آقای دکترمردانی؛ این روزها جسته و گریخته خبر ابتلای افرادی که دو دوز واکسن کرونا را دریافت کرده‌اند اما باز هم به کرونا مبتلا شده‌اند را می‌شنویم. بنابراین این خبرها گاهی مردم را نسبت به کارایی واکسن‌ها نگران می‌کند. نظر شما درباره این اتفاق چیست؟

عمده افرادی که این روزها بعد از تزریق واکسن به کرونا مبتلا می‌شوند، افرادی هستند که 15 ، 16 ماه در خانه‌هایشان قرنطینه بودند و با هیچ‌کس تماس نداشته‌اند(عمدتا افراد میانسال یا پدربزرگ و مادربزرگ‌ها) بعد با اعلام نوبت واکسن به مراکز بهداشت مراجعه می‌کنند و از طرف دیگر الان سویه دلتا در کشور شیوع پیدا کرده که سریعا از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. بنابراین این افراد در معرض ویروس که قرار بگیرند، سریعا مبتلا می‌شوند. عده‌ای هم تصور می‌کنند که بعد از تزریق واکسن دیگر نیازی به رعایت پروتکل‌های بهداشتی ندارند. این افراد هم در معرض خطر ابتلا به کرونا قرار دارند. با این حال عمدتا کسانی که واکسن می‌زنند، اگر مریض هم بشوند، یک مریضی خفیف خواهند گرفت و به نوع شدید بیماری کرونا مبتلا نمی‌شوند و در آی‌سی‌یو هم بستری نخواهند شد.

اگر شخصی دوز اول واکسن را تزریق کرده باشد و در فاصله بین دوز اول و دوم واکسن به کرونا مبتلا شود، چه اتفاقی می‌افتد؟ آیا دوز اول واکسن بی‌اثر می‌شود و واکسیناسیون باید از اول تکرار شود؟

نیاز به تکرار نیست، چون واکسن بی‌اثر نمی‌شود. فقط ممکن است همزمان با ابتلا به کرونا، تولید پادتن در بدن یک مقدار دچار اشکال شود که با تزریق مجدد واکسن این موضوع جبران خواهد شد. بنابراین کسانی که بعد از تزریق نوبت اول واکسن به کرونا مبتلا می‌شوند، موظف هستند که 6 هفته بعد از ابتلا به کرونا، دوز دوم واکسن را بزنند.

اگر بعد از تزریق دو دوز واکسن، باز هم به کرونا مبتلا شویم، چطور؟ آیا کارکرد واکسن دچار اختلال می‌شود و باید دوباره واکسینه شد؟

خیر، اگر فردی بعد از تزریق دوز دوم واکسن به کرونا مبتلا شود، بعد از بهبودی همچنان اثر واکسن در بدنش وجود دارد و نیازی به دوباره واکسینه‌شدن وجود ندارد.

واکسن‌ها تا چه زمانی اثرگذاری دارند؟ آیا مادام‌العمر هستند یا موقت؟

همه واکسن‌هایی که امروزه در جهان تولید شده‌اند، ایمنی مادام‌العمر ایجاد نمی‌کنند. آن چیزی که تا الان مشخص شده این است که واکسن‌ها حداقل بین 6ماه تا یک‌سال ایمنی مطلوب را می‌دهند.

فردی به کرونا مبتلا می‌شود و در همین زمان هم نوبت تزریق واکسنش فرا می‌رسد. در این شرایط آیا می‌توان واکسن را همزمان با بیماری کرونا دریافت کرد یا خیر؟

نه‌تنها کسانی که به کرونا مبتلا می‌شوند بلکه هر فردی که بیماری حاد تب‌دار داشته باشد و بیماری‌اش همزمان با نوبت تزریق واکسن می‌شود، به هیچ‌وجه نباید واکسن بزند. اگر بیمار‌اش کرونا باشد که توضیح دادم 6 هفته بعد از ابتلا می‌توان واکسن را دریافت کرد. اگر بیماری‌اش غیر از کرونا باشد نیز، باید 2 هفته بعد از بهبودی برای تزریق واکسن اقدام کند.

آقای دکتر از آنجایی که گفته می‌شود عده‌ای به کرونا مبتلا می‌شوند اما چون بدون علایم هستند، خودشان از بیماری‌شان خبر ندارند. در این شرایط اگر این فرد برای تزریق واکسن کرونا اقدام کند، چه اتفاقی خواهد افتاد؟

ببینید وقتی فردی به کرونا مبتلا می‌شود، سیستم ایمنی بدن با این عامل خارجی(ویروس کرونا) شروع به جنگیدن می‌کند. حالا در این شرایط جنگی تصور کنید که با تزریق واکسن، یک آنتی‌ژن هم وارد بدن شود که می‌خواهد پادتن ایجاد کند. در این شرایط سیستم ایمنی بدن نه می‌تواند به خوبی علیه ویروس کرونا واکنش نشان دهد و نه علیه پادتن.

یعنی اگر بدن همزمان با ابتلا به ویروس کرونا واکسن دریافت کند، خطرناک است؟

خیر، اتفاق خطرناکی نمی‌افتد و فقط ممکن است که فرآیند تولید آنتی‌بادی و پادتن در بدن با تأخیر انجام شود.

با توجه به اینکه هنوز هیچ‌کدام از واکسن‌های ایرانی به‌خصوص واکسن کووبرکت که در مرحله واکسیناسیون عمومی قرار گرفته، تأییدیه سازمان جهانی بهداشت را ندارند. تأییدیه این سازمان چقدر اهمیت دارد؟  

تأییدیه این سازمان بسیار اهمیت دارد؛ نه‌تنها برای ما بلکه برای همه دنیا مهم است که از این سازمان مجوز بگیرند. سازمانی که بسیار کارآمد است و همه مسائل مربوط به حوزه بهداشت و به‌خصوص در این شرایط خاص واکسیناسیون را رصد می‌کند. بنابراین واکسن‌هایی که تأییدیه این سازمان را داشته باشند، بهتر از این است که تأییدیه‌ای از این سازمان نگیرند. همین‌طور در کشور ما، سازمانی وجود دارد به نام سازمان غذا و دارو که واکسن‌ها حتما می‌بایست تأییدیه این سازمان را هم داشته باشند.

درحال حاضر چه واکسنی از همه واکسن‌های تولیدشده در جهان بهتر است؟

من معتقد هستم که در زمان اپیدمی، بهترین واکسن در دسترس‌ترین واکسن است.

آقای دکتر بعد از تزریق دو دوز واکسن، چطور می‌شود فهمید سطح ایمنی بدن ما در مقابله با کرونا به چقدر رسیده؟ اساسا آزمایشی برای تشخیص اثرگذاری و میزان کارایی واکسن بعد از تزریق وجود دارد؟

می‌توان با تست آنتی‌بادی میزان کارایی واکسن را آزمایش کرد. با این حال چون میزان آنتی‌بادی استاندارد نیست.