روزنامه ایران
1400/05/25
طالبان در کابل
زهره صفاری/ دیگر تمام شد. طالبان پس از کمتر از دو هفته نبرد بی‌امان، فاتحانه پا به پایتخت افغانستان گذاشت، اما گفت برای تسخیر آن تصمیمی ندارد. این سخن بی‌دلیل نبود، مذاکرات عبدالله عبدالله با آنتونی بلینکن، وزیر خارجه امریکا و نشست عبدالله با برخی سیاستمداران افغانستان برای راضی کردن اشرف غنی به استعفا، برای آنها یک نشانه بود. طالبان تنها ساعاتی پس از ورود به کابل به مذاکره با سران افغان در ارگ ریاست جمهوری نشستند و اندکی بعد دولت انتقالی به ریاست «علی احمد جلالی»، وزیر کشور سابق افغانستان تشکیل و «عبدالله عبدالله» رئیس شورای عالی آشتی ملی در روند میانجیگری شد.به گزارش رسانه‌های محلی افغانستان، گرچه طالبان اعلام کرده بود که قصد اشغال پایتخت با زور را ندارد اما دیروز با انتشار تصاویر حضور شبه‌نظامیان در حومه پایتخت شهر به‌شدت ملتهب شده بود. در همین حال گزارش‌ها حاکی از آن بود که با وساطت «حامد کرزای» رئیس جمهور سابق افغانستان و «عبدالله عبدالله»، «ملا برادر» رهبر طالبان وارد فرودگاه کابل شده است تا روند انتقال مسالمت‌آمیز قدرت به طالبان در دستور کار قرار گیرد.
به نوشته «فرانس پرس»، در حالی که چند روزی است پارک‌ها و مراکز عمومی پایتخت افغانستان مملو از جمعیت آوارگانی است که در هراس از حضور طالبان به کابل پناه آورده‌اند، شبه نظامیان طالب پس از تصرف هرات، با چندین حمله همه‌جانبه به مزار شریف، این شهر مهم افغانستان را نیز تصرف کردند و با تسلیم مقامات «جلال‌آباد»، دسترسی شرق کابل را نیز بدون درگیری به دست گرفتند. پیشروی طالبان به سمت پایتخت علاوه بر مردم، دیپلمات‌های غربی را نیز به هراس انداخته بود به‌طوری که پرواز بالگردها برای انتقال کارکنان سفارتخانه‌ها به فرودگاه و تأمین امنیت هوایی فرودگاه کابل افزایش چشمگیری یافته بود. در همین حال «جو بایدن» رئیس جمهوری امریکا نیز با هشدار به طالبان درباره حفظ امنیت دیپلمات‌های امریکایی از اعزام بیش از هزار نیروی جدید برای تکمیل مأموریت تخلیه سفارت خبر داد.
همزمان به نوشته «الجزیره»، ارتش آلمان همچون چندین کشور غربی دیگر با اعزام هواپیما و 30 چترباز به کابل اقدامات لازم برای خروج کارکنان سفارتخانه‌اش را در دستور کار قرار داد. این در حالی است که رهبران طالبان در آخرین بیانیه خود از ایجاد گذرگاه امن برای خارجی‌هایی که قصد ترک کابل را دارند خبر داده بودند. در این میان سران ناتو نیز اعلام کردند برای تأمین امنیت فرودگاه کابل همچنان در پایتخت افغانستان حضور خواهند داشت.
اما به نوشته «طلوع نیوز»، همزمان با افزایش نگرانی‌ها از چگونگی آینده افغانستان، «عبدالله عبدالله» رئیس شورای عالی مصالحه ملی نشستی با شماری از سران سیاسی کشورش برگزار کرد. این نشست محرمانه و پشت درهای بسته انجام شد و شرکت‌کنندگان درباره اوضاع افغانستان، برقراری آتش‌بس و ایجاد حکومت موقت به بحث و تبادل نظر پرداختند. به نوشته «ایرنا» در همین حال «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه امریکا نیز در تماس با «عبدالله عبدالله» از تلاش‌های فوری دیپلماتیک و سیاسی برای کاهش خشونت در افغانستان قدردانی کرد. این در حالی است که دیروز نیز هیأتی با حضور «عبدالله» برای مذاکره با مقامات طالبانی راهی قطر شد.
