تهدید کاغذی بایدن علیه ایران

مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق در ملاقات با جو بایدن، رئیس‌جمهور امریکا در کاخ سفید، برای خروج نظامیان امریکا از عراق تا پایان سال جاری به توافق رسید، ولی دو طرف توافق کرده‌اند امریکایی‌ها به شکل و شمایلی دیگر، از جمله فعالیت مستشاری در عراق بمانند. برخلاف سیاسیون عراق که با نگاه خوشبینانه، از بیانیه دو شنبه شب حمایت کرده‌اند، مقاومت عراقی همچنان بر خروج همه‌جانبه امریکا مصر است. جو بایدن، رئیس‌جمهور امریکا در ملاقات با الکاظمی تکه کاغذی در دست داشت که دوربین‌ها با نزدیک‌نمایی، محتوای جملات آن را این طور منعکس کرده‌اند‌: «امریکا آماده است به حملات علیه خود واکنش نشان دهد.» در جمله دوم هم آمده که «ایران باید توقف حملات علیه امریکا را جدی بشمارد.» مصوبه دی‌ماه ۹۸ پارلمان عراق برای اخراج نیرو‌های امریکایی، با گذشت بیش از یک سال و نیم همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق دوشنبه شب با جو بایدن به توافق رسید که نیرو‌های نظامی امریکا جای خود را به مستشاران نظامی خواهند داد. حاشیه دیدار الکاظمی با بایدن ظاهراً بر محتوای آن غلبه کرد. دوربین‌های خبری تصاویری از یک تکه کاغذ در دستان جو بایدن ثبت کردند که ظاهراً او عامدانه سعی داشته، رسانه‌ها محتوای آن را منتشر کنند. در اکثر تصاویر، محتوای این تکه کاغذ کاملاً واضح نیست، ولی برخی تصاویر گرفته شده، درج جملاتی با محتوای مرتبط با ایران را نشان می‌دهد. ظاهراً یکی از جملات این است «ایران باید توقف حملات را مدنظر قرار بدهد.» برخی منابع دیگر نیز نوشتند که دست‌نوشته بایدن حاوی دو جمله است‌: جمله اول این است که امریکا آماده است به حملات علیه خود واکنش نشان دهد و در جمله دوم هم آمده که ایران باید توقف حملات علیه امریکا را جدی بشمارد. تلاش بایدن برای ثبت جملات دستنویس او در تصاویر، یک بار دیگر نشان داد که چقدر دولت بایدن از نفوذ نرم ایران در عراق نگران است.
محتوای توافق الکاظمی- بایدن
توافق بایدن با الکاظمی شامل یک جدول زمانی است که به موجب آن مأموریت نیرو‌های امریکایی در عراق تا پایان سال جاری به پایان خواهد رسید. یکی از اعضای هیئت مذاکره‌کننده عراق تأیید کرده که خروج نیرو‌ها منحصر به نیرو‌های رزمی امریکا خواهد بود و به شبکه خبری روسیا الیوم گفت: «حمایت هوایی، اقدامات مستشاری و جنگنده‌های اف-۱۶ همچنان به قوت خود باقی خواهد بود.» وی تأکید کرد که این روند، شامل نیرو‌های ائتلاف موسوم به ضد داعش نخواهد بود.
آنچه به عنوان بیانیه رهبران امریکا و عراق درباره آینده حضور امریکایی‌ها در عراق منتشر شده، تقریباً همان چیزی است که طرفین قبل از صدور بیانیه نیز به صراحت عنوان کرده بودند. الکاظمی پیش از این، بدون اشاره به چارچوبی برای خروج امریکایی‌ها گفته بود که عراق دیگر نیازی به نیرو‌های رزمی امریکایی برای مقابله با داعش ندارد: «آنچه که از حضور ایالات متحده در عراق می‌خواهیم، حمایت از نیرو‌های ما در بخش آموزش و گسترش کارایی و توانمندی و همکاری امنیتی است.» الکاظمی در دیدار دو شنبه شب هم با اعلام اینکه رابطه کشورش با امریکا قوی‌تر از هر زمانی است، تصریح کرد که بغداد منتظر همکاری با امریکاست. رئیس‌جمهور امریکا نیز در دیدار با نخست‌وزیر عراق گفت: «نقش ما در عراق، تنها در دسترس بودن برای تداوم آموزش و یاری‌رسانی جهت مقابله با داعش خواهد بود.»‌در بیانیه دو طرف که بامداد سه شنبه بعد از دیدار الکاظمی با جو بایدن منتشر شده، علاوه بر اینکه ۳۱ دسامبر ۲۰۲۱ (۱۰ دی ماه) به عنوان موعد خروج امریکایی‌ها اعلام شده بر این نکته تأکید شده که از این پس دیگر هیچ نیروی امریکایی رزمی در عراق حضور نخواهد داشت. بر اساس این بیانیه «دولت عراق بر تعهد خود برای محافظت از نیرو‌های ائتلاف بین‌المللی که مشغول مشاوره و آموزش‌اند، تأکید دارد. هیئت‌های دو طرف تصمیم گرفتند روابط امنیتی به‌صورت کامل به نقش آموزشی، مستشاری، حمایتی و اطلاعاتی تبدیل شود و اینکه تا تاریخ ۳۱دسامبر ۲۰۲۱، دیگر هیچ نیروی امریکایی با نقش رزمی در عراق نخواهد بود.»


