روزنامه آفتاب یزد
1400/05/19
دیپلماسی حل بحران
اگرچه همه‌ی نگاه‌ها به افغانستان دوخته شده اما یک تماس تلفنی مهم به همه نشان می‌دهد حواس پرتی از غرب آسیا می‌تواند تبعات و خسارات جبران‌ناپذیری داشته باشد اصلاً به هم ریختنِ اوضاع در افغانستان، بخشی از سناریوی قدرت‌های غربی برای مهار بازیگران منطقه‌ای در خاورمیانه به خصوص عراق، لبنان، سوریه و فلسطین است زیرا اسرائیلی‌ها بیشتر از هر زمانی احساس خطر می‌کنند. پیش‌تر کارشناسان پیش‌بینی کرده بودند عادی‌سازی روابط تل آویو با اعراب منطقه‌ی خلیج فارس، آسیب‌پذیری اسرائیل را به نسبت خارق العاده‌ای بالا خواهد برد. تماس تلفنی رئیسی - مکرون که گویا
یک ساعت به طول انجامیده نشان دهنده‌ی چند سطحی بودنِ بازی‌های سیاسی در منطقه است. بصیری استاد روابط بین‌الملل دانشگاه اصفهان در گفتگو با آفتاب یزد، حل بحران سیاسی - اقتصادی لبنان را تنها و تنها در سایه‌ی همکاری همه جانبه‌ی تهران و پاریس میسر می‌داند ضمن آن که این گونه تعاملات سیاسی در سطح روسای جمهور می‌تواند بر نتیجه بخشی مذاکرات در وین تاثیرگذارتر باشد
آفتاب یزد - رضا بردستانی: یک استاد روابط بین‌الملل دانشگاه اصفهان در گفتگو با آفتاب یزد ضمن مهم ارزیابی کردن دیدار با نماینده‌ی اتحادیه‌ی اروپا تماس با امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه را بخشی از دیپلماسیِ حل بحران از طریق دیپلماسی دانست و گفت: «رئیسی مردِ میدان است و همین که منتظرِ تشکیل کابینه و تعیین وزرا نمی‌ماند یعنی فرصت‌ها را به سرمایه تبدیل کردن.»
محمدعلی بصیری در ادامه اظهار داشت: «از بین روسای جمهوری اسلامی ایران، مرحوم هاشمی تنها رئیس جمهوری بود که خود سکان‌دار دیپلماسی بود و سید ابراهیم رئیسی نشان داده قرار نیست همه‌ی اختیارات دستگاه دیپلماسی به وزارت امور خارجه سپرده شود.»
این استاد دانشگاه تاکید می‌کند: «شخصیت و جایگاه سید ابراهیم رئیسی به عنوان یک نیروی مورد اعتمادِ کامل نظام به اعتماد طرف‌های دیگرِ ایران و نیز کشورهایی که وارد گفتگو با جمهوری اسلامی ایران می‌شوند منتهی خواهد شد تا جایی که هر گونه تعاملِ سیاسی در حوزه‌ی سیاست خارجی را سهل و باور پذیرتر نشان خواهد داد.»
> در هر مذاکره‌ای باید حقوق ملت ایران تامین شود
رئیس جمهور با بیان اینکه دولت جدید ایران از توسعه روابط با فرانسه براساس منافع مشترک و احترام متقابل استقبال می‌کند، بر توسعه روابط دو کشور بویژه در زمینه‌های اقتصادی و تجاری تاکید کرد و گفت: در هر مذاکره‌ای باید حقوق ملت ایران تامین شود.
سید ابراهیم رئیسی در تماس تلفنی یک‌ساعته «امانوئل ماکرون» رئیس جمهور فرانسه، با اشاره به نقض مکرر و فاحش تعهدات از سوی امریکا و همچنین‌عدم پایبندی سه کشور اروپایی عضو برجام به تعهدات خود در این توافق بین‌المللی، گفت: آمریکایی‌ها با وضع تحریم‌های جدید تعهدات خود را به‌طور آشکار نقض کرده و حتی تحریم‌های جدید را به حوزه اقلام بشردوستانه هم کشاندند.
