی که در ماه‌های اخیر آثار حاد آن بر زندگی مردم مشهودتر شده است، پاندومی کرونا و ابهام در زمان پایان‌‌یافتن ویروس کووید-۱۹ و ضرورت مبارزه بی‌امان ملی با آن، در کنار کم‌آبی و خشکسالی بی‌نظیر در ۵۰سال اخیر و تأثیر آن بر آب و کشاورزی، در مجموع باعث ایجاد فشاری کم‌نظیر بر جامعه شده است.»نکات مهم سخنان او چنین است:
بزرگ‌ترین قدرت اقتصادی و نظامی جهان با همه توان و ظرفیت خود، به اقتصاد درحال رشد ایران، حمله کرد. قرار بود در یک جنگ اقتصادی، ایران را مغلوب و دچار فروپاشی کنند. البته صدمه و آسیب زیادی در این جنگ، به مردم وارد شد و دولت در کنار مردم، با تصمیمات اقتضایی، در این نبرد، دشمن را ناکام گذاشت اما آثار آن پس از شکست آمریکا، کماکان در زندگی مردم ادامه دارد.
ما در مقابله با جنگ اقتصادی به نقطه‌ای رسیده‌ایم که احساس مقاومت و پایداری ایران، باید کماکان از سوی تحریم‌کنندگان درک بشود؛ برای همین نباید بهانه‌ای برای استمرار تحریم به تحریم‌گرها داد.
اپیدمی کرونا و خشکسالی نیز مسأله‌ای جهانی است و همه کشورهایی که درگیری جدی با آن دارند، با بحران مواجه‌اند؛ سال‌هاست که آب، مولفه مهمی در امنیت جهانی محسوب می‌شود. در همین راستا، ما برای مبارزه با خشکسالی و کرونا نیز نیاز به همکاری و همیاری ملی داریم و در صورت بروز رفتار غیرهمدلانه، جامعه دچار تنش خواهد شد.
دولت همه توان خود را تا آخرین ساعات کاری به کار خواهد گرفت تا دولت آینده بتواند با آرامش، ماه‌های آغازین فعالیت خود را شروع کند. همه ما ایرانیان، چه آنان که به رئیس‌جمهوری منتخب رأی داده‌اند و چه آنها که رأی نداده‌اند، ضمن درک شرایط موجود و مشکلات تحمیل‌شده ناشی از تحریم و کرونا به ملت و دولت، به‌عنوان یک وظیفه ملی، باید همدلانه و با صبوری گام بردارند تا جامعه در آرامش از این مقطع عبور کند.
درباره کرونا، واکسن کرونا و تحریم
بدون تردید، تحریم و عدم تبادل مالی بزرگ‌ترین مانع در دستیابی به واکسن بود، تا اینکه بالاخره تحریم‌گران اجازه خرید واکسن از منابع ارزی ما در خارج را صادر کردند. مشکل دیگر ما در حوزه خرید واکسن، محدودیت کشورهای تولیدکننده و متأثرشدن برنامه‌ریزی‌های ما از سیاست‌های این کشورها بود.
دولت تمام تلاش خود را برای خرید واکسن به عمل آورد و با وجود اینکه هیچ کشوری در دنیا شبیه ایران نیست که با موانع خرید واکسن مواجه شده باشد، اما تاکنون به‌رغم همه مشکلاتی که مردم، بخشی از آنها را خبر دارند، واکسن وارد کشورمان شده و این روند در هفته‌های اخیر، سرعت بیشتری یافته است.
سبد ۱۰میلیونی واکسن از چین نیز دو روز گذشته تکمیل شد. امیدواریم در هفته‌های آتی به‌رغم تأخیری که کوواکس در ارسال واکسن برای کشورهای مختلف از جمله کشور ما داشته ،بتوانیم با توجه به پیش‌خریدی که انجام شده، محموله‌های جدید واکسن کووکس را دریافت کنیم. البته به موازات آن روز به روز و هفته به هفته تولید داخل افزایش پیدا خواهد کرد و با افزایش پلکانی تولید داخل ما ان‌شاءالله در هفته‌های آتی هموطنان عزیزمان دغدغه کمتری خواهند داشت.
بنا نداریم مسأله دیگری را به مذاکره بگذاریم
طی سال‌های گذشته باید به روشنی ثابت شده باشد که هر سطحی از تحریم علیه ایران محکوم به شکست است و هیچ تحریم تازه‌ای نمی‌تواند به نتیجه‌ای فراتر از تکرار شکست‌های پیشین دست پیدا کند. ما امیدواریم که دولت آمریکا به خوبی درس‌های دولت گذشته را آموخته باشد و به دام تحلیل‌ها و برداشت‌های نادرست و مخرب نیفتد.
