توهم شایستگی

قربانعلی تنگ شیر‪-‬ توهم شایستگی نوعی از توهم است که در آن فرد به شایستگی‌ها و توانمندی‌های خود یا دیگری ایمان دارد و آن را می‌ستاید. این توهم یکی از گسترده‌ترین و رایج‌ترین توهم‌ها و موانع رشد هم در سطح فردی و هم سطح جمعی است.
تو هم‌های توانمندی:
۱-توهم دانش: توهم دانش آفت دنیای مدرن در آموزش و اصلی‌ترین مانع یادگیری است. فردی که دارای مدرک دانشگاهی باشد خودش را دارای تخصص در آن زمینه و احتمالاً در زمینه‌های مشابه می‌داند.
۲- توهم مدیریت: توهمی است که فرد تمام موفقیت‌ها را به توانمندی خودش نسبت می‌دهد و شکست‌ها را حاصل شرایط و وضعیت جامعه می‌داند.


۳-توهم کنترل: این توهم مربوط به فردی است که مجموعه سازمان یا جامعه را تحت کنترل خودش می‌داند. این توهم بیشتر برای دیکتاتور هاست. تمام این توهم‌ها در هر شکلی که باشند راه یادگیری و اصلاح را می‌بندند.
سه روش پیشنهادی برای رهایی از توهم عبارت است:
*رقابت: رقابت با دیگران اصلی‌ترین ابزاری است که انسان‌های متوهم را درمان می‌کند. انسانی که توهم دانش دارد در زمان شکست از دیگران ممکن از توهم خود دست بکشد.
* مقایسه با دیگران: همواره انسان متوهم با استدلال اینکه (شرایط ما فرق دارد) تلاش دارد تا راه مقایسه را ببندد تا از توهم شایستگی خویش محافظت کند.
* نقد: نقد کردن به انسان در هر جایگاهی که باشد کمک می‌کند تا از افتادن در دام توهم شایستگی رها شود. نقد هم البته خوشایند فرد متوهم نیست و او راه نقد را به بهانه‌های مختلف می‌بندد. هر سه ابزار به روش فوق‌الذکر راههای نجات یک جامعه از توهم می‌باشد.جامعه که این راه‌ها را به روی خود ببندد سرشار از بازندگان متوهمی خواهد شد که در جایگاه مختلف از خودشان تصویر قهرمان بزرگ را دارند. وقتی که توهم تکثیر می‌شود شکست یک هدیه الهی است. وقتی که بازندگان در کنار توانمندها قرار می‌گیرند هم فرد و هم جامعه نجات می‌یابد. بزرگترین دشمنان نقد، رقابت و مقایسه بدون شک متوهمانی هستند که از تیره شدن عکس‌هایشان می‌هراسند. گاهی اوقات جهل یک ملت را در تاریکی و جهنم ابدی فرو می‌برد. جهل مقدس جهلی است که بعد قدسی دارد.