صرفه‌جویی ۴۰ میلیون دلاری با ۲ نانو دارو ایرانی

محققان «مرکز رشد واحد‌های فناوری دارویی دانشگاه تهران» پس از سه سال تلاش موفق شدند دو نانو داروی ضد سرطان را وارد بازار کنند. تاکنون فقط دو نمونه وارداتی این دارو‌ها و آن هم با مشکلات فراوان در دسترس بیماران قرار می‌گرفت. موفقیت شرکت‌های تولید‌کننده نانو دارو در سال‌های اخیر به حدی بوده که سال گذشته درآمد ۵ میلیون دلاری از صادرات داشتند. رئیس مرکز رشد واحد‌های فناوری دارویی دانشگاه تهران، رمز موفقیت این مرکز را خلاقیت جوانان کشور دانست که منجر به تجاری‌سازی محصولات هفت دانش بنیان این مرکز در دوران تحریم شد.
فناوری نانو قابلیت در دسترس قرار دادن مواد در مقیاس بسیار کوچک را برای صنعت داروسازی فراهم کرده و این صنعت هم تاکنون از طریق فناوری نانو به دستاورد‌های چشمگیری رسیده‌است.
معجزات نانو دارو‌های ایرانی
در دارو‌های معمولی به علت غیر‌واقعی بودن دوز دارویی از لحاظ مقدار نیاز برای درمان، بخشی از دارو در دستگاه گوارش، گردش خون و بافت‌های واسط به هدر می‌رود تا بقیه دارو به سلول‌های مورد نظر برسد.


آن بخش از دارو هم که جذب می‌شود در طول مسیر ایجاد عوارض جانبی می‌کند که عادی‌ترین آن خواب‌آلودگی است. حال آنکه در بیماری‌هایی، چون سرطان و دیابت، عوارض دارو‌ها باعث ریزش مو، تاول‌های پوستی و مشکلات متعدد دیگر می‌شود.
تزریق‌های مکرر برخی دیگر از دارو‌ها هم باعث دردناک شدن بافت‌ها می‌شود که برای بیمار غیر‌قابل تحمل است، اما در سیستم دارو‌رسانی نانو از این مشکلات خبری نیست.
نانو دارو‌ها با رساندن دارو در یک زمان معین و با دوز کنترل شده با اهداف دارویی خاص، به نحو چشمگیری ایمنی و اثربخشی دارو در تمام بدن را انجام می‌دهند. سلول‌هایی که باید دارو را دریافت کنند، بسیار کوچک و پراکنده هستند.
نانو دارو‌ها هم عوارض ناخواسته را کاهش می‌دهند و هم دوز‌های کمتری برای درمان لازم است. نانو دارو‌ها حتی اجازه استفاده از روش‌های جدید درمانی را به ما می‌دهد، مثل استفاده از دارو‌هایی که غیر از مورد مصرف بسیار سمی هستند!
درمان سرطان خون و مغز استخوان با داروی ایرانی
مرکز رشد واحد‌های فناوری دارویی دانشگاه تهران اولین و پربازده‌ترین مرکز رشد دارویی کشور است که بیش از ۲۰ سال از فعالیت آن می‌گذرد. فراهم بودن زیرساخت‌های اداری و مشاوره ای، استفاده از آزمایشگاهی فنی – تخصصی، تسهیل در روند استفاده از تسهیلات و کمک به تولید و توسعه محصول برای عرضه به بازار از مزایای استقرار در این مرکز رشد است.
اکنون یک شرکت دانش‌بنیان مرکز رشد واحد‌های فناوری دارویی دانشگاه تهران موفق به عرضه دو داروی ضد سرطان شده‌است.
طبق اطلاعات داده شده مرکز رشد دارویی دانشگاه تهران به «جوان»، شرکت دانش‌بنیان نانو الوند محصولات جدید خود را که «لوکازا» و «ایدانترا» نام دارند، پس از سه سال تحقیق و بررسی، تجاری‌سازی کرده‌است. تاکنون تنها برند اصلی و یک نمونه وارداتی این دارو با مشکلات فراوان به بیمار عرضه می‌شد که با تلاش متخصصان شرکت نانوالوند، اکنون مشابه برند اصلی در اختیار بیماران ایرانی قرار گرفته‌است.