رئیسی با تاکید بر اینکه هم آمریکا و هم اروپایی‌ها باید به تعهدات خود در برجام عمل کنند، گفت: در هر مذاکره‌ای باید حقوق ملت ایران استیفا و منافع ملت ما تامین شود.
رئیس جمهور تصریح کرد: جمهوری اسلامی نسبت به تامین امنیت و حفظ بازدارندگی در منطقه خلیج فارس و دریای عمان بسیار جدی است و با عوامل سلب‌کننده امنیت مقابله خواهد کرد.
سید ابراهیم رئیسی درخصوص لبنان تاکید کرد: ما از هر اقدامی که در جهت ثبات، امنیت و بهبود وضعیت اقتصادی مردم لبنان باشد، حمایت کرده و در این زمینه از همراهی فرانسه استقبال می‌کنیم.
رئیس جمهور فرانسه نیز در این تماس تلفنی با تبریک آغاز مسئولیت آیت الله رئیسی و آرزوی موفقیت برای ایشان، گفت: ایران و فرانسه می‌توانند با همکاری خود در جهت برقراری صلح و ثبات در منطقه نقش ایفا کنند. امانوئل ماکرون با اشاره به خروج یکجانبه آمریکا از برجام و توقف اجرای این توافق بین‌المللی، گفت: ما بدنبال این هستیم که به راه حلی برای این موضوع برسیم و امیدواریم دوباره مذاکرات آغاز شود. رئیس جمهور فرانسه با اشاره به موضوع امنیت دریایی، گفت: قبل از هر چیز باید چارچوب ثبات ایجاد کرده و مطمئن باشیم که ثبات در مسائل مختلف از جمله وضعیت دریاها وجود خواهد داشت. مکرون با بیان اینکه فرانسه همیشه تلاش کرده راه حلی برای ثبات در لبنان ارائه دهد، ابراز امیدواری کرد با همراهی ایران زمینه برای برقراری ثبات و حل مشکلات این کشور فراهم شود. رئیس جمهور فرانسه در پایان خواستار تداوم گفتگوها بین تهران و پاریس با هدف عمیق‌تر شدن روابط دو جانبه شد.
> شروع دیپلماسی قبل از تعیین وزیر امور خارجه
محمد علی بصیری استاد روابط بین‌الملل دانشگاه اصفهان، شروع دیپلماسی دولت با یک تماس تلفنی مهم و نیز جایگاه فرانسه در حوزه دیپلماسی ایران را قابل تامل ارزیابی کرده می‌گوید: «تماس با مکرون آغاز دیپلماسی نیست زیرا در مراسم تحلیف، آقای رئیسی نشستی کوتاه با نماینده اتحادیه اروپا داشته است.»
وی خاطرنشان می‌سازد: «فرانسه از گذشته در مسئله برجام حضور کاتالیزوری داشته است و در صدد نزدیک کردن دیدگاه‌های ایران و آمریکا بوده است. شاید در این راستا صحبت‌هایی شده باشد مضاف بر اینکه در اتحادیه اروپا با خروج انگلستان از آن، بخش محوری در دست فرانسه و آلمان است. از بعد سیاسی- حقوقی، بازیگری بیشتر با فرانسه است و از بعد اقتصادی- بازرگانی بیشتر آلمان نقش دارد. لذا این صحبت هم می‌تواند در راستای بحث برجام باشد هم می‌تواند در راستای بهبود و گسترش روابط با اتحادیه اروپا باشد. تعامل با دنیا و پیگیری مذاکرات برجام از جمله شعارهای انتخاباتی آقای رئیسی بود.
> اقتصادی یا سیاسی - اقتصادی؟!
