روزنامه ایران
1400/05/10
تصور نکنیم بهشت از آن ماست
سعید حضرتیخبرنگار
پس از شکست تجاری چند فیلم مدعی در ژانر کمدی و اجتماعی، فیلم سینمایی «دینامیت» هم باید خودش را از شکست نجات بدهد و هم جانی دوباره به سینما ببخشد. بهنظر میرسد بهبودی این وضعیت یک تنه بر دوش پژمان جمشیدی و احمد مهرانفر گذاشته شده و این فیلم تا این لحظه به فروش ۷ میلیاردی رسیده است البته باتوجه به دارا بودن سه ضلع طنز در این فیلم میتوان به توفیق بیشتر «دینامیت» امیدوار بود. این فیلم در شرایطی رکورددار فروش در ایام کروناست که هنوز پخش تیزرهای تبلیغاتیاش از صداوسیما آغاز نشده است. آن طور که اطیابی به «ایران» میگوید اکران اضطراری فرصت برنامهریزی برای کارهای تبلیغی را گرفته و قطعاً با برنامهریزی مناسب برای تبلیغات، در همین شرایط «دینامیت» فروش چندین برابری را تجربه میکرد. با این حال این میزان فروش اگرچه ایدهآل نیست اما با توجه به شرایط نیمهتعطیل سینماها و پیک پنجم کرونا هم قابل قبول است. سازندگان «دینامیت» امیدوارند در روزهای آینده فروش فیلم از یک طرف با افزایش سالنهای سینمای نمایش دهنده «دینامیت»، از طرف دیگر با افزایش تعداد کسانی که فیلم را دیدهاند و تبلیغات دهان بهدهان و احتمالاً با آغاز تبلیغات تلویزیونی رشد قابل توجهی داشته باشد. «دینامیت» که سه سال پس از ساخت، این روزها به سینماها آمده فیلمی کاملاً کمدی با مضمونی جامعهشناسی است و داستان خانهای را روایت میکند که هریک از اعضای آن، دارای تفکری خاص و زندگی متفاوتی هستند. در واقع «دینامیت» روایت ماجراهای خانهای است که افراد مختلفی در آن سکونت دارند. دو دختر جوان، یک ساقی، دو طلبه و… که تضادهای فکری آنها موقعیت طنز ایجاد میکند. یکی از پتانسیلهای جذب مخاطب این فیلم به طور حتم ترکیب بازیگران آن است. در کنار پژمان جمشیدی و احمد مهرانفر، نازنین بیاتی، محسن کیایی، زیبا کرمعلی، نادر سلیمانی و امید روحانی در این فیلم حضور دارند. «دینامیت» جدیدترین فیلم کمدی مسعود اطیابی بعد از تگزاس محسوب میشود. مسعود اطیابی بعد از آخرین فیلم جدی خود «ماهگرفتگی»، سراغ ساخت «تگزاس» رفت و بعد از آن فیلم سینمایی «دینامیت» را در سال 97 کارگردانی کرد. با او درباره شرایط اکران فیلم در دوران کرونا گپ و گفت داشتهایم که در ادامه میخوانید.
از همکاری با حمزه صالحی و شیما محمدبیگی بگویید. کار با فیلمنامه نویسان فیلم «دینامیت» چطور بود؟
ابتدا یک طرح ده صفحهای به نام «طبقه همکف» توسط حمزه صالحی و شیما محمدبیگی نوشته شد، که از نظر من طرح دارای ظرفیتهای خوبی است و از طریق همین طرح، باب آشنایی من با حمزه صالحی رقم خورد که با تغییراتی در ساختار و همفکری با هم به فیلمنامه «دینامیت» تبدیل شد.
فیلمنامه چه ویژگیهایی داشت که آن را برای شما جذاب میکرد؟
کشور ما به لحاظ تعدد اقشار یک سرزمین خاص است و وقتی ما در یک قشر خاص قرار میگیریم نباید گمان کنیم که از جامعه جدا هستیم و بهشت از آن ماست بلکه میزان تقواست که من در این فیلم سعی کردم این نقدهایم را به زبان طنز بیان کنم. هر چند ما سه سال درگیر گرفتن پروانه نمایش شدیم و ما را از مسیری که برنامهریزی کرده بود خارج کرد اما صبوری کردیم.
