ملیحه محمودخواه – کرونا این روزها بیداد می‌کند و کادر درمان از تخت‌هایی که دیگر جایی برای بستری جدید ندارند، خسته و درمانده شده‌اند؛ خسته از جان‌هایی که جلوی چشم‌شان از دست می‌رود. خسته از دیدن مادر بارداری که پنج روز از تولد نوزادش می‌گذرد و کرونا راه تنفسش را گرفته است. او حتی نتوانست به کودکش شیر دهد. خسته ازدیدن پرستاری بالای سر مادرش که  تلاش می‌کرد تا او را نجات دهد اما کرونا قدرتمندتر از او بود. خسته از دیدن پزشکی که تا صبح بالای سر پدرش قرآن خواند اما وقتی بر بالین پدر خوابش برد، دست تقدیر پدرش را از او گرفت. خسته از دیدن کودکی که مادرش را می‌خواست اما نمی‌دانست که سه روز پیش کرونا مادرش را برای همیشه از او گرفته است و پدر هم یک هفته پیش با نبرد با کرونا از پا درآمده بود.

آنها خسته‌اند از مرگ‌های پی در پی، از دردهای جانکاه و از ناله‌های مادر و پدری که حتی اجازه ندارند در لحظه‌های آخر فرزندشان را ببینند. کرونا در نبردی نابرابر در حال ضربه‌زدن به کسانی است که  دیگر توان مقابله با او را ندارند. این روزها آمار فوتی‌های کرونا بالا رفته است و هر روز هم آمار مبتلایان برای خودش رکورد جدیدی به ثبت می‌رساند.

بر اساس آمارها رعایت پروتکل‌های بهداشتی که یک روز همه آن را رعایت می‌کردند به زیر 40درصد رسیده است؛ انگار همه بی‌خیال کرونا شده‌اند. همین هم دلیلی بر افزایش آمارها در کشور شده است. بعضی می‌گویند بیشتر شهرها از وضعیت قرمز رد و حالا با وضعیت سیاه روبه‌رو شده‌اند. شرایط به گونه‌ای نگران‌کننده شده است که وزیر بهداشت به مقام معظم رهبری نامه نوشت و تأکید کرد که آن قدر شرایط وخیم است که اگر ادامه پیدا کند، منجر به فروپاشی نظام سلامت شده و وضعیت کنترل بیماری از دست خارج می‌شود. او پیشنهاد دو هفته تعطیلی داد اما نه مانند تعطیلی‌های دیگر این بار تقاضا کرد که تمام امکانات کشور باید برای مقابله جدی با پدیده ویرانگر کرونا به صحنه بیایند؛ به اعتقاد او  هر لحظه تصمیم‌گیری با تأخیر موجب بروز فاجعه وسیع و آوار آن بر کشور خواهد شد و شاید تعطیلی دو هفته‌ای جدی و ایستادگی و بکارگیری نیروهای انتظامی و نظامی و برخورد با شکستن پروتکل‌ها بتواند تا حد قابل توجهی از چرخش ویروس و بار بیمارستان‌ها و فشار نفسگیر بر آنها بکاهد.

آرزو چند سالی هست که در زیرزمین پاساژی چند متر مانده به میدان منیریه مغازه‌ای مربوط به فروش البسه کودکان دارد، لباس‌ها را قسطی می‌فرشد؛ زیرا به نظرش خیلی‌ها توان خرید نقدی ندارند و این موضوع هم به نفع مشتری‌ و هم به نفع خودش است.

اما این تعطیلی‌ها دمار از روزگارش درآورده است؛ اجاره مغازه بالاست، کرونا به خودی خود مشتریانش را کم و تعطیلی‌های پی در پی او را کلافه کرده است: «اولین جایی که بسته می‌شود پاساژهای سر پوشیده هست و این ماجرا به کسب و کار ما ضرر زده است». او شاهد بسته‌شدن خیلی از مغازه‌ها در اطرافش بوده است. اجاره‌ها سنگین بود و خیلی از مغازه‌دارها نمی‌توانستند اجاره مغازه را بپردازند. با دست مغازه کناری را نشان می‌دهد و می‌گوید دوستم که در همین مغازه کار می‌کرد ورشکست شد و حال اجناسش را در مترو می‌فروشد. اما او می‌گوید اگر یک بار برای همیشه یک تعطیلات اثرگذار در کشور انجام شود شاید شرایط همه خوب شود. گاهی اعلام می‌کنند تعطیل است؛ اما وقتی ما می‌بینیم همه مغازه‌ها باز است، ما هم مغازه‌مان را باز می‌کنیم.

آرزو عمویش را بهمن ماه گذشته بر اثر کرونا از داده است؛ کرونا روی دل او هم داغ گذاشته است. بچه هم دارد و نگران پسرش هست. اگر یک تعطیلی سراسری انجام شود که هیچ کسی از خانه بیرون نرود شاید شر این ویروس از سرمان کم شود؛ به شرطی که این دو هفته نه برای صاحب مغازه حساب شود و نه بانک‌ها سر ماه پیامک قسط بفرستند. در این شرایط است که می‌توانیم بگوییم واقعا می‌شود قرنطینه را اجرایی کرد.

محمد درمترو مسواک می‌فروشد و هر بار هم که می‌خواهد تبلیغ کند، گوشی‌اش را از جیبش درمی‎‌آورد و بارکد مسواک‌ها را نشان می‌دهد و می‌گوید که مسواک‌های 15 تومانی‌اش اصل است. او هر بار که تعطیلی شده، بی‌تفاوت به توصیه‌ها در مترو حاضر شده است. ماه‌های اول ماسک می‌زده اما حالا ماسکش را هم برداشته است و می‌گوید که کرونا نمی‌گیرد.