این استاد دانشگاه با اشاره به سوابق اقتصادی دوکشور قبل و در خلالِ برجام و نیز جاخالی دادنِ فرانسه بعد بازگشت تحریم‌ها در پاسخ به این پرسش که جنبه‌های اقتصادی این دیدار مهم‌تر است یا سیاسی می‌گوید: «هر چیزی امکان دارد. به هر جهت بی‌ثباتی که در لبنان است و همین طور تنش‌هایش با اسرائیل در مرز جنوب، دو بازیگر مهم در مسائل این کشور، فرانسه و ایران و تا حدی عربستان است. این هم می‌تواند جزء موضوعات صحبت شده و می‌تواند با محوریت اقتصاد بوده باشد. چون اقتصاد این بحران‌ها را راحت‌تر می‌تواند مدیریت و حل و فصل کند. اکنون مهم‌ترین مشکلی که لبنان دارد بحث درآمد است. اگر ایران و فرانسه با هم همکاری کنند شاید بتوانند لبنان را راحت‌تر از این بحران خارج کنند تا هم منافع برای لبنان رقم خورد هم فرانسه و ایران.
> برجام دیگر یک مسئله‌ی هسته‌ایِ صرف نیست
محمد علی بصیری با تاکید بر این امرِ مهم که اکنون گزینه‌های بیشتری روی میز مذاکرات قرار گرفته و برجام دیگر یک مسئله‌ی هسته‌ای صرف نیست می‌گوید: «مسائل منطقه همانند تکه‌های پازل به هم مرتبط است. مسئله برجام، مسئله امنیت در خلیج فارس، مسئله سوریه و لبنان پازل‌هایی است که اگر بازیگران تاثیرگذار در آن ورود کنند می‌تواند مشکلات قطعات دیگر پازل را هم حل کند یا کاهش دهد.
> بازیِ غرب با دو گانه‌ی تنش و آرامش در غرب خاورمیانه!
این استاد روابط بین‌الملل دانشگاه اصفهان ضمن مهم ارزیابی کردنِ بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی اظهار می‌دارد: « اگر ایران بخواهد بحران در لبنان را کاهش دهد تنها بازیگری که در این زمینه می‌تواند با ایران همراه باشد فرانسوی‌ها هستند. اگر این دو کشور به هم نزدیک شوند آن‌ها می‌توانند آمریکا و سعودی‌ها را هم مجاب کنند. تنش ایران در افغانستان و عراق عمدتا با آمریکایی‌ها است یعنی اگر مشکلات در حوزه‌های دیگر حل شود بحران کاهش پیدا می‌کند. در هر کشوری بازیگر رقیب ایران کشور خاصی است که نیازمند دیپلماسی کارشناسانه و پخته است که بتواند در این مسیر حرکت کند. تماس تلفنی ایران و فرانسه می‌تواند شروعی برای حل مشکل لبنان باشد. مسئله عراق و پیچیدگی‌های انتخابات آن احتمالا باید گام بعدی باشد چون این ناامنی به نفع کشورهای منطقه و ازجمله ایران که بازیگری می‌کند نیست. شاید در راستای تنش‌زدایی در منطقه آقای رئیسی برنامه‌ای دارد که تا تشکیل کابینه استارت آن زده شده است تا بعد بتواند به نتایج دلخواه دست پیدا کند.
> هماهنگی از قبل فرانسه و محک زدن ایران توسط آمریکا
بصیری ضمن تایید هماهنگی تام و تمام فرانسوی‌ها و آمریکایی‌ها می‌گوید: « این مسئله که آمریکا پشت سرِ تمامی تصمیماتِ متحدین خود قرار دارد می‌تواند باشد اما سیاستی که آقای بایدن در این چند ماه اعلام کرد خصوصا در بحث یمن که عنوان کرد جنگ در یمن باید تمام شود و صلح برقرار شود و در این راستا فشار‌هایی به سعودی آورد و نیروهایش را از افغانستان خارج کرد اینها نشانگر این است که آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها به این جمع‌بندی رسیدند که در حوزه‌های نفوذ سنتی ایران همکاری کنند و امتیازدهی کنند و ایران را راضی نگه‌دارند تا بتوانند در حوزه‌هایی که کمتر مربوط به ایران است مشکلات را حل و فصل کنند. این معاملات و بده و بستان‌ها در دیپلماسی وجود دارد و دموکرات‌ها بیشتر اهل این معاملات هستند این می‌تواند با تغییر دولت در ایران حرکتی از طرف ایران و آن‌ها باشد تا بتوانند بحران‌های چند سال گذشته را حل کنند.
