روزنامه جوان
1400/05/10
وزارت نیروی تجدیدپذیر می‌خواهیم
سرویس جامعه جوان آنلاین: همین امروز هم برای شروع توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر دیر است و هر روزی که می‌گذرد از سایر کشور‌های منطقه عقب‌تر می‌مانیم. «جوان» در گزارش‌های قبل خود نسبت به ضرورت توسعه انرژی خورشیدی هشدار داد و از تجربه کشور‌های دیگر نوشت، کارشناسان حوزه انرژی نیز نسبت به این مسئله هشدار دادند و گفتند تا دیرتر نشده باید فکری کرد. حالا همه امید‌ها به انتخاب وزیر نیروی جدید در دولت سیزدهم و دغدغه‌مند‌بودن او نسبت به توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر است تا شاید آستین همت را بالا بزند و از ظرفیت بالای تابش نور خورشید که در کشورمان وجود دارد، حداکثر بهره را ببرد؛ اقدامی که به تولید برق مورد نیاز کشور کمک می‌کند و در آینده نیز با صادرات برق به دیگر کشورها، موجب درآمدزایی خواهد شد. انرژی تجدیدپذیر و تولید برق خورشیدی یکی از جذاب‌ترین منبع انرژی برای سایر کشورها بوده‌است و به آن توجه ویژه‌ای داشته‌اند؛ موضوعی که برای مسئولان کشور ما چندان اهمیتی ندارد و با وجود چندین قانون جزئی در این خصوص نیز هیچ اقدامی برای توسعه آن انجام نشدهاست. آرش شجاعی، دبیر انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر در این‌باره به خبرنگار «جوان» میگوید: «تأمین انرژی پایدار، یکی از ضرورت‌های توسعه بلندمدت است، به همین دلیل در سال‌های اخیر، کشور‌های توسعه‌یافته و در حال توسعه، توجه فزاینده‌ای به انرژی‌های تجدیدپذیر داشتند تا جایی که حتی کمپانی‌های بزرگ نفتی نیز به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر رفته‌اند و این مسئله ضرورت توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر را به خوبی نشان می‌دهد.»شجاعی ادامه می‌دهد: «برنامه وزارت نیرو این بود که برق پیک را که نیروگاه‌های برق‌آبی در تابستان تأمین می‌کردند، سمت انرژی‌های تجدیدپذیر ببرد، اما این کار انجام نشدهاست.»
به عقیده او تنها بازاری که در حال حاضر برای توسعه انرژی تجدیدپذیر وجود دارد، تضمین خرید برق توسط دولت است که آن هم به بدترین شکل ممکن انجام و موجب فرار سرمایه‌گذاران شده‌است، زیرا که منابع این کار ضعیف و نرخ خرید تضمینی به شدت پایین است. به همین دلیل بسیاری از افرادی که برای فروش برق حاصل از انرژی خورشیدی به وزارت نیرو، تجهیزات مربوط به آن را خریداری کردند، به جای اینکه به سود برسند، بازگشت سرمایه اولیه‌شان نیز بیش از ۱۰ سال زمان برده‌است!
قانون جامعی برای انرژی‌های تجدیدپذیر نیست!
شجاعی اظهار می‌دارد: «وقتی بازار جذابی برای انرژی‌های تجدیدپذیر در کشور راه نیفتد، نباید توقع شکل‌گیری صنعت آن را داشته باشیم و وقتی این بازار برای کسی سودده و جذاب نیست به طور حتم رونق نخواهد داشت.»
دبیر انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر اظهار می‌دارد: «در ایران برعکس سایر کشورها، برق حرارتی، ارزان‌قیمت و برق تجدیدپذیر، گران است، به همین دلیل انرژی تجدیدپذیر صرفه اقتصادی ندارد، مگر اینکه دولت آن را به قیمت بالایی بخرد که این موضوع تا امروز برنامه‌ریزی و اجرایی نشدهاست.»
او به قوانین جزئی و اجرا نشده در خصوص توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر اشاره می‌کند و میگوید: «برخی قوانین برای تأمین منابع مالی انرژی‌های تجدیدپذیر وجود داشته‌است؛ مثلاً قانون هوای پاک، قانون هدفمندی یارانه‌ها، بحث ارزش افزوده که درصدی از آن به توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر اختصاص پیدا کند یا قانون اصلاح الگوی مصرف انرژی که همه این‌ها روی کاغذ نوشته شده و هیچ اقدام مؤثری در این خصوص انجام نشدهاست.»
