روزنامه خراسان
1400/05/17
فولاد سبزوار؛ عامل توسعه یا تهدید منابع آبی ؟
میلاد کلاته/ مجوز ساخت کارخانه فولاد بیهق در سبزوار با سرمایه گذاری دو هزار میلیارد تومانی بخش خصوصی در حالی از سوی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی صادر شده که شرکت آب منطقه ای استان مخالفت خود را با ساخت این کارخانه به دلیل نداشتن مجوز تامین آب اعلام کرده اما سخنگوی کنسرسیوم سرمایه گذاران پروژه معتقد است که حتی یک لیتر آب از منابع زیرزمینی و منابع آب سطحی سبزوار استفاده نمی کنند، همچنین تعهد سرمایه گذاری 150 تا 200میلیارد تومانی در تصفیه خانه فاضلاب شهر سبزوار از سوی سرمایه گذاران این کارخانه برای استفاده از پساب فاضلاب داده شده است.به گزارش خراسان رضوی، سبزوار یکی از شهرستان های بزرگ خراسان رضوی است که یکی از مهم ترین مشکلات آن همانند دیگر شهرستان ها معضل بیکاری و نبود شغل پایدار است با این اوصاف توجه به ظرفیت های این منطقه برای اشتغال زایی موضوعی ضروری به شمار می رود. چندی پیش در راستای اشتغال زایی مجوز ساخت دومین کارخانه فولاد در منطقه سبزوار پس از کارخانه پارس فولاد در شهرستان جوین توسط سازمان صنعت، معدن و تجارت استان صادر شد که دارای ظرفیت تولید 800 هزار تن فولاد در سال و اشتغال زایی مستقیم برای 120 نفر است. انتشار خبر دریافت مجوز ساخت این کارخانه با توجه به اقلیم خشک منطقه سبزوار انتقاد فعالان حوزه اجتماعی و محیط زیست را به دنبال داشت که معتقد بودند کارخانه احیای فولاد نیازمند تامین آب زیادی است و با شرایط اقلیمی سبزوار هم خوانی ندارد اما در مقابل سخنگوی کنسرسیوم سرمایه گذاران پروژه و مدیر فولاد بیهق انتقادهای مطرح شده درباره ساخت این پروژه را صحیح نمی داند و معتقد است که با سرمایه گذاری در تصفیه خانه فاضلاب شهر سبزوار می توان از پساب فاضلاب برای این پروژه استفاده کرد. او می گوید :سرمایه گذاران شرکت فولاد بیهق متعهد شده اند که یک لیتر آب از منابع زیرزمینی و منابع آب سطحی سبزوار را برای این پروژه استفاده نکنند و تعهد سرمایه گذاری در تصفیه خانه فاضلاب سبزوار نیز توسط سرمایه گذاران کارخانه احیای فولاد داده شده است.ایجاد اشتغال زایی به صورت مستقیم و غیرمستقیم، سرمایه گذاری دو هزار میلیارد تومانی بخش خصوصی، ساخت کارخانه احیای مستقیم فولاد، ارزش افزوده 500 تا600 میلیارد تومانی برای سبزوار، استفاده از معادن خدادادی سنگ آهن در استان و ... از مهم ترین مزیت های ساخت کارخانه احیای فولاد به شمار می رود اما شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی مخالفت خود را با ساخت این کارخانه اعلام کرده است. پساب فاضلاب سبزوار هرز می رود سخنگوی کنسرسیوم سرمایه گذاران پروژه و مدیر فولاد بیهق در گفت وگو با خراسان رضوی با اشاره به این که یکی از معضلات مهم سبزوار در خصوص گسترش صنعت، بحث کمبود آب بود که این موضوع مشکل قدیمی است و به همین دلیل در شهرستان های اطراف دچار عقب ماندگی صنعتی هستیم، اظهار می کند: از روزی که برای پروژه فولاد بیهق آغاز به کار کردیم ، نخستین بحث ما تامین آب مورد نیاز پروژه بود که چگونه بتوانیم در این باره تصمیم گیری کنیم. علی آذرآیین با بیان این که تصفیه خانه سنتی فاضلاب با 450 لیتر در ثانیه در سبزوار وجود دارد که متاسفانه پساب هرز می رود،می افزاید: صنایع کوچک به دنبال استفاده از این تصفیه خانه بودند اما به دلیل این که مبلغ سرمایه گذاری در بخش تصفیه خانه سنگین است ، توجیه اقتصادی برای سرمایه گذاران صنایع کوچک ندارد چرا که سرمایه گذاری 150 تا 200 میلیارد تومانی نیاز است. تعهد داده ایم که سرمایه گذاری