> وین نقطه‌ی تلاقی همه‌ی تلاش‌ها
این استاد روابط بین‌المللی دانشگاه اصفهان در پایان متذکر میشود که: «نتایج همه این مسائل در وین مشخص میشود. چون آن‌ها می‌دانند و اعلام کردند که بحث هسته‌ای با مسائل منطقه گره خورده است. اگر چه ایران حاضر نشد بر سر همه مسائل موشک، اتم و منطقه مذاکره کند ولی آن‌ها در میدان عمل می‌خواهند گام‌هایی برداشته شود ولو اینکه در برجام قید نشود و تعهدی خواسته نشود تا زمینه همکاری غیر مستقیمی شروع شود و بعد شاید در برجام بتوان راحت‌تر نتیجه گرفت.
> طرف‌های غربی گزینه‌های بیشتری روی میز گذاشته اند؟
بصیری در پاسخ به این پرسش آفتاب یزد که: « آیا طرف‌های غربی گزینه‌های بیشتری روی میز گذاشته اند؟» می‌گوید: «بله! از قبل بوده و همچنان هم است. اما ایران نپذیرفته است. شاید خارج از برجام حرکت‌هایی می‌کنند تا توافقات ضمنی در آن حوزه بشود و اعتمادسازی صورت گیرد تا برجام صرفا در مباحث هسته‌ای پیش رود.»
> رفتار رئیسی شبیه به مرحوم هاشمی در حوزه‌ی دیپلماسی است
محمد علی بصیری معتقد است: «تجربه نشان داده است که آقای رئیسی مرد میدان است زمانی که در قوه قضائیه و آستان قدس بودند شخصا به مسائل ورود و آن‌ها را میدانی دنبال می‌کردند و نتایج خوبی هم گرفته می‌شد. احتمالا همین رویه را هم در قوه مجریه دنبال خواهد کرد.» وی می‌گوید: «از بین روسای جمهوری اسلامی ایران تنها مرحوم آقای هاشمی هم چنین خصلتی را داشتند.»
بصیری بیان می‌دارد: «حضور مستقیم رئیس جمهور طرف مقابل را آرام‌تر می‌کند و وزن مذاکرات را به سمت حل شدن سنگین‌تر می‌کند ایشان هم رئیس جمهوری است که همه نهادها و جناح‌ها به‌نوعی روی او صحه گذاشتند و خود غرب هم می‌داند اگر با او کنار آید
بهتر می‌تواند مشکلات را حل کند و اراده را از طرف ایران و ایشان می‌بینند که این ارتباط را برقرار کنند.»
سایر اخبار این روزنامه
مخالفت سازمان بازرسی با انتخاب زاکانی برای شهرداری تهران
از صفر تا صد برگزاری آزمون وکالت توسط سازمان سنجش صورت می‌گیرد
هیچ ایرانی‌ای ممنوع‌الورود نیست
لزوم تصویب قانونی برای تفکیک اعتراض و اغتشاش
588
دیپلماسی حل بحران
درباره پیشنهاد به رئیس جمهور
چین «جاسوس‌های خفته» به انگلیس اعزام می‌کند
افسردگی در کودکان
وای به حال قانون!
رویاهایت کجای جهان است؟!
از صفر تا صد برگزاری آزمون وکالت توسط سازمان سنجش صورت می‌گیرد
توصیه جلیلی به رئیسی در آستانه تشکیل کابینه