ما همچنان به بازگشت همه طرف‌ها به تعهدات‌شان در برجام مطابق با نص توافق بدون کم و کاست پایبندیم و بنا نداریم که هیچ مسأله دیگری را به مذاکره بگذاریم. تا وقتی آمریکا و دیگر اعضای ۱+۴ به تمامی تعهدات خود در برجام عمل نکرده‌اند، صحبت و حتی فکرکردن درباره مذاکراتی فراتر از آن بی‌معنی است.
این رویکرد اصولی و مبنایی جمهوری اسلامی ایران و مستظهر به اسناد بالادستی نظام بوده و با تغییر دولت‌ها تغییر نخواهد کرد. البته دولت سیزدهم این اختیار قانونی را خواهد داشت که به شیوه منحصر به خود به مسأله، ابزارها و شیوه‌های دیپلماسی و تحقق اهداف مسامحه‌ناپذیر ملی نگاه کند.
دولت دوازدهم تمام مسئولیت خود را برای لغو تحریم‌ها در مذاکرات به سرانجام رسانده است و اگر محدودیت‌های غیرضروری اعمال شده در قانون مذکور نبود، امروز شاهد نتیجه متفاوتی می‌بودیم.
باید از سیاست‌های غیرعلمی دوری کرد
مسائل را باید با اجماع‌سازی بین ذینفعان حل کرد. همه طرف‌های ذینفع باید وارد گفت‌وگو شوند. به‌طور مشخص در شرایط امروز خوزستان، باید کشاورزان، صنایع، مصرف‌کنندگان خانگی (مثلا با نمایندگی شوراهای شهر و روستا)، وزارت نیرو و وزارت جهاد کشاورزی و البته همه بخش‌های مربوطه در دولت کنار هم بنشینند و گفت‌‌وگوهایی برای ساماندهی این وضعیت داشته باشند.
باید از سیاست‌های توده ستا، غیرعلمی و کوتاه‌مدت دوری کرد و در این صورت می‌توان هم از فجایع جلوگیری کرد و هم کشور به مسیر درست هدایت می‌شود.
خشکسالی واقعیت کشور است ولی انتظارات به وجود آمده فراتر از واقعیت‌ها و پتانسیل واقعی کشور است. باید بپذیریم که پتانسیل آبی کشور محدودتر از انتظارات است.
۱۰۰درصد آب‌های تجدیدپذیر را مصرف کرده‌ایم
زمانی که ارگان‌های جهانی می‌گویند که کشورها نباید بیش از ۴۰درصد آب‌های تجدیدپذیر را مصرف کنند و بقیه هم سهم محیط‌زیست و حق نسل‌های بعدی است. ما طی سال‌ها حدود ۱۰۰درصد آب‌های تجدیدپذیر را مصرف کرده‌ایم.
این گفتوگوها که در زمان بحران، بروز مسأله و مشکل انجام می‌شود، باید تا حل مسائل ادامه یابد. پس از پایان بحران است که می‌شود از سرمایه اندوخته‌شده در جریان این گفتوگوها برای اعتمادسازی و پیشبرد بیشتر برنامه‌های اصلاحی برای آینده استفاده کرد. من در کوتاه‌مدت راه‌حلی غیر از این نمی‌شناسم.
البته راهکارهای فنی را هم وزارتخانه‌های ذیربط طراحی و اجرا کرده‌اند اما راهکار اصلی مدیریت بحران خشکسالی آب و حواشی آن درک مشترکی از مسأله توسط همگان و تن‌دادن به سیاست‌گذاری‌های دولت و آینده‌نگری است.
تصمیمات دولت برای خوزستان
از سال ۹۲ تاکنون، ۲۱هزار و ۵۰۰میلیارد تومان برای طرح‌های این استان اختصاص یافته است. بین سال‌های ۹۲ تا ۹۹ استان خوزستان از نظر اعتبارات استانی بین ۳۱ استان دارای مقام اول بوده است و اگر این اقدامات نبود، امروز مسأله خشکسالی و کم‌آبی، به مراتب وضعیت بغرنج‌تری پیدا می‌کرد.
در تصمیمات اخیر مربوط به خوزستان نیز، هیأت دولت مقرر کرد دستگاه مسئول تغییری در نحوه توزیع آب در استان انجام دهد، البته یکی از مباحث مهم در دولت این موضوع بود که بازکردن آب به نحوی مدیریت شود که در آینده، از آثار سوء این کار، پیشگیری بشود. در نتیجه این تصمیم، آب به سوی هورالعظیم جاری شده است.
در مورد آب شرب هم در زمان خشکسالی، در کل کشور باید ۶ هزار الی ۷ هزار روستا را با تانکر آبرسانی کنیم؛ زیرا لوله‌های آب خشک می‌شوند. درباره خوزستان هم در این مقطع، با همکاری نهادهای مربوطه تدابیر لازم اتخاذشده به روستاهایی که فاقد آب شرب هستند، از طریق تانکرها آبرسانی شود.
