قله سهمگین پیک پنجم در پیش است
کرونا آنقدر بیمارستان‌ها را شلوغ کرده است که جای سوزن‌انداختن نیست با آنکه هنوز به قله پیک پنجم نرسیده‌ایم، بیمارستان‌ها پر است و تجهیزات برای همه بیماران به حداقل خود رسیده است. این شرایط فشار مضاعفی به مردم و نظام سلامت وارد می‌کند؛ کادر درمان خسته شده‌اند و ظرفیت‌های کلینیکی موجود در کشور ما گنجایش این حجم از بیمار را ندارد.
این درحالی است که قدرت سرایت سویه دلتا روز به روز بیشتر می‌شود و آمارها را به طرز عجیبی افزایش می‌دهد.
تجربه وهان و بحران‌هایی که می‌توانست از سوی این بیماری ایجاد شود، چیزی نبود که از چشم متخصصان درامان بماند و به قول دکتر آرش انیسیان، رئیس بیمارستان ابن‌سینا با علم به این موضوع تلاش کردیم ساختار برنامه‌ریزی‌شده‌ای را برای کووید داشته باشیم.
دانش‌آموخته رشته اپیدمیولوژی در ادامه تأکید می‌کند شرایط از بد هم بدتر است، بیش از یک‌ماه است در پیک هستیم و همه کادر درمان خسته و فرسوده هستند. امروز در تهران با شرایطی مواجه هستیم که به دلیل سرایت بالای این سویه ابتلاها خانوادگی شده‌اند و عملا تعداد مراجعات نسبت به ظرفیت ما بیشتر است. نکته مهم این است که پیش‌بینی می‌شود این پیک تا پایان شهریور ادامه داشته باشد. در واقع چالش ذهنی ما بحث تاب‌آوری جسمی و روانی مردم و کادر درمان است؛ زیرا هنوز پیک به قله نرسیده است؛ نه تخت خالی داریم و نه تجهیزات به اندازه.
و قطعا در قله بیماری که حدود دوهفته دیگر است با مشکلات اساسی روبه‌رو می‌شویم؛ زیرا حالا هم از ظرفیت سایر بیماران سرطانی و دیابتی و تصادفی کم می‌کنیم و برای شرایط بحرانی کرونا هزینه می‌کنیم.
بی‌برقی‌ها برای سرم مشکل ایجاد کرد«وقتی عرضه محصولات دارویی کمتر از تقاضا باشد، با کمبود مواجه خواهیم شد.» انیسیان توضیح می‌دهد که به دلیل قطعی برق و تحریم در این حوزه دچار مشکل شدیم؛ به این معنا که قطع برق روند خط تولید را با مشکل روبه‌رو کرد؛ زیرا خط تولید سرم پیوسته است و در صورتی که وقفه‌ای ایجاد شود، از اول خط باید شسته و ضدعفونی شود و با قطع برق این بخش دچار مشکل شدیم و ظرفیت تولید کاهش پیدا کرد.
او تحریم‌ها را نیز عاملی برای کمبود سرم می‌داند و می‌گوید: «پلی‌اتیلنی که ظرف حاوی سرمی که برای تزریق رمدسیویر نیاز بود، بر اثر تحریم‌ها وارد نشد و این موضوع نیز از عواملی بود که درمان را با مشکل روبه‌رو می‌کرد؛ اما درحال حاضر تمهیداتی در نظر گرفته شده است که با سرم‌های دیگر این داروی حیاتی را به بیماران کرونایی تزریق کنند.
در حال حاضر کمبود دارو هم وجود دارد؛ زیرا میزان تولید از میزان مصرف خیلی کمتر است و نمی‌توان آن را در زمان کوتاه جبران کرد.»