خودش می‌گوید: «اگر نیایم چه کنم زن عقدکرده دارم و گیرم که به بهانه کرونا عروسی نگیریم؛ اما باید بتوانم پس‌اندازی برای کرایه‌خانه داشته باشم با این وضع تورم و اجاره‌خانه‌ها.»

محمد می‌گوید که تا به حال چند بار تهران تعطیل شده است اما کدام شرکت به غیر  از شرکت‌های دولتی کارمندان‌شان را تعطیل کرده‌اند. جز در اوایل کرونا که این ویروس مردم را ترسانده بود، همیشه مترو شلوغ است؛ پر از جمعیتی که بیشترشان هم شاغلند یا سر کار می‌روند یا از کار بر می‌گردند اینکه اسمش تعطیلی نیست؛ زیرا همیشه بانک‌ها بازند. قسط بانک‌ها باید سر موعد پرداخت شود و شرکت‌های خصوصی نیز حاضر نیستند تعطیل کنند.

محبوبه در یک شرکت خصوصی حوالی میدان انقلاب کار می‌کند. هر بار که تهران تعطیل شده، آنها سر کار رفته‌اند و فرقی هم نداشته است که چه گروه‌هایی تعطیل شده باشند. او  داغدار کروناست پدرش را همین چند ماه پیش بر اثر کرونا از دست داده و ضربه عجیبی از کرونا خورده است. انگار از دست او دق دلی دارد. او او می‌گوید: «هر روز صدها نفر مانند پدرم دفن می‌شوند؛ آن هم به خاطر کرونا. چند روز پیش که به بهشت زهرا برای دفن یکی از بستگان‌مان رفته بودیم، صحنه عجیبی دیدم؛ متوفی‌ها را چند نفر، چند نفر می‌خواباندند و یک نماز برای آنها می‌خواندند این نشان می‌دهد که اوضاع چقدر اسفناک است. اما چاره‌ای هم نیست آن کارمند جزئی که می‌داند اگر شرایط کاری‌اش را رها کند، ممکن است تا مدت‌ها نتواند شغل مناسبی را پیدا کند، ناچار است که تحت فرمان کارفرمایش باشد.» محبوبه می‌گوید: «ما ناچاریم سر کار برویم؛ آن هم با اتوبوس و مترو که روزانه هزاران نفر با آن تردد می‌کنند شاید اگر یک بار یک قرنطینه درست با حمایت دولت انجام شود آمارهای این بیماری منحوس برای همیشه کاهش پیدا کند و خیلی‌های دیگر مانند من طعم یتیمی را نچشند.»

مجید ابهری، آسیب‌شناس اجتماعی، در خصوص اینکه همه چیز تقصیر مسئولان نیست و مردم هم پروتکل‌ها را رعایت نمی‌کنند به «شهروند» می‌گوید: «از زمان ظهور کرونا نزدیک به دو سال می‌گذرد. در اوایل که کرونا آمده بود مردم آن قدر شست‌وشو و نظافت می‌کردند که آمار بیماری‌های پوستی نیز زیاد شده بود اما کم‌کم همه چیز برای مردم عادی شد و علت آن هم این فرازوفرودهای کرونا بود. در مقطعی از زمان این بیماری اوج می‌گیرد و به عنوان پیک شناخته می‌شود و در یک مقطع این تب و تاب فرو می‌نشیند و آمارها کاهش پیدا می‌کند.»

او که معتقد است این فرازوفرودها ماهیت ویروسی‌بودن کرونا را نشان می‌دهد، می‌گوید در دوره‌ای که آمارها کاهش پیدا می‌کند همه چیز عادی می‌شود، ترددها عادی می‌شود و خیلی‌ها هم ماسک‌هایشان را برمی‌دارند. همین دوره‌ها که زمان آن طولانی هم نیست، شرایط را برای بروز یک پیک شدیدتر آماده می‌کند.

او می‌گوید بارها شهرهایی که وضعیت قرمز داشته‌اند، تعطیل شده‌اند اما کمتر زمانی هست که این تعطیلی‌ها تأثیرگذار باشد؛ زیرا تعطیلی تنها برای برخی از مشاغل است و یک بار نشده که همه مشاغل با هم تعطیل و همه مردم قرنطینه شوند.

او از تجربه چین سخن به میان آورده و تأکید می‌کند: «چین شرایط بسیار بدتری از ما داشت؛ با جمعیت بالایی که این کشور دارد، می‌توانست آمار وحشتناک‌تری را نیز به دنبال داشته باشد؛ اما در همان زمانی که کرونا در این کشور ظاهر شد، قرنطینه‌های سفت و سختی در این کشور اجرا شد. این اتفاق در بسیاری از کشورها نیز رخ داد ولی نکته مهم این بود که مردم این کشورها در دوران قرنطینه از حمایت دولت‌هایشان برخوردار بودند؛ نه اینکه مردم نگران قسط و بدهی و خرج روزانه‌شان باشند و انتظار داشته باشیم در قرنطینه بمانند.»

او معتقد است که هیچ کسی بدش نمی‌آید در خانه بماند و هم خودش و هم خانواده و دوستانش از انتقال و درگیری با این بیماری در امان باشند و بتوانند به زندگی عادی برگردند؛ اما باید شرایط و زیرساخت‌های آن فراهم شود تا مردم نگران مخارج روزانه‌شان نباشند.