حمایت سیاسیون
برهم صالح، رئیس‌جمهور عراق با حمایت از بیانیه بغداد - واشنگتن گفت: «نتایج گفتگو‌های راهبردی عراق و امریکا برای تحقق ثبات و تقویت حاکمیت عراق مهم و نتیجه کار سختکوشانه دولت به نخست‌وزیری الکاظمی، حمایت گروه‌های ملی و با استناد به مرجعیت دولت است.» وی افزود که منافع عراق ایجاب می‌کند که نهاد‌های دولت تقویت و از حاکمیت و تصمیم مستقل ملی حمایت شود. محمد الحلبوسی، رئیس پارلمان عراق نیز اعلام کرد «عراق از نظر دیپلماسی و سیاسی در دستیابی به توافق با امریکا موفق عمل کرد.»‌مقتدی صدر، رهبر جریان صدر هم در صفحه توئیتر خود نوشت: «از تلاش‌های صورت گرفته به ویژه برادر مصطفی الکاظمی برای دستیابی به این توافق و خروج نیرو‌های اشغالگر از عراق تشکر می‌کنیم. باید هرگونه فعالیت نظامی مقاومت متوقف شود.»‌ائتلاف فتح دستیابی تیم مذاکره‌کننده عراق به توافق را اقدامی مثبت و در مسیر تحقق حاکمیت ملی کامل دانست و ابراز امیدواری کرد که مسئولان ذی‌ربط در عراق اجرای این توافقنامه را پیگیری کنند. همچنین ائتلاف النصر به رهبری حیدر العبادی از نتایج چهارمین دور از مذاکرات استراتژیک میان عراق و امریکا استقبال و اعلام کرد، این موفقیت، پیروزی برای عراق و منافع و حاکمیت آن بوده و نتیجه تلاش‌های دولت الکاظمی و حمایت گروه‌های ملی است. عمار الحکیم، رهبر جریان حکمت ملی نیز موضع نخست‌وزیر و تیم مذاکره‌کننده عراق در واشنگتن را موفق خواند. سخنگوی جنبش تیارالحکمه هم از عملکرد تیم مذاکره‌کننده عراق تشکر کرد.
مخالفت گروه‌های مقاومت
پولیتیکو به نقل از چند مقام آگاه امریکایی نوشته که توافق اخیر میان بغداد و واشنگتن به معنای پایان حضور نظامی امریکا در عراق نیست و نظامیان امریکایی با مأموریتی جدید در این کشور باقی خواهند ماند. پولیتیکو پیش‌تر به نقل از یک مقام امریکایی و دو فرد مطلع گزارش داده بود که بخشی از نظامیان امریکایی، به فراهم کردن حمایت لجستیک و مشاوره به نیرو‌های عراقی خواهند پرداخت و نیروی هوایی، اطلاعاتی و تجسسی به منظور مبارزه با داعش، در خاک عراق باقی خواهند ماند. همین نگاه باعث شده که گروه‌های مقاومت عراقی برخلاف احزاب سیاسی، نگاه خوشبینانه‌ای به سفر الکاظمی و توافق به دست آمده نداشته باشند. نصر الشمری، معاون دبیرکل جنبش النجبا دیروز ضمن تأکید بر بی‌اعتمادی به امریکایی‌ها در عمل به وعده‌های‌شان، بر خروج کامل نظامیان امریکایی تأکید کرد. وی در ادامه با انتقاد از کنترل امریکا بر آسمان عراق، گفت «جرایم امریکا در عراق به ویژه ترور فرماندهان شهید، حاج قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس را نیز نیروی هوایی امریکا انجام داد. این اسرائیل نیست که پایگاه‌های عراقی را هدف می‌گیرد بلکه در واقع اسرائیل با نظامیان امریکایی تبادل نقش دارد.» این مقام جنبش النجبا موضع رسمی عراق درباره بی‌نیازی این کشور از نیرو‌های امریکایی را خوب توصیف و تأکید کرد: «کسانی که بر حضور امریکا در عراق اصرار دارند، می‌خواهند با حمایت خارجی حد و اندازه خود را بزرگ جلوه دهند.» یکی از رهبران عراقی نیز بر این باور است که: «امریکا با هیچ توافقی از سیطره کامل بر حریم هوایی عراق دست نخواهد کشید. قصد دولت امریکا کاهش تنش در عراق و توقف حملات علیه این کشور است و این کشور فقط صفت نیرو‌های خود را تغییر داده بدون اینکه نیروهایش را خارج کند.» ابوضیاء الصغیر از فرماندهان سازمان حشدالشعبی عراق در موضع‌گیری مشابه، با اشاره به حمله اخیر در استان نجف در گفتگو با تسنیم تأکید کرد: «امریکا به پیمان‌ها و توافق‌هایی که با عراق داشته، چه امنیتی، چه غیر امنیتی، هیچ اهمیتی نمی‌دهد. ما مخالف هرگونه حضور نظامیان اجنبی در خاک عراق هستیم و نباید هیچ نیروی خارجی در کشور ما باشد. امریکا برای ماندن در خاک عراق هیچ توجیه قانونی و مشروع ندارد.»