نفس کادر درمان به شماره افتاد
راضیه زرگری| وضعیت مراکز درمانی پایتخت وخیم است و مردم زیادی از نبود تخت بستری و ازدحام زیاد، بلاتکلیفی و کمبود امکانات مراقبتهای ویژه برای بیماران بدحال و حتی کمیابشدن سادهترین داروهای کرونا در هفته های اخیر گلایه دارند.تصاویر وضعیت بسیار بد مراکز درمانی تهران و شهرهای دیگر، یک سوی ماجراست. ازسوی دیگر دیروز سعید نمکی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در نامهای به رهبر از ایشان برای مدیریت کرونا در شرایط کنونی استمداد طلبید و خواستار تعطیلی دو هفتهای کشور و بکار گیری تمامی امکانات نظامی و انتظامی برای کنترل
بیماری شد.
درخواست تعطیلی دو هفتهای برای کنترل موج پنجم کرونا
دیروز سعید نمکی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در نامهای به رهبر معظم انقلاب نوشت: «به استحضار میرسد دیروز آخرین جلسه ستاد ملی مدیریت کرونا در دولت دوازدهم و امروز آخرین جلسه هیأت محترم دولت برگزار شد و در برزخ دوران انتقال امور اجرایی، ما و همکارانمان در زیر آوار هزاران بیمار و مبتلا به کرونا و در کشاکش موج سهمگین پنجم، روز و شبهای نفسگیر و طاقتفرسایی طی میکنیم و ماندهایم که در این برهوت تنهایی به کدام مرجع پناه بریم تا شاید ماشین تولید بیوقفه بیماری و اعزام تصاعدی بیمار به مراکزی که در این ماهها تحت فشارند، متوقف شود.»
او ادامه داد: «بنده هم میتوانم در این روزهای باقیمانده همرنگ جماعت شوم تا این دوره بگذرد و به بهانه تغییر دولت خود را خلاص کنم، ولی چگونه میشود تماشاگر مرگ روزافزون هموطنانمان بود و سکوت کرد. یک بار حضرتعالی به صحنه آمدید و تشکیل قرارگاه و بعضی موارد دیگر را توصیه فرمودید و امروز هم در این ایام گذار مداخله جدی حضرتعالی و به صحنه آوردن تمامی امکانات کشور برای مقابله جدی با این پدیده ویرانگر ضروری است. هر لحظه دیرتر تصمیم بگیریم ابعاد فاجعه وسیعتر و آوار آن بر دوش کشور سنگینتر خواهد شد. بهکرات معروض داشتهام که گرچه کار فرهنگی، مساعدتهای گوناگون به اقشار نیازمند و سرعت واکسیناسیون موثراست، ولی بدون استفاده از ابزار قدرتمند بازدارنده نمیتوان با عادیانگاری و پروتکلشکنی مبارزه کرد و این تجربه اثباتشده جهانی در دوران گرفتاری با همهگیریهاست.» نمکی نوشته است: «شاید دوهفته تعطیلی جدی و ایستادگی و بکارگیری نیروهای نظامی و انتظامی و برخورد محکم با شکستن پروتکلها بتواند تا حد قابل توجهی از چرخش ویروس و بار بیمارستانها و فشار نفسگیر بر همکاران ما بکاهد. اگر روزانه هزاران نفر در کلینیکهای تخصصی و سرپایی درمان نمیشدند و این بار هم قرار بود به تختهای بیمارستانی تحمیل شوند از مدتها پیش تخت کم میآوردیم، ولی متأسفانه فشار به گونهای است که نگرانم این طرح هم پاسخ ندهد مگر آنکه سریعا با اقدامات پیشگیرانه و افزایش رعایت پروتکلها از بار تصاعدی بیماری بکاهیم.»
مردم دیگر از کرونا نمیترسند
انگار مردم دیگر ترسی از ویروس ندارند و مبتلاشدن و حتی مرگ بر اثر ویروس دو ساله کووید-19 دیگر برایشان عجیب یا ترسناک نیست. تهران مرز 10 هزار بستری کرونایی را شکسته است. این رقم برای اولینبار در 16 ماه اخیر اتفاق افتاده بود.
