راه بازگشت آب به خوزستان

حسین آخانی اکولوژیست و استاد دانشگاه تهران دهه‌هاست که در حوزه محیط‌زیست و آب به بی‌راهه رفته‌ایم. در این مسیر همه دغدغه‌ها و نکاتی که متخصصان مطرح کرده‌اند مورد توجه قرار نگرفته است. تفکر سازه‌ای در مدیریت آب کشور بدون‌توجه به جغرافیای زیستی مردم ایران و توانمندی‌های این سرزمین در نهادهای مربوطه حاکم شده است. این نهادها فکر می‌کنند مساله آب در کشور تنها با سدسازی قابل‌حل است. نگاه سازه‌ای در کشور حاکم شده که آسیب‌زاست. در مساله نگاه سازه‌ای و سدسازی علاوه بر انتخاب رویکرد اشتباه، برخی منابع مالی و منفعت‌های مادی هم دخیل بوده‌اند. همین امر باعث شده مقابل تغییر این رویکرد مقاومت‌های شدیدی صورت گیرد. متاسفانه با وجود انتقادهای زیادی که از طرف متخصصان حوزه محیط‌زیست و آب متوجه این سیاست شده اما این انتقادها منجر به تغییر سیاست سدسازی در کشور نشده است. در حالی ما به سیاست سدسازی ادامه می‌دهیم و همچنان این نسخه را تجویز می‌کنیم که این نسخه در کشورهای دیگر منسوخ شده است. در کشوری به سیاست سدسازی ادامه می‌دهیم که به گفته مسئولان ۷۰ درصد آب پشت سدها تبخیر می‌شود. این مشکل مدیریت ما در حوزه آب در همه جای ایران وجود دارد و تبعات آن را مشاهده خواهیم کرد. برخی به‌خاطر منافع مادی خود به حرف متخصصان گوش نمی‌دهند. اگر همین روند ادامه پیدا کند ما در استان‌های دیگر هم با مشکلات استان خوزستان مواجه خواهیم بود. به عنوان متخصص اکولوژیست که این سرزمین را می‌شناسم و همچنین به تاریخ طبیعت این سرزمین احاطه دارم، معتقدم ما در ایران آب را باید در زیر زمین ذخیره کنیم و جز این راه هیچ مسیر دیگری وجود ندارد. به همین دلیل سه هزار سال پیش ایرانیان قنات را  اختراع کرده‌اند. ما آب را در این هوای گرم و سوزان پشت سدها ذخیره می‌کنیم که باعث تبخیر می‌شود. این سیاست باعث شده رودخانه‌های کشور خشک شود و تالاب‌ها از بین برود. در حالی که اگر ما آب را با همین مسیر طبیعی ذخیره می‌کردیم و اجازه می‌دادیم آب در زیر زمین ذخیره شود. یک قطره هم آب کشور هدر نمی‌رفت. تفکر محیط‌زیستی در کشور باید حاکم شود.