سنگین در تصفیه خانه سنتی سبزوار انجام دهیم وی ادامه می دهد: تاکنون هیچ کدام از صنایع کوچک به سمت استفاده از تصفیه خانه فاضلاب سبزوار نرفته اند و به همین دلیل پروژه فولاد بیهق را بر این مبنا قرار دادیم تا از تصفیه فاضلاب سبزوار که هم اکنون هرز می رود، استفاده کنیم. مدیر پروژه فولاد بیهق با تاکید بر این که تعهد داده ایم که سرمایه گذاری سنگین را در تصفیه خانه سنتی سبزوار انجام دهیم و آب مورد نیاز پروژه فولاد بیهق از این محل تامین شود، بیان می کند: برخلاف آن چه که در رسانه ها و فضای مجازی مطرح شد، پروژه ما احیای مستقیم است یعنی این که گندله را تحویل می گیریم و اکسیژن گندله گرفته و به آهن اسفنجی تبدیل می شود. یک لیتر آب از منابع زیرزمینی و منابع آب سطحی سبزوار استفاده نمی کنیم آذرآیین تصریح می کند: در این کارخانه از فناوری جدیدی استفاده می کنیم که کمترین میزان مصرف آب را دارد و خبر خوشحال کننده این است که محققان ایرانی روی این فرایند فعالیت می کنند تا از خروجی گازهای کارخانه آب تولید کنند و این موضوع در آینده محقق می شود.وی خاطر نشان می کند: قاطعانه می گویم که پروژه آهن اسفنجی متعلق به شرکت فولاد بیهق یک لیتر آب از منابع زیرزمینی و منابع آب سطحی سبزوار که برای کشاورزی و دیگر موضوعات مصرف می شود، استفاده نمی کند و تعهد سرمایه گذاری در تصفیه خانه فاضلاب سبزوار داده شده است. مدیر پروژه فولاد بیهق معتقد است که به دلیل این که حجم خروجی دبی آب بیشتر از آن چیزی است که نیاز داریم تعداد زیادی از صنایع سبزوار می توانند از تصفیه خانه استفاده کنند. سرمایه گذاری2 هزار میلیارد تومانی بخش خصوصی آذرآیین از سرمایه گذاری دو هزار میلیارد تومانی بخش خصوصی درخصوص ساخت کارخانه احیای فولاد در سبزوار خبر می دهد و می افزاید:تمامی هزینه های مورد نیاز پروژه توسط بخش خصوصی تامین می شود و دولت مشارکتی ندارد. وی ادامه می دهد: برخی با بهانه قرار دادن مباحثی که اطلاع دقیقی از آن ندارند، موضوعات مربوط به محیط زیست را مطرح کردند که در پاسخ به این موضوعات اعلام می کنم که گاز خروجی کارخانه های تولید آهن اسفنجی نیتروژن است و این کارخانه برخلاف کارخانه هایی همانند ذوب آهن مشکلی در این باره ندارد. برخی بدون اطلاع مباحث خلاف واقع را مطرح می کنند مدیر پروژه فولاد بیهق تاکید می کند: از نخبگان سبزوار درخواست کمک می کنم .متاسفانه به دلیل برخی از بهانه های نادرست چندین سال است این شهرستان در حوزه صنعت دچار عقب ماندگی شده است و صنعت بزرگ و مادر در سبزوار می خواهد احداث شود اما برخی بدون این که اطلاعات دقیقی داشته باشند، مباحث خلاف واقع را درباره پروژه مطرح می کنند. آذرآیین درخصوص زمان آغاز به کار پروژه،می گوید: برنامه ریزی کرده ایم که طی سه ماه آینده پس از تخصیص زمین عملیات اجرایی این پروژه انجام شود و سرمایه گذاران به لحاظ تامین هزینه های مالی مشکلی ندارند اما باید روال اداری زودتر صورت گیرد. پیش بینی ارزش افزوده 500 تا 600 میلیاردی وی با بیان این که یکی از اهداف مجموعه ما این است که با راه اندازی کارخانه احیای فولاد در سبزوار از منابع خدادادی سنگ آهن در استان خراسان رضوی استفاده کنیم، می افزاید: متاسفانه بخش زیادی از این ظرفیت غنی به خارج از استان می رود و چرخه ارزشمند فولاد باید در استان گسترش یابد تا ارزش افزوده آن نصیب مردم استان شود.