اما نکتهای که وجود دارد این است که با اینکه اکران «دینامیت» سه سال متوقف شد اما تا این لحظه به فروش ۷ میلیاردی رسیده است و سؤال من این است که چطور به این شناخت از مخاطب رسیدهاید؟
ذات یک اثر مشخص میکند که جای مناسب برای ارائهاش کجاست. ما باید در ساختار هنری و جایگاه ارائه به این نکته به دقت توجه کنیم که غالب مردم تحمل بیشتری برای تماشای آن داشته باشند. باید زبان تحقیر را از آحاد جامعه در فیلمها برداشت و زمینه را فراهم کرد که جمعیت بیشتری به سالنهای سینما سرازیر شوند و هر چه یک فیلم عرضه بیشتری برای اقشار مختلف جامعه خود داشته باشد، تقاضای بیشتری را در بر خواهد داشت.
به نظر شما مخاطب پساکرونا چه انتظاراتی دارد؟
سینمای امروزه به مکانی برای ارضای هرگونه نیاز جامعه بدل شده است. گاهی جامعه نیاز به گریه دارد و گاه نیاز به تفکر و یا خنده. گاه فقط میخواهد برای دقایقی از فضای شهری خارج شود و یا صرفاً یک اثر هنری ببیند.
اگر تمام این نیازها بدرستی و بجا پاسخ داده شود، مخاطب امروز آنقدر زیرک است که متوجه آن خواهد شد و استقبال میکند و خودش مُبلغ فیلم است. بهعنوان مثال اپیدمی کرونا به همه ما جمعی بودن را آموخت.
یعنی اگر من به تنهایی واکسینه و مورد مراقبت قرار بگیرم کافی نیست تا همچنان در امان باشم بلکه باید اطراف من نیز مصون شوند. در دوران کرونا جامعه به فیلمهای کمدی نیاز بیشتری دارد، زیرا خنده سیستم ایمنی را تقویت و کمک میکند که از این بحران خارج شوند و دینامیت از این نظر که به نیازهای مخاطب پاسخ میدهد مورد توجه و استقبال قرار گرفته است.
از مشکلات اکران سینما در دوران کرونا که آسیب جدی به گیشه وارد کرد، نبود فضای اطلاعرسانی و تبلیغات مناسب تلویزیونی و شهری بود. برنامه شما برای تبلیغات بهتر چیست؟
اقداماتی برای تبلیغ از طریق تلویزیون انجام شده که متأسفانه هنوز عملی نشده است اما تیزرهایی که تاکنون آماده شده و در فضای مجازی در حال انتشار است بسیار خلاقانه بودهاند و این به این دلیل بود که ما کار را به خودشان سپردیم و به تیم و تحلیل آنها در مورد پوستر و تیزر اعتماد لازم را داشتیم.
یکی از شاخصهها و پتانسیل فروش فیلم ترکیب بازیگران است. چگونه به انتخاب پژمان جمشیدی و این چیدمان رسیدید؟ انتخاب نادر سلیمانی در این ترکیب بر چه مبنایی است؟
پژمان اولین گزینه ما بود. با اینکه فیلم با تغییر دو تهیه کننده ساخته شد اما در هر دو زمان پژمان جمشیدی جزو گزینههای انتخابی برای این فیلم بود. و در مورد نادر سلیمانی هم باید بگویم که ما در پروژههای دیگری نیز با هم همکاری خوبی داشتیم اما بهطور کلی همیشه برای انتخاب هر بازیگر یک ایدهآلهایی در ذهن تهیهکننده و کارگردان وجود دارد اما ممکن است که در نهایت شما به ایدهآل خود نرسید و یا حتی خیلی از ایدهآل ذهنی شما بهتر و فراتر باشد. بهعنوان مثال حضور آقای احمد مهرانفر از ایده آل من که ابتدا بازیگر دیگری بود، نتیجه چیزی بهتر شد. به نظرم تمام اینها به نوعی به شانس و قسمت ما برمیگردد و گاهی هم باید با درایت صبر کنیم تا برای حضور بازیگری که به کار او ایمان داریم صبوری کنیم.