داروی لوکازا با ایجـاد اختلال در رشـد سـلول‌های سـرطانی، از گسـترش آن‌ها در بدن جلوگیری می‌کند. لوکازا در درمان سـرطان‌های مغز اسـتخوان و همچنیـن برخـی از اختلالات خونـی بـه کار می‌رود.
ایدانتـرا هم یـک داروی ضد سـرطان اسـت که در رشـد و گسـترش انواع سـلول‌های سـرطانی در بـدن اختلال ایجـاد می‌کنـد. این دارو به خصوص در درمان سـرطان خـون بسیار کاربردی است.
تقدیم ۷ دانش بنیان داروساز به کشور
رئیس مرکز رشد واحد‌های فناوری دارویی دانشگاه تهران در گفتگو با «جوان» با اشاره به اینکه رمز موفقیت این مرکز را خلاقیت جوانان کشور است، گفت: توانمندی محققان جوان این مرکز، منجر به تجاری‌سازی محصولات هفت دانش‌بنیان زیرمجموعه این مرکز در دوران تحریم شدند و این شرکت‌ها اکنون دارو‌های بسیار مهم را که واردات آن‌ها واقعاً مشکل است، تولید می‌کنند.
دکتر سید حمید خوئی افزود: بستر‌سازی جهت تجاری کردن دستاورد‌های تحقیقاتی علوم دارویی، ایجاد زمینه کارآفرینی و حمایت از نوآوری و خلاقیت نیرو‌های محقق جوان از اهداف این مرکز است. ضمن اینکه این مرکزحمایت‌های مالی از واحد‌های مستقر و تلاش برای فراهم آوردن حمایت‌های قانونی جهت رشد آن‌ها را همواره وظیفه خود دانسته‌است.
وی تأکید کرد: ارائه خدمات و مشاوره‌های لازم به واحد‌ها در راستای تبدیل ایده‌های نو به محصولات تجاری، نظارت بر روند رشد واحد‌ها و تحلیل مستمر Monitoring)) دستاورد‌های آن‌ها با هدف افزایش کارایی دانش‌بنیان‌ها، موجب شده تا هفت شرکت بزرگ نانو دارویی در حال تولید بهترین دارو‌ها در اوج تحریم باشند.
صادرات ۵ میلیون دلاری نانو دارو‌های ایرانی
در همین رابطه روز گذشته مدیر گروه صنعت ستاد توسعه فناوری نانو هم در این خصوص به خبرگزاری مهر گفت: بر اساس برآورد‌ها با ورود دو نانوداروی ایرانی به بازار، میزان ۴۰ میلیون دلار از خروج ارز از کشور جلوگیری شده‌است.
دکتر علی اصغر نجیمی با بیان اینکه یکی از حوزه‌های اولویت دار ما حوزه سلامت است، گفت: تعدادی از شرکت‌های دانش‌بنیان توانسته در زمینه تولید محصولات نانو ورود کرده و محصولاتی را به بازار عرضه کنند.
وی با اشاره به دو شرکتی که دارو‌هایی را با فناوری نانو به تولید رسانده‌اند، افزود: در چند سال اخیر فقط دو نانو داروی ضد سرطان ساخت داخل از زمانی که وارد بازار شده‌اند باعث جلوگیری از خروج ۴۰ میلیون دلار ارز شده‌اند. این محصولات به سهولت و ارزان در اختیار مردم قرار گرفته‌است.
نجیمی خاطر نشان کرد: این شرکت‌ها در سال قبل موفق به صادرات حدود ۵ میلیون دلار نانودارو به کشور‌های همسایه شده‌اند. همچنین با سخت‌شدن تخصیص ارز برای واردات مکمل‌های دارویی، برخی از این مکمل‌های پیشرفته هدف‌گذاری شدند و اکنون پنج نانومکمل مثل مکمل آهن و کلسیم و نانولیپوزومال وارد بازار شده‌اند و توانستند ظرفیت بازار را تأمین کنند.