موج تازه پناهجویان افغانستانی با دلواپسی کرونا

شیما جهانبخش
خبرنگار
با وجود آنکه مسئولان بهداشتی سیستان و بلوچستان از کاهش تعداد موارد فوت، بستری و ابتلا به کرونا در این استان خبر می‌دهند اما تحولات در منطقه بار دیگر آنها را نسبت به شیوع گسترده کرونا نگران کرده است. سقوط شهر زرنج، مرکز ولایت نیمروز افغانستان و افتادن این شهر به دست طالبان مردم این شهر را به سمت مرزهای ایران بخصوص میلک و گمشاد روانه کرده و این نگرانی وجود دارد بار دیگر کرونا دلتا در این استان شیوع پیدا کند.
مسئولان این استان با محدود کردن ترددها در مناطق مرزی تلاش دارند از این موضوع جلوگیری کنند اما آنچه نگرانی‌ها را بیشتر می‌کند تردد‌های غیرقانونی از مرزهای سیستان و بلوچستان است. آن‌طور که مردم محلی به «ایران» می‌گویند تعداد زیادی از جنگ‌زدگان افغانستانی به صورت غیرقانونی شبانه از مسیرهای فرعی خود را به این استان رسانده‌اند. البته آنها تأکید دارند بیشتر مهاجران، ایران را به عنوان مسیر عبوری برای رسیدن به ترکیه در نظر دارند اما حضور آنها بدون انجام هیچ‌گونه غربالگری کرونا ما را نگران کرده است.



جنگ‌زدگان در مرزها مورد غربالگری قرار می‌گیرند
با وجود تمام این نگرانی‌ها «علیرضا شهرکی»، مدیرکل دفتر مدیریت بحران سیستان و بلوچستان آمار بستری‌های کرونا را کاهشی می‌داند و می‌گوید: با توجه به اینکه پیک پنجم کرونا زودتر از سایر استان‌ها در سیستان و بلوچستان آغاز شده بود در حال حاضر وضعیت تا حد زیادی به ثبات رسیده اما همچنان وضعیت استان بسیار شکننده است و کوچک‌ترین سهل انگاری بار دیگر بحران‌آفرین می‌شود.
وی با تأکید بر اینکه واکسیناسیون گروه‌های هدف بالای ۴۵ سال در سیستان و بلوچستان در حال اجراست، ادامه داد: تحولات در منطقه و جنگ در افغانستان سبب مهاجرت گسترده به استان شده است اما مردم باید بدانند تمام اقدامات بهداشتی لازم در مرزها صورت می‌گیرد. در حال حاضر هیچ‌گونه ترددی از مرزهای رسمی استان امکانپذیر نیست و هیچ پناهجویی از مبادی رسمی وارد کشور نشده است. جنگ‌زدگان در مرزها مورد غربالگری قرار می‌گیرند و در همان منطقه صفر مرزی خدمات لازم را دریافت می‌کنند. شهرکی در خصوص رویه ورودهای غیر قانونی خاطرنشان می‌کند: این موضوع در حوزه قاچاق قرار می‌گیرد. با جمعیت مهاجرانی که از طریق غیرقانونی به استان آمده‌اند هم در صورت مشاهده برخورد می‌شود. البته برخی از این مهاجران به کشورشان برگشته‌اند. البته باید شرایط جنگ را درک کنیم اما ما تلاش داریم این موضوع را مدیریت کنیم.  شهرکی با اشاره به اینکه کارهای بسیار ارزشمندی در مجموعه سپاه و ارتش برای مبارزه با ویروس کرونا اتفاق افتاده، می‌افزاید: نظارت کافی در مرزها جود دارد و امیدواریم با رعایت پروتکل‌ها از سوی مردم، استفاده از ماسک و فاصله‌گذاری اجتماعی بتوانیم این بیماری را پشت سر بگذاریم.