در همین حال طالبان در بیانیه‌ای اعلام کرد پیشروی سریع شبه نظامیان در افغانستان نشان از پذیرش عمومی طالبان از سوی مردم این کشور دارد و این گروه امنیت افغان‌ها و خارجی‌ها را به خطر نخواهد انداخت: «امارت اسلامی (طالبان) همواره حافظ مال و جان و آبروی مردم است و بدون شک محیطی آرام و امن برای ملت عزیزمان ایجاد خواهیم کرد. از آنجا که پایتخت شهری بزرگ و پرجمعیت است مجاهدین امارت اسلامی قصد ندارند با زور و جنگ وارد شهر شوند و ورود ما مسالمت‌آمیز خواهد بود. تا اتمام روند انتقال قدرت امنیت کابل حفظ خواهد شد و طالبان قصد انتقام‌گیری ندارد.» طالبان همچنین از زنان خواست به مکان‌های امن بروند. یک مقام طالبانی در این‌باره گفت: «ما نمی‌خواهیم یک غیرنظامی بیگناه کشته شود اما آتش بس هم نمی‌کنیم.» این بیانیه در حالی انتشار داده شد که گفته میشود نگرانی‌ها از سلطه طالبان بر افغانستان، زنان این کشور را به وحشت انداخته است.
اما فارغ از تنش جنگ، کاهش شدید ارزش پول افغانی، مردم وحشت‌زده افغانستان را در هراس از دست دادن سرمایه شان، به بانک‌ها کشانده تا در اوج تنش‌های سیاسی و مناقشات، بانک‌های افغانستان نیز شاهد هجوم مردم برای پس گرفتن سرمایه‌هایشان باشد. «دادگل»، معاون اتحادیه صرافان گفت: «ولایت‌ها و ولسوالی‌ها سقوط کرده‌اند و سقوط ارزش پول رایج کشور بسیار طبیعی است.» این در حالی بود که سخنگوی بانک مرکزی اما این روند را موقتی اعلام کرد.
از دعوت به آرامش تا مارش فرار مقامات افغانستان
در حالی که دیروز پایتخت به عنوان آخرین ریسمان دولت به قدرت در محاصره طالبان قرار گرفته بود و صدای شلیک‌ها هر لحظه بیشتر به گوش می‌رسید، سخنگوی دفتر «اشرف غنی» رئیس جمهوری افغانستان در پیامی توئیتری از مردم خواست نگران شرایط نباشند چراکه همه چیز تحت کنترل است. این پیام در حالی منتشر شد که باوجود گمانه‌زنی‌ها درباره آینده رئیس جمهوری افغانستان، خبری از «غنی» نبود و آخرین گفت‌و‌گوی او با مردم نیز از طریق ویدیویی ضبط شده انجام شد. در همین حال گزارش‌هایی از دیدار رئیس جمهوری با مقامات بلندپایه ناتو و «زلمای خلیلزاد» نماینده ویژه امریکا در امور افغانستان منتشر شد که شایعات استعفا و تحویل مسالمت‌آمیز قدرت به طالبان را بیشتر کرد. ساعاتی بعد نیز شبکه طلوع نیوز افغانستان اعلام کرد منابع مطلع از خروج «اشرف غنی» از افغانستان خبر داده اند. برخی منابع مقصد او را تاجیکستان اعلام کرده اند. همچنین یک منبع آگاه از کاخ ریاست جمهوری نیز از موافقت غنی با استعفا خبر داده است. در همین حال بنا بر اعلام برخی منابع رئیس پارلمان و شماری از رهبران احزاب سیاسی کابل را به مقصد پاکستان ترک کرده‌اند. این در شرایطی است که با توجه به هجوم پناهجویان به این کشور، پاکستان مرزهای خود با افغانستان را بسته است. در همین حال گرچه به نوشته «گاردین»، پایگاه بگرام؛ محل نگهداری بیش از 5 هزار زندانی طالب و داعش از صبح دیروز در محاصره نیروهای امنیتی قرار داشت اما نیروهای طالبان با پیشروی در منطقه، بزرگترین پایگاه هوایی افغانستان را نیز به کنترل خود درآوردند.
طالبان ضمن هشدار به «اشرف غنی»، فعالیت بیمارستان‌ها و مراکز درمانی را مجاز اعلام کرد و مجوز بازگشت نیروهای امنیتی به خانه‌هایشان را صادر کرد. به نوشته روزنامه «صبح کابل»، «عبدالستار میرزکوال»، سرپرست وزارت کشور افغانستان نیز در پیامی ویدیویی خواهان برقراری نظم در کابل شد و گفت: «نیروهای امنیتی و دفاعی در نقاط مختلف شهر کابل مستقر شده‌اند و وضعیت امنیتی برقرار است. من اطمینان می‌دهم که تا زمان انتقال مسالمت‌آمیز قدرت مشکل خاصی به وجود نمی‌آید و تا تحقق توافق طرفین حمله‌ای صورت نمی‌گیرد.»