«عمده بیمارستانها دیگر ظرفیت خالی ندارند؛ مگر اینکه روزانه بیماران بهبودیافتهای ترخیص شوند که بتوان بیمار دیگری جایگزینش کرد.» نادر توکلی، معاون درمان ستاد مقابله با کرونای استان تهران، خستهتر از همیشه این توضیحات را به شهروندآنلاین میدهد. در شرایط عجیب و غریب پیک پنجم کرونا که سویه دلتا بیرحمتر از جهشهای قبلی، با سرعت سرسام آوری در اکثر استانهای کشور بهخصوص تهران میتازد و قربانی میگیرد، طبیعی است که با تصاویر ازدحام جمعیت در بخشهای اورژانس بیمارستانهای خصوصی و دولتی مواجه شویم. با افزایش تعداد کلی بیماران درصد تعداد بیماران بدحال هم به همان نسبت افزایش مییابد؛ با این حال متأسفانه انگار مردم فراموش کردند که کرونا وجود دارد. «در هفتههای اخیر بیماران بدحالی بودهاند که برای بستریشدن بلاتکلیف هستند؛ چون ظرفیت بستری تقریبا در اکثر مراکز درمانی تهران تکمیل است.» توکلی توضیح میدهد: «تعداد زیادی از بیماران کرونایی در اورژانسهای بیمارستانها پذیرش و کارهای اولیه برایشان انجام میشود تا روند کار ادامه پیدا کند و به بخش منتقل شوند.»
تعطیلی تهران عملا بیتأثیر بود
حتی پیک پنجم و هشدارهای کرونای دلتا که در عرض 15 ثانیه در فضای بسته پخش و افراد را درگیر میکند، هم مردم خسته از ویروس و محدودیتهای پی در پی را به خودشان نیاورد؛ تا جایی که حتی تعطیلی 6 روزه اخیر تهران عملا تأثیر مثبتی بر روند حرکت ویروس نداشت و روند ابتلا و بدحالشدن بیماران بهشدت بالا رفته است. «تختهای ویژه و آیسییو کم است.» معاون درمان ستاد مقابله با کرونای استان تهران با این توضیح ادامه میدهد: «تا جایی که توانستهایم مجوزهای لازم برای راهاندازی تختهای ویژه در بخشهای بیمارستانی صادر شده است.»
به گفته توکلی در دو هفته اخیر کارهای زیادی در موضوع توسعه سریع تختهای موقت در تهران انجام شده است. در حال حاضر بالغ بر 4 هزار و 500 بیمار در استان تهران به شکل سرپایی بستری موقت میشوند. او میگوید ایجاد ظرفیت بستری موفق تجربه موفق پیکهای قبلی بوده است که به تسریع روند درمان بیماران کمک میکند.
توکلی با اشاره به اینکه حدود ۱۰ هزار تخت بیمارستانی را در تهران زیر بار کرونا آوردیم، تأکید میکند: «از این به بعد دیگر محدودیتمان شدید است. بر همین اساس در حال حاضر عمده برنامهریزی این است که با توجه به اینکه باید تناسبی در تختهای مختلف ایجاد کنیم، سراغ جاهایی مانند تأمین اجتماعی و نیروهای مسلح برویم که میتوان با کمک آنها ظرفیت تختها را افزایش داد.» معاون درمان ستاد مقابله با کرونای تهران توضیح میدهد: «برای ساماندهی حجم زیاد بیماران کرونایی در تهران در تلاش هستیم؛در حال حاضر تعداد زیادی از کلینیکهای شهرداری را برای بستری موقت هماهنگ میکنیم. همچنین شهرداری هم یک سری سولههای بحران دارد که از آن ظرفیت هم برای درمان سرپایی و بستری موقت استفاده میکنیم.» او این توضیح را هم میدهد که بخشهای بستری دائم را فعلا نمیتوان خارج از محیط بیمارستان دایر کرد.
اکسیژن مایع مرتب به بیمارستانها ارسال میشود
توکلی درباره مدیریت بحران رسیدگی به این حجم عظیم از بیماران کرونایی در مراکز درمانی استان تهران میگوید: «مهمترین تمرکز بعدی ما نظارت بر وضعیت اکسیژنرسانی بیمارستانهاست؛ چراکه این موضوع برای بیماران بدحال بسیار حیاتی است. خوشبختانه اکسیژن بیمارستانها علیرغم همه فشارهایی که وجود دارد، در حال تأمینشدن است و اکسیژن مایع مرتب به بیمارستانها ارسال میشود.»