هدفگذاری برای مدیریت مهاجرت جنگ‌زدگان
«سیدمحمد هاشمی شهری»، رئیس دانشگاه علوم پزشکی زاهدان هم با تأکید بر اینکه نهادهای نظارتی باید درخصوص حضور جنگ زدگان در استان اقدامات جدی‌تری داشته باشند، می‌گوید: موج اخیر حضور خواهران و برادران جنگ‌زده کشور افغانستان وضعیت شکننده بهداشتی استان را تشدید کرده و اگر مدیریت در مرزها به درستی انجام نشود بار دیگر با بحران رو‌به‌رو می‌شویم.  وی وضعیت استان را بسیار شکننده می‌داند و می‌افزاید: در حال حاضر معضل اصلی ما در هر نوع جا‌به‌جایی جمعیتی انتقال ویروس کرونا است. با وجود این ‌‌تهدیدات دیگری مانند فلج اطفال، التور، مالاریا و سایر بیماری‌های عفونی و واگیردار هم در این برهه از زمان در مرزها وجود دارد. در حال حاضر تمام نظارت‌های بهداشتی در مرز با جدیت انجام می‌شود اما از آنجا که گونه دلتا مسری‌ترین عضو خانواده کرونا است و قدرت سرایت آن به حدی است که حتی در فضای باز هم قابل انتقال است ما نگران مهاجرت‌های غیر قانونی هستیم.  رئیس دانشگاه علوم پزشکی زاهدان درخصوص شیوه رعایت پروتکل‌ها در ماه محرم هم می‌افزاید: با توجه به آغاز ایام محرم، فصل‌الخطاب برای برگزاری مراسم عزاداری مصوبات ستادهای کشوری و استانی کرونا است.
همکاران ما در واحد سلامت محیط و کار از ابتدای بحران به صورت بی‌وقفه در حال فعالیت هستند اما ثمربخش بودن نظارت‌های بهداشتی منوط به همکاری مجدانه همه نهادهای مرتبط و از جمله فرمانداران و مسئولین هیئات مذهبی است. هاشمی شهری با اشاره به اینکه نظام بهداشت و درمان تحولات منطقه و جا‌به‌جایی‌های جمعیتی را به دقت زیرنظر دارد، خاطرنشان می‌کند: با وجود درگیر بودن در بحران کرونا، نظام مراقبت سندرمیک بیماری‌ها در دانشگاه علوم پزشکی زاهدان مدیریت مهاجرت جنگ‌زدگان را هدفگذاری کرده و در صورت نیاز از ظرفیت نهادهایی مثل هلال احمر استفاده خواهیم کرد.

سیستان و بلوچستان از پیک چهارم گذر کرده است
«حمید سوری»، نماینده ویژه وزیر بهداشت در استان سیستان و بلوچستان هم از کاهش روند تست‌های مثبت روزانه در این استان می‌گوید: در حال حاضر کاهش‌ها به شکلی شده که در مجموع در کل استان حدود هزار تست مثبت در روز داریم. در حالی که این عدد در چند هفته گذشته به بیش از ۵ هزار تست می‌رسید. اگر به نقشه‌های کشوری در زمینه شیوع کرونا هم نگاه کنیم، خوشبختانه استان سیستان و بلوچستان به مرور در حال تغییر است و اکنون شاید بتوانیم استان را جزو استان‌های کم‌خطر تلقی کنیم.
وی با تأکید بر اینکه همچنان پروتکل‌های بهداشتی در این استان به‌درستی رعایت نمی‌شود، می‌افزاید: در بسیاری از مناطق هنوز رعایت پروتکل‌ها کمتر از حدود ۴۰ درصد است، ولی با پویشی که از اواخر تیرماه در استان آغاز شده، توانسته‌ایم واکسیناسیون را به خوبی پیش ببریم. به نحوی که بیش از ۶۵ درصد افراد بالای ۵۰ سال استان واکسینه شده‌اند و همین امر سبب شده شدت ابتلا، بستری و فوت کاهش چشمگیری داشته باشد.
سوری با اشاره به اینکه سیستان و بلوچستان از پیک چهارم گذر کرده است، درباره وضعیت استان در روزهای آتی، تصریح می‌کند: البته با افزایش تنش‌ها در افغانستان نگرانی در خصوص ایجاد موج جدید از سوی مهاجران وجود دارد که ما تلاش کرده‌ایم نظارت‌های کافی را در مرزها داشته باشیم. خطر بالقوه برای همه جا وجود دارد و به رفتار، ترددها و جهش ویروس بستگی دارد، اما برای این استان آینده امیدوارکننده‌ای متصور هستم، به شرط آنکه مردم گرفتار ساده‌انگاری بیماری نشوند و همچنان رفتار مراقبتی را ادامه دهند.