پیشگیری و پیش‌بینی دو اصل اساسی در هر اپیدمی استقانون بیماری‌های اپیدمی در دو جمله خلاصه می‌شود؛ پیش‌بینی و پیشگیری. انیسیان معتقد است که معمولا در چنین مواردی غافلگیر می‌شویم. ساختار مدیریت سلامت ما یک ساختار یکپارچه نیست و نهادهای مختلف تصمیم می‌گیرند؛ مثلا شهرها تعطیل می‌شوند اما در همین شرایط همه مردم به مسافرت می‌روند، رستوران‌ها باز است، همه مغازه‌ها فعالیت خودشان را ادامه می‌دهند و مردم فقط سرکار نمی‌روند که اینها باعث می‌شود چالش ایجاد شود. درحالی که این تعطیلات برای این است که قرنطینه کامل صورت گیرد.
او توضیح می‌دهد که میزان انتقال بیماری در سویه دلتا از یک فرد به 4 نفر دیگر است و در این شرایط باید به‌گونه‌ای عمل کنیم که برای درمان، برای دارو و آگاه‌سازی مردم برنامه داشته باشیم. در چنین شرایطی باید همه ارگان‌ها با هم کار کنند، نه اینکه هر که ساز خودش را بزند.
این متخصص اپیدمیولوژی تأکید می‌کند با توجه به تجربه‌ای که دنیا در این یک‌سال‌ونیم داشته است، شست‌وشوی سطوح تنها 2 تا 3درصد می‌تواند از ابتلا به کرونا کم کند؛ زیرا انتقال تنها فرد به فرد است.
او بر این اعتقاد است که امروزه و در شرایط اپیدمی چیزی به نام سرماخوردگی نداریم و علایم اولیه کرونا می‌تواند بسیار پیش پاافتاده باشد. پس نباید فراموش کرد که اگر کسی علایم اولیه کرونا دارد، سرما نخورده است و کرونا دارد. اگر کسی احساس خستگی و رخوت و بی‌حالی می‌کند، زیاد کار نکرده بلکه باید مبنا را بر کرونا بگیرید، مگر آنکه خلافش ثابت شود. اگر مردم علامت سرماخوردگی در خودشان دیدند، باید فکر کنند کروناست، مگر اینکه خلافش ثابت شود. البته اگر حال بدی ندارند، ابتدا به مراکز 16ساعته بهداشتی مراجعه کنند، مگر اینکه علایم جدی و نگران‌کننده داشته باشند؛ این علایم شامل تب بالا، تب طولانی، بی‌حالی شدید، تنگی‌نفس، درد قفسه سینه، سرفه شدید و… است و افرادی که بیماری زمینه‌ای جدی دارند، یا داروهای نقص ایمنی مصرف می‌کنند، حتما باید در اسرع‌وقت به مراکز درمانی مراجعه کنند. البته کسی که علایم سرماخوردگی هم دارد، حتما به مراکز 16ساعته مراجعه کند تا چک شود و خدایی‌نکرده دیر نشود.
قدم به قدم با کرونا چطور رفتار کنیماگر در محیط بسته حضور دارید و قرار است بیش از 10دقیقه در آن محیط باقی بمانید، حتما از ماسک N95 استفاده کنید؛ زیرا ماسک سه‌لایه جوابگوی حجم بالای ویروس نیست.
رئیس بیمارستان ابن‌سینا تأکید می‌کند که در اپیدمی کرونا این را به یاد داشته باشید که تهویه فضا باید در اولویت قرار بگیرد؛ فاصله را حفظ کنید اما این را هم بدانید که در فضای باز هم ویروس می‌تواند منتقل شود؛ زیرا حجم ویروسی که در تنفس افراد مبتلا به کرونای دلتاست هزار برابر سایر انواع کروناست و این موضوع سبب می‌شود خیلی سریع‌تر منتقل شود. تلاش کنید در جاهایی که تهویه ندارد و جمعیت بالاست، نروید و اگر هم ناچار بودید در این محیط حاضر شوید، کمتر صحبت کنید و فاصله 1.5 تا 2 متری با دیگران را حفظ کنید.
او توصیه می‌کند که اگر در خانه یا ماشین کولر روشن است، حتما پنجره‌ها باز باشند تا تهویه مناسب صورت گیرد؛ زیرا باد کولر در محیط‌های کاملا بسته می‌تواند سبب انتشار بیشتر ویروس شود.