در ارتباط با نقدهایی که به فیلم شما مطرح شده یکی از موارد این است که شخصیت اکبر در این فیلم اضافه است و این اعتقاد وجود دارد که محسن کیایی ضعیفترین بازی را در این فیلم از خود ارائه داده است. پاسخ شما به این انتقادها چیست؟
البته من تمام نقدها و نظرات را دنبال کردهام که فقط یک نفر چنین نظری را داشته است. بهزعم من صرفاً یک اظهارنظر تلقی میشود، چرا که نقد قواعد خود را دارد و باید لایههای فیلم مورد بررسی قرار بگیرد اما با وجود این از نظر من شخصیت اکبر باید باشد و محسن کیایی نیز این نقش را بدرستی ایفا کرده است و حتی من نقدهای زیاد دیگری را خواندم که از لزوم حضور شخصیت اکبر دفاع کردند. نقشهای محسن کیایی و احمد مهرانفر هر دو از یک قشر هستند اما با دو رفتار متفاوت که فیلم برای بررسی بهتر به هر دو شخصیت نیاز دارد، زیرا هر کدام تأثیر متفاوتی در جامعه میگذارند و این مهم است.
راجع به اعمال اصلاحات نسبت به فیلم حرف و حدیثهای زیادی حتی در زمان دریافت پروانه ساخت مطرح بود. این تغییرات آسیبی به قصه نرساند؟
اصلاحات نتوانست به آن شکل قصه را الکن بگذارد و فقط شاید در تمیزکاری فیلم تغییراتی ایجاد کرد و جنبه ساختاری و مونتاژ را تحت تأثیر قرار داد. بهعنوان مثال میتوان به حذف سکانس افتتاحیه و پایانی که تغییر آن از جذابیت فیلم کم کرد و همچنین چند سکانس دیگر که حدوداً ۲۷ دقیقه این فیلم را دستخوش ممیزی کرد. من مخاطبم را بخوبی میشناسم و مرزها را واقفم و رعایت میکنم. گاهی با ممیزی اشتباه یک سکانس، پیام اصلی و درست یک فیلم ناقص میماند.
«دینامیت» تا امروز فروش خوبی داشته و توانسته رکورد فروش در دوران کرونا را از آن خود کند. مسلماً با بهتر شدن شرایط فیلم همچنان فروش خواهد داشت. به اکران آنلاین هم فکر کردهاید؟
بهنظر من دینامیت فیلم سینماست و بر پرده سینما تماشاییتر است. بنابراین فعلاً به اکران آنلاین فکر نمیکنم. واکنش اجتماعی در سالن سینما فیلمساز را به وجد بیشتری درمیآورد. پرده سینما ابزاری است که کمک میکند تا فیلمها بهتر دیده شوند. قاببندیهای ما برای سینما است پس جایگاه درست اکران آن نیز سینما باید باشد.
سرنوشت دیگر فیلمتان «انفرادی» چه شد؟ برنامهای برای اکران این فیلم دارید؟
«انفرادی» آماده نمایش است و منتظریم تا کرونا به وضعیت تعادل برسد. مطمئنم این فیلم نیز پرفروش خواهد بود. اگر کرونا نبود ما برای فیلم «دینامیت» سه تا چهار برابر رقم فعلی میتوانستیم فروش داشته باشیم و یا اگر چند فیلم خوب دیگر در کنار فیلم «دینامیت» اکران میشد کمک بیشتری به جذب مخاطب به سینما میکرد.
سایر اخبار این روزنامه
موافقت رهبرمعظم انقلاب با عفو یا تخفیف مجازات تعدادی از محکومان
داستان ادامهدار قهرمانی
انحصارها را میشکنیم
29 استان در محاصره دلتا کرونا
روایت دوگانهسازیهای خطرناک کرونایی
جلال ستاری اسطورهشناس درگذشت
بازارمسکن، خریداران را به حاشیه برد
جهانگیری: نمی توان با فناوری و مردم مبارزه کرد
عملکرد وزارت صمت در اجرای مزایده شش هزار محدوده معدنی
تالاب ها را به نام دو سازمان محیط زیست و جنگل ها سند می زنند
تصور نکنیم بهشت از آن ماست
تهران و ریاض روی مدار مذاکره
سلام ایران