روزنامه ابتکار
1400/05/11
کارآمدی و منافع ملی
پر بیراه نیست اگر ریشه بسیاری از چالش های اجتماعی و ملی در عرصه های گوناگون را برآیند عدم درک مشترک میان نخبگان، صاحب منصبان، فعالان سیاسی، دغدغه مندان امور اجتماعی و ... پیرامون برخی مفاهیم بنیادی (سیاسی)، تلقی کنیم. به عنوان مثال، واژه یا مفهوم کارآمدی در نوشته ها و اظهار نظر های بی شمار پیرامون لزوم کارآمدی حاکمیت استفاده می شود. اما به ندرت تبیین یا تحلیلی پیرامون بسترها و راهکارهای کارآمدی توسط دغدغه مندان، فعالان، صاحب منصبان و... ارائه می شود. از اینرو، این موجز تبیینی بسیار کلی و مختصر پیرامون بستر کارآمدی می باشد.کارآمدی اسم و کارآمد صفت است. کارآمد در جهان قابل فهم تنها به انسان اطلاق می شود. به عنوان مثال نمی‌گویم خودرو کارآمد، ساختمان کارآمد، شهر کارآمد خوراکی کارآمد و...
کارآمد صفتی است که به رفتار انسانها اطلاق می شود. اینکه رفتار انسانها یا مبتنی بر اندیشه، هدف، تفکر و برنامه است یا صرفا واکنش نسبت به انواع محرک های پیرامونی است.
رفتار مبتنی بر اندیشه و هدف، معطوف به تحقق انواع نیازها، خواسته ها، آرزوها و ... انسانی می باشد. کارآمدی هم به رفتار شخصی، گروهی و هم رفتار اجتماعی اطلاق می شود. کارآمدی مد نظر ما کارآمدی سیاسی (اجتماعی) یا کارآمدی نظام مدیریت سیاسی یک کشور یا جامعه، می باشد.
اگر بپذیریم که کارآمدی نظام سیاسی، مد نظر و دغدغه بیشتر فعالان امور اجتماعی و عموم شهروندان می باشد، آنگاه، برای ارزیابی میزان کارآمدی باید وظیفه و هدف نظام سیاسی مشخص شود. چراکه، ارزیابی کارآمدی یک نظام سیاسی بدون در نظر گرفتن هدف (اهداف) و وظیفه نظم مدیریت کلان سیاسی، غیر کاربردی و غیر قابل فهم می باشد.
در جهان معاصر، والا و کاربردی ترین هدف نظام های توسعه یافته شناخته شده، تحقق منافع ملی (جمعی) می باشد. به منظور فهم حکمرانی در جهان معاصر و توسعه یافته باید گفته شود که ماقبل یا ورای منافع جمعی (ملی) هیچ هدف یا وظیفه ای کاربردی وجود ندارد. به عبارتی ماقبل منافع ملی به عنوان کاربردی و مشروع ترین هدف سیاسی، عرصه زیست طبیعی است. به بیانی کلی، منشاء همه فعل و انفعالات اجتماعی منافع ملی (جمعی) است. به بیانی بسیار کلی و مختصر، منافع ملی به انواع نیازها، خواسته ها، آرزوها، تمایلات و... شهروندان تحت حمایت یک نظام سیاسی اطلاق می شود. به منظور درک کاربردی، می توان منافع ملی را دارای یک کف و یک سقف تلقی کرد. کف منافع ملی نیازهای ضروری همانند غذا، لباس، مسکن، آموزش، بهداشت و درمان و... اما سقف منافع ملی تابع عوامل گوناگون از جمله توسعه اقتصادی، فرهنگی و منابع و امکانات ملی و... می باشد
در جهان معاصر و خرد بنیاد، برخلاف جوامع ابتدایی قرون پیشین تنها هدف و وظیفه مشروع نظام های سیاسی؛ مدیریت، برنامه ریزی و تحقق انواع نیازهای اولیه (منافع جمعی/ملی) شهروندان تحت حمایت خود می باشد. بنابراین، میزان کارآمدی نظام‌های سیاسی منوط به میزان تحقق منافع جمعی (ملی) است. اگر استدلال فوق منطقی تلقی شود، آنگاه، می توان ادعا کرد که معنی و کاربرد کارآمدی مدیریت کلان سیاسی یک کشور، معطوف به مشروع و کاربردی ترین هدف و وظیفه، یعنی تحقق منافع ملی (جمعی) است.
انتظار کارآمدی از یک ساختار مدیریت سیاسی (دولت)، منهای تحقق منافع ملی، حاکی از تشخیص و درک غیر کاربردی شرایط عینی یا عدم صداقت کارگزاران، صاحب منصبان و فعالان عرصه سیاست ورزی می باشد. به عبارتی، کارآمدی یک نظم سیاسی، تابع بی‌قید و شرط، حرکت در مسیر تحقق منافع ملی (جمعی) است.
سایر اخبار این روزنامه
خطری بازار سرمایه را تهدید نمی‌کند
بازگشت بورس به روزهای سبز
محمد یوسفی آرامش
تخت پروکروستس و مجلس ایران
چه آسیب‌هایی در انتظار کودکانی است که در مترو دستفروشی می‌کنند؟
شهر زیرزمینی، پوششی برای کار خردسالان
آیا مسافرت کردن هم از سبد خانواده‌ها حذف میشود؟
دست کوتاه مردم از سفر
خطیب‌زاده در نشست سخنگوی وزارت امور خارجه:
درخواست سناتورهای آمریکایی ساده لوحانه است
آخرین اظهارات رئیس دولت دوازدهم در آخرین جلسه هیئت دولت
از سکوت برای حفظ وحدت تا عذرخواهی بابت قصورها
برخی از شهرها در شرایط بسیار خطرناک قرار دارند
وضعیت هولناک کرونا در کشور
با رعایت شیوه نامه های بهداشتی
مراسم تنفیذ سیزدهمین دوره ریاست‌جمهوری سه‌شنبه برگزار میشود
محمد جواد ظریف:
برای دعا کردن به کابینه جدید دعوت شده‌ایم
کارآمدی و منافع ملی
دوره تنفس جهتِ خروج، راهکاری عملیاتی برای احیای برجام؟
دریادار سیاری:
اقتدار دریایی ایران محصول مدیریت جهادی است
