مأموریت اقتصادی در شام

رئیس مجلس شورای اسلامی روز گذشته در رأس هیئتی به سوریه سفر کرد تا در دیدار با مقامات ارشد دمشق، موانع استفاده صنایع و فعالان اقتصادی ایرانی از ظرفیت‌های اقتصادی سوریه را هموار و بازار شام را به روی بازرگانان ایرانی بگشاید. جمهوری اسلامی ایران و جمهوری عربی سوریه به عنوان دو متحد استراتژیک در منطقه با سابقه بیش از چهار دهه مبارزه مشترک با یکجانبه‌گرایی امریکا و غرب، هم‌پیمانان خوبی در محور مقاومت بوده‌اند و تلاش‌های دشمنان منطقه‌ای و جهانی هرگز نتوانسته است به روابط حسنه این دوکشور اسلامی کمترین خدشه‌ای وارد کند. اگر در طول دوران جنگ هشت ساله ایران و عراق، حافظ اسد رئیس‌جمهور فقید سوریه تا پایان جنگ در کنار ملت و دولت ایران و در جبهه ایران باقی ماند، جمهوری اسلامی ایران نیز طی ۱۰ سال گذشته که جنگ نیابتی گروهک‌های تروریستی به سوریه تحمیل شده، هرگز از پشتیبانی دولت و ملت این کشور کوتاه نیامد. اکنون که دولت سوریه به ثبات نسبی در برقراری آرامش و غلبه بر گروهک‌های تروریستی و تکفیری نائل آمده است، حضور جمهوری اسلامی ایران برای کمک به بازسازی خرابی‌های ناشی از جنگ و بازسازی این کشور، اراده‌ای است که نزد مقامات دو کشور بیش از پیش مشهود است و سفر دکتر قالیباف را می‌توان از این زاویه تحلیل کرد. آنگونه که اعلام شده رفع موانع تجاری و حل مشکلات تجار و بازرگانان برای استفاده از ظرفیت‌های اقتصادی سوریه مهم‌ترین دستور کار دکتر قالیباف در این سفر است. قالیباف در این سفر با مقامات ارشد سوریه و نیز تجار و فعالان اقتصادی دوکشور دیدار خواهد کرد و به صورت ویژه پیگیر اهداف اقتصادی و تجاری خواهد بود. همچنین قرار است در این سفر به صورت ویژه همکاری‌های راهبردی از جمله توافق‌های اقتصادی بین ایران و سوریه و گشایش مسیر‌های جدید برای تجار و صنایع ایرانی بررسی شود؛ همکاری‌هایی که در دولت تدبیر و امید مورد غفلت قرار گرفته است. پس از آنکه در سال‌های گذشته همه تمرکز دستگاه دیپلماسی کشور معطوف به مذاکره با غرب بود و از سایر توان دیپلماسی از جمله دیپلماسی اقتصادی غفلت شد.
درحالی که رئیس مجلس شورای اسلامی بلند پایه‌ترین مسئول ایرانی است که بعد از بحران سوریه به این کشور سفر می‌کند، پیش از این ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه، وزیر کشور ترکیه برای چهارمین بار طی دو سال اخیر و وزیر کشور چین برای عقد قرارداد‌های تجاری به سوریه سفر کرده‌اند. روز دو شنبه نیز فرستاده ویژه رئیس‌جمهور روسیه به این کشور سفر کرده است که همه این اتفاقات نشان‌دهنده تلاش کشور‌های مختلف برای استفاده از دوران پسا بحران سوریه و بستن قرارداد‌های اقتصادی است.
طبق آمار گمرک، صادرات فعلی ایران به کشور سوریه تنها حدود یک میلیارد دلار است، این در حالی است که در شش یا هفت سال گذشته صادرات ترکیه بیشتر از ۱۴ میلیارد دلار بوده است.
رئیس مجلس شورای اسلامی در بدو ورود به فرودگاه دمشق در نشست خبری مشترک با حموده صباغ، رئیس مجلس سوریه ضمن تشریح اهداف اقتصادی و تجاری این سفر و ابراز امیدواری نسبت به تصویب توافقنامه جامع همکاری‌های بین ایران و سوریه تأکید کرد: «این توافقنامه جامع می‌تواند زمینه‌ساز فعالیت هر چه بهتر بخش‌های خصوصی و دولتی در دوران پساجنگ و بازسازی سوریه و استفاده از منافع اقتصادی و تجاری بین دو کشور شود.»


قالیباف گفت: «لازم می‌دانم در بدو ورود موفقیت مردم سوریه برای شرکت در انتخابات و تأکید آن‌ها بر اینکه علاقه‌مند به حفظ و تثبیت کشورشان هستند را تبریک بگویم. مطمئن هستم که همه در جبهه مقاومت از این پیروزی در انتخابات خوشحال هستند. جبهه مقاومت سوریه را خط مقدم مقاومت می‌داند و طبیعتا از پیروزی مردم سوریه مقاومت خوشحال است و البته دشمنان هم از این پیروزی ناراحت و عصبانی هستند. خیلی خوشحالم که این سفر در زمانی انجام می‌شود که سوریه به پایان دوران جنگ و ناامنی خود رسیده است، این ناامنی و جنگ تروریسم علیه سوریه با حمایت امریکایی‌ها انجام شد، اما امروز آغاز دوره ساخت و ساز و حرکت اقتصادی در سوریه است.» قالیباف همچنین با بیان اینکه توافقنامه جامع همکاری‌های بین دو کشور در حال تهیه است، ابراز امیدواری کرد که این توافقنامه در پارلمان‌های دو کشور در فرصت مناسب تصویب و توسط دولت‌ها اجرایی شود تا تجار، بازرگانان و فعالان اقتصادی دو کشور بتوانند از ظرفیت‌های ایجاد شده برای بازسازی سوریه و ارتقای همکاری‌های اقتصادی و تجاری استفاده کنند.
رئیس مجلس شورای اسلامی در پایان ضمن گرامیداشت یاد شهدای مدافع حرم، شهدای سوری و همه کسانی که در بحران سوریه، با تروریست‌ها مقابله کردند، به سردار سرلشکر شهید قاسم سلیمانی اشاره و تأکید کرد: «سلیمانی زحمات زیادی برای مقابله با ترویست‌ها کشید و باید یاد او را همیشه گرامی بداریم.»
در این دیدار حموده صباغ رئیس مجلس سوریه نیز ضمن خوشامدگویی به دکتر قالیباف از طرف خود، ملت و مجلس سوریه تأکید کرد: «روابط دو کشور روابطی مستحکم، دیرینه و ریشه دار است و امیدواریم این سفر باعث تثبیت و استحکام هر چه بیشتر روابط ایران و سوریه شود.» وی با بیان اینکه دو کشور در دوران صلح و دوران جنگ و تحریم در کنار یکدیگر ایستادگی کرده اند، تأکید کرد: «اکنون دوران پیروزی بر تروریست‌ها فرا رسیده است و این پیروزی به برکت مقاومت و ایمان مطلق ملت‌های دو کشور به برخورداری از حق تعیین سرنوشت بدون دخالت بیگانگان و نیز تحت رهبری حکیمانه رهبران دو کشور به دست آمده است.»

اکنون و در شرایط جدید می‌توان امیدوار بود که با توافقات حاصل شده راهبردی بین ایران و سوریه، سهم مبادلات اقتصادی تهران و دمشق به نقطه مطلوب برسد و چشم انداز روشنی از سطح همکاری‌های اقتصادی بین دو کشور مهم منطقه‌ای ترسیم کرد.