شجاعی به ارائه نشدن تسهیلات مناسب برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر به‌عنوان چالش دیگر اشاره می‌کند و میگوید: «بانک‌ها و مؤسسات اعتباری در حوزه انرژی تجدیدپذیر، قرارداد خرید تضمین برق را به‌عنوان وثیقه قبول نمی‌کنند، زیرا که اعتمادی به وزارت نیرو ندارند. شاید مثلاً اگر بانک‌ها به سمت ارائه تسهیلات در این حوزه بیایند، مسیری برای رونق بازار انرژی‌های تجدیدپذیر باز شود تا سرمایه‌گذاران بتوانند در این زمینه وام بگیرند و فعالیت کنند.»
او تصریح می‌کند: «قانون جامعی برای انرژی‌های تجدیدپذیر در کشور تصویب نشده است که مانند سایر کشورها برای توسعه آن تلاش شود. تنها یکسری قوانین جزئی وجود دارد که اهمیت چندانی نیز به آن‌ها داده‌نمی‌شود. همچنین حدود سه سال است که صادرات برق انرژی‌های تجدیدپذیر آیین‌نامه شده و دستورالعمل اجرایی آن نیز به وزارت نیرو منتشر شده‌است، اما چالش‌های زیادی برای آن، میان توانیر، سرمایه‌گذار و ساتبا وجود دارد و هنوز که هنوز است یک کیلو وات هم صادرات برق تجدیدپذیر نداشته‌ایم.»
مدیریت منابع آبی با توسعه انرژی خورشیدی
دبیر انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر درباره راهکار برای توسعه انرژی خورشیدی میگوید: «نیاز به تنظیم قراردادی مناسب در حوزه توسعه انرژی تجدیدپذیر داریم که در آن تأمین منابع مالی چه از طرف عرضه و چه از طرف تقاضا نیز مشخص شده‌باشد. همچنین نظام تعرفه‌گذاری خرید تضمینی برق نیاز به اصلاح دارد تا هر سال به صورت اتوماتیک اصلاح شود و وزارت نیرو به صورت سلیقه‌ای آن را افزایش ندهد و حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر را چندین سال منتظر نگذارد.»
شجاعی با بیان اینکه استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر به حل بحران کم‌آبی و مشکلات برقی کشور کمک زیادی خواهد کرد، اظهار می‌دارد: «یک مشکل که تأمین برق کشور دارد، این است که در تابستان از برق تجدیدپذیر برای پیک استفاده نمی‌کند. در این صورت است که خاموشی‌ها کمتر خواهد شد و حتی نیاز نیست وزارت نیرو از آب سد‌ها برای تولید برق حرارتی استفاده کند، در نتیجه مسئولان مدیریت منابع آبی بیشتری خواهند داشت.»
او به بحران بی‌آبی که اخیراً در جنوب کشور اتفاق افتاد، اشاره می‌کند و میگوید: «معیشت کشاورزان و دامداران استان‌های جنوبی و جنوب شرقی کشور با مشکلات زیادی مواجه شده و بسیاری از هموطنانمان، مشاغل خود را به علت بی‌آبی از دست داده‌اند، بنابراین می‌توان برای توسعه معیشت این افراد از ظرفیت استفاده از انرژی‌های خورشیدی برای ایجاد کسب درآمد آن‌ها استفاده کرد یا مثلاً با ارائه وام از بانک‌ها در این زمینه از این مناطق پرپتانسیل برای استفاده از انرژی تجدیدپذیر استفاده کرد. به طور حتم اگر از این منابع به خوبی استفاده شود، می‌توانیم کمبود آب و برق را در کشور جبران کنیم.»
ضرورت تولید ابزار استفاده از انرژی خورشیدی
قوانینی که تا امروز برای انرژی‌های تجدیدپذیر وضع شده، یا اجرای آن بسیار ضعیف بوده یا نسبت به آن غفلت شده است، به همین دلیل در زمینه توسعه این انرژی نسبت به سایر کشورها عقب مانده‌ایم و باید به سرعت آن را جبران کنیم.
فریدون عباسی، عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در این‌باره به خبرنگار «جوان» میگوید: «با یک نگاه ساده به پروژه‌های سراسر کشور متوجه می‌شوید پروژه‌های نیمه تمام زیادی وجود دارد که تنها درصد کمی از آن پیش رفته‌است؛ مثلاً تعداد زیادی تونل رها‌شده و تونل جدید دیگری احداث میشود، یا ستون پلی زده‌شده و در حالی که تکمیل آن به تعویق افتاده، ستون پل جدیدی در جای دیگری احداث شده‌است. همچنین جاده ها‌ی زیادی وجود دارد که به بهره‌برداری نرسیده‌است و تنها کلنگ آن به زمین خورده‌است. همه این‌ها سرمایه ملی را هدر می‌دهد و این مورد در بحث انرژی نیز مشاهده میشود!»