معاون درمان ستاد مقابله با کرونای تهران با این همه اذعان میکند که آنچه مسلم است، این است که ما در شرایط فعلی نمیدانیم تا کجا قرار است پیش برویم و دیگر چه اتفاقی قرار است بیفتد. برخلاف پیکهای گذشته که میتوانستیم بر اساس شواهد پیشبینیهایی انجام دهیم، ولی این بار متأسفانه هیچ برنامه و پیش بینیای نمیتوانیم بکنیم. او توضیح میدهد: «مثلا در پیکهای گذشته میدانستیم که الان روند رو به پایین است یا رو به بالا و قرار است جو آرام شود یا نه؛ اما الان در شرایط فعلی پیک پنجم هیچ پیشبینی نداریم. رفتار غالب ویروس کرونایی که این هفتهها در تهران و دیگر شهرها جولان میدهد، سویه دلتاست. همان سویهای که به کرونای هندی معروف است و بسیار سریعتر از جهشهای قبلی سرایت میکند.»
در بدترین پیک کرونا هستیم
توکلی تأکید میکند: «پیک پنجم از تمام پیکها بدتر بوده است. در پیکهای قبلی در بیشترین حالت ابتلا، ۹ هزار بیمار بستری کردیم؛ اما در پیک فعلی به ۱۰ هزار بستری رسیدیم.»
توکلی درباره وضعیت دارو و اکسیژن در بیمارستانها میگوید: «مشکل عمدهای در این زمینه بهویژه در بخش دولتی نداریم. در زمینه اکسیژن مشکل جدی نداریم، هر جا که کمبودی هم داشته باشد، با تانکرهای اکسیژن مایع جبران میشود. درباره داروهایی مانند رمدسیویر هم بر اساس نیاز روزانهای که به سازمان غذا و دارو اعلام میکنیم، بر همان اساس به ما تخصیص سهمیه میدهند و مشکلی هم در این زمینه نداریم.»
معاون درمان ستاد مقابله با کرونای استان تهران تأکید میکند: «ما تقریبا روزانه هزار تا 2 هزار بستری جدید در تهران داریم و حدود 4 هزار بیمار هم به صورت سرپایی ویزیت یا بستری موقت میشوند. این بیماران تقریبا نیازی حدود 6 هزار دارو در روز دارند که این داروها تأمین و توزیع میشود.» تعطیلی 6 روزه نه تنها تأثیر قابل قبولی نداشت بلکه روند ابتلا روز به روز بیشتر شد. توکلی از این رفتار مردم انتقاد میکند که عملا همه مراسمها به شکل غیر رسمی یا حتی رسمی در حال برگزاری است؛ عروسیها برقرار است، میهمانیها و دورهمیها برقرار است و حتی مراسم ختم هم برگزار میشود. رفت و آمد به تهران در حالی ممنوع عنوان شده بود که این روزها شاهد مسافرتهای زیادی بودیم و تقریبا وضعیت تغییر قابل مشاهدهای در این روزهایی که قرار بود تعطیل باشد، نداشت.
تعطیل 6 روزه که صدای کادر درمان ممنوعالمرخصی را درآورد
توکلی ادامه میدهد لازم است بر لزوم حفظ پروتکلهای بهداشتی تأکید کنم که متأسفانه روند رعایت آن ضعیف شده است. تعطیلیها صرفا باعث ایجاد یک سری اعتراضات از سوی کادر درمان شد. آنها که همه ممنوعالمرخصی شدند تا پایان تعطیلات و فشار کار روی آنها بهشدت زیاد شد. معاون درمان ستاد کرونای استان تهران درباره بیرمقی و خستگی ناشی از فشار کار مضاعف بر کادر درمان هم عنوان می کند: «به دلیل اینکه نیازمان برای خدمات درمانی گستردهتر شده است و عملا در کادر درمان کمبود زیادی داریم و متأسفانه نیروی انسانی مراکز درمانی با اضافه کاریهای اجباری کار میکنند، طبیعی است که تحت فشار زیاد و بهشدت خسته هستند و در این میان بخشی از این افراد به ویروس مبتلا میشوند باید به قرنطینه بروند و فشار روی همکاران بیشتر میشود.»