مدیر پروژه فولاد بیهق تصریح می کند: پیش بینی شده است که از محل فعالیت این کارخانه سالیانه 500 تا600 میلیارد تومان ارزش افزوده به دست آید و سبب تحول در شهرستان سبزوار شود. مجوز صادر شده برای دو فاز آخر فولاد است که مصرف آب کمتری دارد جواد خزاعی ،سرپرست سازمان صنعت ،معدن و تجارت استان درباره مجوزی که به تازگی برای احداث کارخانه فولاد در سبزوار صادر شده است، می‌گوید: نکته اول این که صنایع فولاد به چندین دسته تقسیم می‌شوند و تولید فولاد چهار مرحله دارد که این واحد نه گندله سازی است و نه کنسانتره بلکه در دو فاز آخر تولید فولاد است که مصرف آب آن کمتر است. نکته دوم این که شرکت سرمایه‌گذار مراحل تأمین آب و برق مورد نیاز طرح را انجام داده حال یا چاه آب کشاورزی خریداری کرده است یا از هر منبع دیگری. نکته سوم این که درخصوص موضوع آب ضمن این که ما به کمبود آن اذعان داریم باید توجه داشت یکی از راه‌های نجات اشتغال و توسعه استان استفاده از بضاعت فولاد استان است و سهم مصرف آب فولاد با همه حوزه‌های مرتبط تنها 1.4 درصد است و این سهم نسبت به کل کشور کمتر است بنابراین با یک صرفه‌جویی کم حدود 5 درصد در دیگر حوزه‌هایی که بخش عمده مصارف آبی را در استان به خود اختصاص داده‌اند حدود 1.5 برابر حجم آب در اختیار حوزه صنعت آزاد میشود. سرپرست سازمان صمت استان تأکید می‌کند: آب منطقه‌ای هیچ مجوز جدیدی برای این طرح صادر نکرده و در طرح انتقال آب خلیج‌فارس به استان نیز تأمین آب سبزوار دیده شده است سرمایه‌گذاران این طرح از قدیم پیگیر مجوز بوده و در سفر اخیر وزیر صمت به شهرستان موفق به دریافت آن شده‌اند و تأمین مواد اولیه این طرح از طریق مواد بازیافتی و حتی خارج از کشور مانند کشور افغانستان انجام میشود و مجوزی که صادر شده نیز فعلاً در بخش «ذوب» است و در مجوزهای جدید هیچ تخصیص آبی به آن‌ها داده نمی‌شود و تأمین آب مورد نیاز طرح‌ها باید از منابع دیگر مانند خرید آب از بخش کشاورزی انجام شود.خزاعی درباره میزان تولید این طرح می‌گوید: بناست در این طرح سالیانه یک میلیون تن فولاد ذوب شود. تامین آب پروژه از محل پساب فاضلاب سبزوار نماینده مردم شهرستان های سبزوار، جوین، جغتای، خوشاب، داورزن و ششتمد در مجلس شورای اسلامی در گفت وگو با خراسان رضوی درباره ساخت کارخانه احیای فولاد در سبزوار اظهار می کند: مجموعه ای از صنعت گران و خانه صنعت، معدن و تجارت سبزوار که سوابق صنعتی در کارنامه خود دارند، پیگیر مجوز احداث کارخانه فولاد در این شهرستان بودند. بهروز محبی نجم آبادی با اشاره به این که بحث خوراک یکی از مسائلی است که در بحث مربوط به فولاد اهمیت دارد،می افزاید: همراهی و همکاری از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت انجام شد و این وزارتخانه شرط مجوز خوراک را حذف کرد و زمینه ای فراهم شد تا افراد بتوانند پروژه را وارد فاز اجرایی کنند. وی ادامه می دهد: مجموعه ای در شهرستان سبزوار در حال تلاش است در اراضی ملی و منابع طبیعی که در شرق سبزوار قرار دارد، از این فرصت برای اشتغال زایی و تولید استفاده کند. نماینده سبزوار در مجلس شورای اسلامی درباره احداث کارخانه فولاد با وجود مشکل کم آبی در منطقه سبزوار، بیان می کند: سرمایه گذاران پروژه معتقد هستند که بحث پساب سبزوار و تصفیه خانه توحید شهر را داریم و هم اکنون در حال اجرایی شدن مراحل نهایی است بنابراین اگر بخواهد کارخانه فولاد در این شهرستان احداث شود می توانند از پساب و آب صنعتی تولید شده در تصفیه خانه توحید شهر استفاده کنند. محبی نجم آبادی تصریح می کند: برای صرفه جویی و کاهش مصرف آب در صنعت روش هایی وجود دارد و همانند کارخانه پارس فولاد واقع در شهرستان جوین از چهار چاه عمیقی که وجود دارد، یک چاه عمیق مشغول کار است و با توجه به شیوه های مدرن آب در چرخش قرار می گیرد و حداقل میزان آب مصرف می شود. موضوع تامین آب به صورت ویژه