انیسیان از اینکه رفتار این ویروس دوگانه است، اظهار نگرانی می‌کند و می‌گوید: «این ویروس در 50درصد افراد بدون علامت ظاهر می‌شود و این نکته‌ای منفی است؛ چون ناقل بی‌علامت با خیال راحت بین خانواده می‌چرخد و چند روز بعد کل خانواده درگیر می‌شود.»
او تأکید می‌کند که در تست‌های PCR تا 72ساعت احتمال اینکه جواب منفی باشد، وجود دارد؛ اما اگر علایمی مانند خستگی، بدن‌درد، آبریزش بینی، تب و… داشتید دو تا سه‌روز را در قرنطینه بمانید و بعد تست بدهید اما اگر باز هم جواب تست‌تان منفی شد در حالی که علایم داشتید، خودتان را قرنطینه کنید.
کرونا در بچه‌ها کمتر عوارض سخت نشان میدهدبا آنکه یکی از نگرانی‌ها در سویه دلتا ابتلای کودکان به این ویروس است اما دکتر انیسیان این موضوع را زیاد اثبات‌شده نمی‌داند و می‌گوید که در بچه‌ها کرونا با دو تا سه روز تب و اسهال همراه است اما بعد از آن زود خوب می‌شوند و نکته اینجاست که آن را به بزرگ‌ترها منتقل می‌کنند.
با غذای سالم خودتان را ایمن کنیدبالابردن سیستم ایمنی بدن در این بیماری بسیار اهمیت دارد؛ زیرا جنگ در بدن بین ویروس و سیستم ایمنی بدن است. به همین دلیل این پزشک متخصص تأکید می‌کند که ویتامین‌های گروه A ، B و C را به وفور مصرف کنید تا سیستم ایمنی بدن‌تان تقویت شود.
علایم شایع کرونای دلتااو می‌گوید اگر علامت شدید دارید حتما با یک پزشک مشورت کنید؛ اما گاهی نیاز به سی‌تی‌اسکن و بیمارستان نیست فقط کسانی سی‌تی‌اسکن نیاز دارند که احتمال درگیری ریه آنها بالاست؛ این درحالی است که 95درصد مردم دچار درگیری ریه نمی‌شوند و فقط 5درصد ریه‌شان درگیر می‌شود و نیاز به درمان و بستری‌شدن در بیمارستان دارند. در این افراد نیز باید زودتر درمان شوند و استفاده از داروهای ضدویروس شروع شود تا به درمان التهابی نرسد.
انیسیان توضیح می‌دهد افرادی که دچار درگیری در ریه می‌شوند، در هفته دوم علایم سخت‌تری دارند و نشانه‌های آن را می‌توانند از افزایش ضربان قلب در حالت استراحت و میزان اکسیژن خون کمتر از 93درصد بفهمند.
او به نکته مهم دیگری نیز اشاره کرده و می‌گوید داروی رمدسیویر عوارض کبدی و قلبی نیز دارد به همین دلیل نباید این دارو را در خانه استفاده کرد. این دارو فقط در بیمارستان و مکانی که شرایط احیا وجود دارد، باید تزریق شود.
انیسیان به تزریق واکسن نیز اشاره کرده و می‌گوید: «واکسن مانع از ابتلا نمی‌شود بلکه موارد مرگ‌ومیر و بستری را کاهش می‌دهد در واقع اگر در کشور ما نیز واکسیناسیون از دی شروع می‌شد و تا اردیبهشت 60درصد مردم واکسینه می‌شدند، به پیک پنجم بر‌نمی‌خوردیم.»
رئیس بیمارستان ابن‌سینا تأکید می‌کند اگر کمر نظام سلامت شکسته شود و روال همین‌طور ادامه پیدا کند، دو تا سه هفته دیگر با فاجعه روبه‌رو خواهیم شد که شاید در تاریخ کشور ما بی‌سابقه باشد، پس لطفا از هم مراقبت کنید و دست در دست هم تلاش کنید زنجیره انتقال شکسته شود. پس بهتر است تماشاچی نباشیم.