عباسی ادامه می‌دهد: «عده‌ای می‌گویند خورشید تابان در کشور داریم و از ظرفیت آن به خوبی استفاده نمی‌کنیم. در مرحله اول، کشوری که قصد استفاده از انرژی خورشیدی را دارد باید بتواند ابزار استفاده از این انرژی را خودش تولید کند، بنابراین ابتدا باید روی این مسئله سرمایه‌گذاری شود تا به سایر کشورها وابسته نباشیم و نخواهیم واردات انجام دهیم.»
او به داشتن برنامه‌ای مناسب و مؤثر از سوی دولتی‌ها اشاره می‌کند و میگوید: «اگر بخش خصوصی قصد داشته باشد در حوزه توسعه انرژی‌های خورشیدی فعالیت کند، دولت باید برنامه داشته باشد که چند هزار مگاوات انرژی خورشیدی نیاز دارد یا به عبارتی چه درصدی از انرِژی برق کشور باید از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر تأمین شود، سپس باید آن را قیمت‌گذاری کند؛ قیمتی که عادلانه باشد و بخش خصوصی بتواند سرمایه خود را در این حوزه وارد کند و از آن سود ببرد، زیرا اگر این کار برای بخش خصوصی سودآور نباشد، سرمایه خود را به بانک می‌برد و بدون دردسر از سود آن استفاده می‌کند.»
قوانین فعلی کافی است؟
عباسی با اشاره به نقش دولت در عقب‌ماندگی کشور نسبت به توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر اظهار می‌دارد: «اگر قرار باشد از صندوق توسعه ملی به بخش خصوصی تسهیلات داده شود و اقساط را به صندوق بازگرداند، باید نرخ ارز، تثبیت باشد و از طرفی پول برقی که بخش خصوصی تولید می‌کند باید از طرف دولت به موقع به آن‌ها پرداخت شود تا برای ادامه فعالیت آن‌ها مشکلی پیش نیاید. متأسفانه شاهد آن بودیم که دولت نرخ ارز را به صورت غیررسمی افزایش داد و وزارت نیرو نیز پول نیروگاه‌ها را به موقع پرداخت نکرد، در نتیجه همه فشار را به بخش خصوصی منتقل کرد و کلاً امنیت سرمایه‌گذاری در کشور از بین رفت. این باعث میشود کسی راغب نباشد در انرژی خورشیدی سرمایه‌گذاری کند زیرا آن‌ها را به ورشکستگی سوق می‌دهیم. اینجا باید تجدیدنظر شود. بالاخره دولت باید ابزار تشویقی برای سرمایه‌گذار خارجی یا داخلی داشته‌باشد تا این مشکل حل و در برنامه‌ها هم دیده شود.»
او در پاسخ به این سؤال که آیا قوانین فعلی برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر کافی است، میگوید: «نمی‌توان گفت قوانین فعلی کافی است، زیرا قوانین باید واضح و روشن نوشته شده‌باشد و فرصتی برای رفع تکلیف از سوی دستگاه‌های اجرایی باقی نگذارد. در این زمینه نیاز است دستگاه‌های اجرایی و بخش خصوصی نیز در کارگروهی همراه مجلس بنشینند و بند‌های بودجه و تبصره‌ها را برای ۱۴۰۱ و حتی سال‌های آینده بنویسند و یک قانون جامع و کامل برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر نوشته شود.»
نبود نظارت مجلس بر دولت بی‌عمل!
عباسی به اقدامات اخیر مجلس در خصوص توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر اشاره می‌کند و میگوید: «با سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر، کار‌هایی را شروع کردیم و آن را ادامه می‌دهیم. همچنین از تجربیات قبلی و نظرات بخش خصوصی، بیشتر از سال‌های قبل استفاده خواهیم کرد و تلاشمان بر این است که در بودجه ۱۴۰۱ در قالب لایحه‌ای نظراتشان را بگنجانیم.»
او درباره اینکه چرا تا امروز از سوی مجلس بر عملکرد دولت برای غفلت از انرژی‌های تجدیدپذیر نظارتی نشدهاست، پاسخ می‌دهد: «بر فرض که نظارت هم می‌کردیم و دولت هم بازخواست می‌شد، مگر کاری می‌توانستیم انجام دهیم؟ شیوه عملکرد آقای روحانی، به‌گونه‌ای بود که در تمام حوزه‌ها باید بازخواست می‌شد. ما فقط انتظار می‌کشیدیم که این دولت زودتر تمام شود! من شخصاً، موافق استیضاح و برکنار شدن ایشان و وزرای دولتش بودم و نباید یکسال کشور را معطل نگه می‌داشتیم، اما مصلحت بر این شد که آقای روحانی تا پایان دولت بر سر کار بماند، بنابراین وقتی مصلحت را درنظر می‌گیریم، باید همه تبعاتش را نیز بپذیریم و من معتقدم در این زمینه مجلس نیز مقصر بوده‌است.»
عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی تأکید می‌کند: «نباید نه در حوزه هسته‌ای و نه در حوزه خورشیدی، شعار بدهیم. باید راهبرد کشور را در نظر بگیریم و از هر شخص در حوزه‌ای که تخصص دارد، کمک بگیریم. بنابراین وزارت نیرو و عقلای کشور باید بنشینند و راهبرد کشور را در حوزه انرژی مشخص کنند؛ بگویند برق را با چه تنوعی نیاز داریم؟ چقدر باید صادرات داشته باشیم؟ اینچنین نباشد که به محض شروع خاموشی، بگوییم چرا برق صادر میشود. باید همه چیز از قبل پیش‌بینی شده و کارشناسانه باشد. گاهی برخی از نیروگاه‌ها برای تعمیرات جزئی یا اساسی از مدار خارج میشود، بنابراین یکسری نیروگاه‌های اضطرار چه برای تعمیرات چه در حوادث طبیعی مانند سیل و زلزله پیش‌بینی شود تا مشکل ایجاد نشود.»
در انتظار وزیر نیروی کارآمد
عباسی اظهار می‌دارد: «نمی‌شود که شعار جهش تولید بدهیم، اما حواسمان نباشد که این شعار، جهش تولید برق می‌خواهد. نمی‌شود نیروگاه برق کشور ما مطابق با برنامه‌های جهش تولید، برق بیشتری تولید نکند و برای آن هیچ برنامه‌ای نداشته باشد! در صورتی که می‌دانیم تولید هر چیزی، نیاز به افزایش تولید برق دارد.»
عباسی درباره اینکه آیا دولت جدید و وزیر نیروی جدید که قرار است توسط مجلس انتخاب شود، آینده خوبی برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر رقم خواهد زد، میگوید: «من به عنوان عضوی از کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی کار‌ها را دنبال و جلسات کارگروه تخصصی را برگزار خواهم کرد، اگر در این زمینه کمیسیون انرژی و مجلس شورای اسلامی، همراهی کنند، موفق خواهیم بود. البته باید راهبرد دولت جدید را نیز ببینیم تا بفهمیم در حوزه توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر چه برنامه‌هایی دارد؟ قطعاً طبق این برنامه‌ها، دولت سیزدهم، وزیر نیرو را انتخاب خواهد کرد.»
او ادامه می‌دهد: «برای پیشرفت در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر باید از مباحث سیاسی عبور کنیم و تخصص علمی و فنی را در نظر بگیریم. بر همین اساس، قوت اجرایی وزیر نیروی جدید را در نظر بگیریم تا او نیز معاونان تخصصی خودش را به خوبی تعیین و هماهنگ کند. همچنین این وزیر باید بتواند از نظرات کارشناسان و متخصصان بهره بگیرد تا مشکلات را حل کند و انرژی‌های تجدیدپذیر را به سمت توسعه پیش ببرد. چنین تفکری برای انتخاب وزیر نیرویی کارآمد در مجلس وجود دارد و امیدواریم به نتایج خوبی در این زمینه برسیم.»
عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در پایان به تجربه سایر کشورها اشاره می‌کند و میگوید: «همانند کاری که سوئیس و چین انجام دادند، می‌توانیم پنل‌های خورشیدی شناور روی سد‌ها بگذاریم. با این کار از میزان تبخیر آب سد‌ها جلوگیری خواهیم کرد و همچنین از این نور و گرما برای تولید برق استفاده می‌کنیم. این یک طرح دو جانبه برای نگهداری از آب سد‌ها و همچنین تولید برق خورشیدی است که با همراهی مجلس و دولت امکان پذیر خواهد بود. در کنار آن طرح‌های مناسب دیگری نیز وجود دارد که با همت دولت، امکان اجرایی شدن خواهد داشت.»
سایر اخبار این روزنامه
وعده شکستن انحصار‌ها علیه شکاف طبقاتی
آرزو‌های بلند و اقدامات کوتاه
وزارت نیروی تجدیدپذیر می‌خواهیم
موافقت رهبر معظم انقلاب با عفو یا تخفیف مجازات تعدادی از محکومان
تخت‌های بیمارستانی دوباره از بیماران کرونایی پر شد
سرقت خونین برای شرکت در جشن قهرمانی پرسپولیس
سوت‌های جنجالی در خط پایان!
تحریم درمانی لبنان بحران‌زده!
انتقام شام در سواحل عمان
مسیری که فقط به قهرمانی ختم میشود
قهرمانان نازپرورده و مدیران خوش‌خیال
فرمانده کل سپاه واکسن ایرانی زد