بررسی می شود وی با بیان این که در احداث کارخانه احیای فولاد جای نگرانی برای تامین آب در منطقه وجود ندارد، تاکید می کند: موضوع تامین آب به صورت ویژه بررسی می شود و شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی درباره ساخت این کارخانه نظر کارشناسی و دقیق خود را اعلام می کند. نماینده مردم سبزوار در مجلس شورای اسلامی می گوید: زمانی که برای ساخت کارخانه مجوزی صادر می شود، مفهوم این است که مسائل مربوط به میزان مصرف آب برطرف شده است. محبی نجم آبادی شیوه فعالیت کارخانه فولاد بیهق را به صورت احیا می داند و می افزاید: اشتغال زایی آن بستگی به میزان تهیه خوراک است و بر مبنای خوراک و تولید محصول اشتغال زایی مستقیم برای 120 نفر و به صورت غیر مستقیم برای 480 نفر در نظر گرفته شده است. مخالفت شرکت آب منطقه ای استان با ساخت کارخانه احیای فولاد اما معاون برنامه ریزی شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی در گفت وگو با خراسان رضوی درباره ساخت کارخانه احیای فولاد در سبزوار اظهار می کند: مجوز ساخت این کارخانه توسط وزارت صمت صادر و به تازگی درخواست استفاده از آب مطرح شده و شرکت آب منطقه ای استان مخالفت کرده است. هادی افضل نیا خاطر نشان می کند: تاکنون هیچ گونه موافقتی با ساخت کارخانه احیای فولاد در شهرستان سبزوار و استفاده از پساب فاضلاب نشده و بحث استفاده از پساب فاضلاب بحث دیگری است که می تواند با شیوه سرمایه گذاری صورت گیرد. وی با بیان این که با توجه به کلیات موضوع و قرارگیری این کارخانه در محدوده خشک سبزوار، شرکت آب منطقه ای استان خراسان رضوی تاکنون هیچ گونه مجوزی برای تامین آب صادر نکرده است، می افزاید: شرکت آب منطقه ای استان از همان ابتدا مخالفت های خود را درباره احداث کارخانه های مرتبط با فولاد در نهادهای مختلف اعلام کرده است و به طور مثال قبل از سرمایه گذاری در مجموعه فولاد سنگان مکاتبات لازم برای مخالفت با استقرار این گونه صنایع انجام شد چرا که امکان تامین آب در آینده را ندارد. برخی صنایع آب بر در حال انتقال به جنوب کشور است معاون برنامه ریزی شرکت آب و فاضلاب منطقه ای خراسان رضوی تصریح می کند: در مجموعه فولاد سنگان به نحوی کار پیش رفت و صنایع استقرار پیدا کرد اما هم اکنون صنایع آن منطقه به شدت با کمبود آب مواجه شده اند و برخی صنایع آب بر در حال انتقال به جنوب کشور است. افضل نیا بیان می کند: شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی به شدت با استقرار صنایع فولاد در استان مخالف است و تا جایی که اطلاع دارم مسئولان سازمان صمت استان هم تمایلی به تحقق این موضوع ندارند. تامین آب کارخانه از محل پساب در دست بررسی بیشتر است وی در پاسخ به توضیحات سخنگوی کنسرسیوم فولاد بیهق درباره راهکار و فناوری های کاهش مصرف آب می گوید: هنوز نمی توان نتیجه تصمیم گیری را اعلام کرد و درخواستی که از سوی سرمایه گذاران این پروژه به دست ما رسیده، نیازمند بررسی بیشتر است. معاون برنامه ریزی شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی با اشاره به این که متاسفانه درخواست اولیه قبل از صدور مجوز ساخت کارخانه احیای فولاد وجود ندارد و زمانی که صنعتی می خواهد مستقر شود، در ابتدا باید زیرساخت های آن درنظر گرفته شود،اظهار می کند : آیا مجوز تامین آب برای ساخت این کارخانه وجود دارد؟ مطمئن هستیم این مجوز را ندارند.