بر اساس طرحی هم که تهیه شده، مبلغ ۲میلیارد و ۲۰۰میلیون یورو از محل درآمدهای نفتی کشور به استان اختصاص می‌یابد. همچنین در مصوبه دیگری تصمیم گرفته شد تا برای جبران خسارت واردشده به احشام، مبلغ ۶ میلیارد تومان پرداخت شود.
همچنین قرار شد آب شیرین‌کن‌های لازم برای شهرهای خرمشهر و آبادان خریداری شود تا در ماه‌های آتی که به دلیل ورود زهاب‌های کشاورزی به رودخانه، آب وضعیت مناسبی ندارد، در موقع ضرورت مورد استفاده قرار بگیرد. در دولت، مسأله کم‌آبی برای فصل پاییز هم پیش‌بینی شده است.
درباره پروژه آب و فاضلاب استان هم در سال ۹۶ برای آب ۲۸ شهر و روستاها و مقابله با سیلاب‌ها مصوب شد از فاینانس استفاده شود. اما با توجه به تحریم‌ها، مقرر شد در صورتی که امکان استفاده از فاینانس و منابع دیگر، فراهم نشد، وزارت نفت از سهم نفت، مبلغ ۲میلیارد دلار به این طرح اختصاص بدهد. همچنین قرار شد مبلغ ۸۰میلیارد تومان برای تهیه و نصب آب‌شیرین‌کن‌ها اختصاص یابد تا در شهریور امسال مشکلی برای تأمین آب شر با کیفیت پیش نیاید.
یکی از مشکلاتی که نمی‌توان از آن گذشت و باید حتما به آن اشاره کرد، کشت شلتوک و برنج است که در این استان برخلاف مقررات انجام شده است. بنابر گزارش وزارت نیرو حدود ۹۲هزار هکتار کشتار برنج و شلتوک داشته‌ایم که این سطح از کشت، به آبی در حد بارش استان‌های شمالی نیاز دارد. از سوی دیگر، بند «ک» تبصره ۸ قانون بودجه کشور که به کشت برنج مربوط است، موجب نوعی تصمیم‌گیری‌های منطقه‌ای شده برای همین، اقدام بهره‌مندان از این تبصره، توجهی به اثرات اقدامات خود نداشته‌اند.
بنابر گزارش وزارت نیرو ۷۰ مترمکعب از کرخه، آب رها شده است تا مورد استفاده قرار بگیرد اما متأسفانه بعد از ۴ روز این مقدار آب به مقصد نرسیده؛ چراکه کشت‌های بین راه آن را مصرف کرده‌اند؛ به همین خاطر به ناچار باید از کرخه ۱۴۰ تا ۱۶۰ مترمکعب آب خارج شود، البته به نحوی برنامه‌ریزی خواهد شد تا مشکلی در آینده پیش نیاید.
نتایج سیاه‌نمایی در جامعه به دولت محدود نخواهد شد
ما سال‌هاست که به سیاه‌نمایی‌ها عادت کرده‌ایم اما امروز در پایانی دولت قرار داریم، نه به‌عنوان سخنگو، بلکه به‌عنوان یک شهروند مایلم بگویم نتایج این سیاه‌نمایی که به قیمت دولت‌زدایی و ناکارآمد جلوه‌دادن دولت صورت گرفت، خوانش آن در جامعه فقط محدود به دولت نمی‌ماند. با این سیاه‌نمایی‌ها روح و روان جامعه نیز آزار دید و نتایج آن امروز در هر سنجشی مشخص شده است. پاشیدن جوهر سیاه، فقط یک نقطه را سیاه نمی‌کند.
همه کارنامه ما روشن است و بهتر است به جای طرح ابهامات کلی، مورد به مورد درخصوص هر مسأله، مطالب مدنظرشان را بیان کنند تا علت‌یابی تبیینی دولت از مسأله به دست آید. اگر منصفانه نگاه شود، مشخص است که بخشی از مشکلات از سال ۹۷ تاکنون، ناشی از تحریم‌گران خارجی و نیز کسانی در داخل است که اساسا نخواستند تحریم را ببینند و تمایلی هم برای چاره‌اندیشی نداشتند.
قرار بود در یک جنگ اقتصادی، ایران را مغلوب و دچار فروپاشی کنند، البته صدمه و آسیب زیادی در این جنگ، به مردم وارد شد و دولت در کنار مردم، با تصمیمات اقتضایی، در این نبرد، دشمن را ناکام گذاشت اما آثار آن پس از شکست آمریکا، کماکان در زندگی مردم ادامه دارد. هرچند ما همه تلاش خود را برای ایستادن و رفع مشکلات به کار برده‌ایم.
ما کارنامه سیاهی به جای نگذاشته‌ایم اما کارنامه سیاه‌نمایی توسط رسانه‌های پروژه‌ای خارجی و مخالفان جریانی داخلی به جای مانده است.