افضل نیا می افزاید: در مرحله نخست مخالف ساخت این کارخانه هستیم اما مدل تامین آب کارخانه از محل پساب فاضلاب سبزوار باید بررسی شود و ممکن است که در آینده سرمایه گذار پروژه به این مدل تامین آب برسد اما هیچ قولی در این باره داده نمی شود. آب قابل اتکایی برای احداث این صنایع در شهرستان سبزوار وجود ندارد صدور مجوز زیست محیطی برای استقرار و احداث صنایع از جمله مسائلی است که در قانون به آن تاکید شده ، موضوعی که در زمینه صنایع فولاد نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است، 50 درصد صنایع فولاد کشور به مواد معدنی خراسان رضوی وابسته است اما این که در استان به ویژه در شهرستان سبزوار امکان استقرار صنایع فولاد منطقی است یا نه ؛ موضوعی است که تورج همتی، مدیر کل حفاظت محیط زیست استان آن را موجه نمی داند چرا که معتقد است با توجه به این که صنایع فولاد به آب بیشتری نیاز دارند بنابراین آب قابل اتکایی برای احداث این صنایع در شهرستان سبزوار وجود ندارد.وی در پاسخ به این سوال که آیا مجوزی برای احداث صنایع فولاد در شهرستان سبزوار از سوی محیط زیست استان صادر شده است، می گوید: " تا جایی که اطلاع دارم ما در خصوص فولاد در شهرستان سبزوار تاکنون مجوزی را صادر نکردیم، اگر هم مجوزی صادر شده باشد در مقیاس و میزانی است که فقط شمش آماده ( نورد) را تحویل می گیرند و به تولیدات مختلف تبدیل می کنند، اما این که صنایع فولاد از خاک و معدن به مرحله تولید برسد چنین کاری مستلزم مطالعات زیست محیطی است".وی ساخت و استقرار صنایع فولاد را مستلزم تهیه گزارش آثار زیست محیطی آن می داند و می افزاید: اگر قرار است در جایی صنایع فولاد فعالیت کند باید برای ساخت آن گزارشی از آثار زیست محیطی آن تهیه و گزارش ارزیابی آن در اداره کل حفاظت محیط زیست استان مطرح شود و در حضور نمایندگان دستگاه های ذی ربط و صاحب نظران مورد ارزیابی قرار گیرد.وی با بیان این که صنایع فولاد جزو صنایع آب بر است و از نظر محیط زیست باید تامین آب آن به طور اساسی حل شود،تصریح می کند: در جاهایی که امکان دسترسی به آب بیشتر است استقرار صنایع توجیه پذیر است، اما در استان با توجه به این که یک هفتم فرونشست دشت های کشور در خراسان رضوی است، از طرفی برای استقرار صنایع فولاد آب اتکایی وجود ندارد و هر آن چه استفاده می شود از آب های زیرزمینی است.مدیر کل حفاظت محیط زیست استان با اشاره به آمارهای استفاده از آب های زیر زمینی در استان می گوید: اگر در کل کشور میزان استفاده از آب های زیر زمینی 40 درصد است این میزان استفاده در خراسان رضوی به 80 درصد می رسد و این از میانگین کشوری خیلی بالاتر است.همتی با بیان این که در حوزه شهرستان سبزوار آب قابل اتکا و مورد نیاز برای صنعت فولاد وجود ندارد، می افزاید: از نظر زیست محیطی اجرای این پروژه ها را موجه نمی دانیم، از طرفی صنایعی که می خواهند در جایی ایجاد کنند قبل از آن مجوز محیط زیست را بگیرند چرا که این کار به منظور حفظ سرمایه گذاری است.وی تاکید می کند: اگر مجوزی هم در سنوات گذشته صادر شده مسئولان وقت باید جواب گو باشند، این که از چه مرجعی مجوز گرفته و بدون مجوز محیط زیست فعالیت کرده باشند آن مرجع باید پاسخ گو باشد چرا که نقض قوانین است.
سایر اخبار این روزنامه
73 سال با گزارش‌های پیگیرانه روزنامه خراسان
سلام آنلاین به‌زندگی
مقایسه تاثیر کرونا بر ریه قبل وبعد از واکسیناسیون
فولاد سبزوار؛ عامل توسعه یا تهدید منابع آبی ؟
از جشن عروسی تا بیمارستان صحرایی !
مسئولیت های خبرنگار بودن
آغاز و پایان المپیک با مدال های خوش رنگ طلا
ضرب الاجل کرونایی رئیسی
لاریجانی ها، محور نشست سخنگوی شورای نگهبان
طالبان در حیاط خلوت «دوستم»
افت 20 درصدی درآمد سرانه طی 8 سال
معمای مرگ ۳ کودک خردسال!
یک بام و دوهوای ممنوعیت سفر به خراسان رضوی
پیام تشکر رهبر انقلاب از مدال آوران کشورمان