درخواست روسیه برای برگزاری نشست شورای امنیت
در شرایطی که غربی‌ها شتابزده و هراسان در حال ترک کابل هستند، روسیه اعلام کرد قصدی برای تخلیه سفارتخانه خود در پایتخت افغانستان ندارد. «ضمیر کابولوف»، از مقامات وزارت خارجه روسیه به خبرگزاری اینترفکس گفت: «کارکنان سفارت روسیه در کابل در آرامش به کار خود ادامه خواهند داد.» در همین حال به نوشته ایسنا به نقل از رویترز، مسکو خواستار برگزاری نشست فوق‌العاده شورای امنیت درباره افغانستان شده است. گرچه انتظار تغییر زیادی در شرایط وجود ندارد.
واکنش‌های بین‌المللی به شرایط کابل
ورود طالبان به حومه کابل حتی به‌رغم ظاهر مسالمت‌آمیز آن با واکنش‌های بین‌المللی همراه بود.
«جو بایدن» رئیس جمهوری امریکا در حالی که طالبان به دروازه کابل رسیده بود در بیانیه ای نوشت: «حضور نظامیان امریکایی یک سال یا 5 سال بیشتر چندان تفاوتی ندارد اگر ارتش افغانستان نتواند یا نخواهد از کشورش پاسداری کند. حضور بی پایان امریکا در میانه جنگ داخلی یک کشور برای من قابل قبول نیست.»
به نوشته یورو نیوز، «زاهد حافظ چودری»، سخنگوی وزارت خارجه پاکستان در این‌باره گفت: «ما نگران وخامت اوضاع در افغانستان هستیم اما تصمیمی برای بستن سفارتمان نداریم.»
«الکساندر شالنبرگ»، وزیر خارجه اتریش نیز نسبت به سرایت این درگیری و بی‌ثباتی در منطقه به اروپا و اتریش ابراز نگرانی کرد. در همین حال «مارگاریتیس شیناس»، کمیسر امور مهاجرت اتحادیه اروپا نیز گفت: «زمان در حال سپری شدن است. چقدر باید منتظر بمانیم تا بازنگری کاملی درباره قوانین مهاجرت و پناهندگی اروپا انجام شود.» «ملاله یوسف‌زی»، برنده نوبل صلح که 9 سال پیش هدف گروه طالبان قرار گرفته بود نیز در توئیتی نوشت: «ما در شوک کامل شاهد قدرت گرفتن طالبان در افغانستان هستیم. من عمیقاً نگران زنان، اقلیت‌ها و مدافعان حقوق بشر هستم. قدرت‌های جهانی، منطقه‌ای و محلی باید خواستار آتش بس فوری شوند و کمک‌های فوری بشردوستانه و تأمین امنیت پناهجویان و غیرنظامیان باید ارائه شود.»
یک مقام ناتو نیز به خبرگزاری فرانسه گفت: «ما از تلاش افغان‌ها برای یافتن راه‌حل سیاسی برای این درگیری‌ها حمایت می‌کنیم چراکه این اقدام بیش از هر زمان دیگری ضروری است.»
پاپ فرانسیس رهبر کاتولیک‌های جهان خواستار توقف خشونت در افغانستان شد. به نوشته فرانس پرس، او در جمع زائران و گردشگران در میدان سن پیتر گفت: «من نیز مانند همه نگران شرایط افغانستان هستم و از شما می‌خواهم مانند من برای برقراری صلح، کنار گذاشتن سلاح و یافتن راهکاری پای میز مذاکره دعا کنید.»
سایر اخبار این روزنامه
اولین شب مراسم عزاداری حضرت اباعبدالله الحسین(ع) در حضور رهبر معظم انقلاب
اولین تذکر رئیسی در دولت در خصوص متناسب سازی حقوق
روز سیاه کرونا
طالبان در کابل
گفت و شنود در مجلس درباره وزیران دولت سیزدهم
سوله‌های بحران مراکز جدید واکسیناسیون
یک میلیون دوز واکسن وارداتی امروز به وزارت بهداشت تحویل داده شد
فیدوس‌ها برای که به صدا درمی‌آیند
محرم محرومان
بلاکچین ابزار پیشران اقتصاد دیجیتال است
اختلاف 4 میلیون تنی میزان تولید و خرید گندم
حاضرم طلایم را بدهم تا زجر مردم از کرونا از بین برود
دستورات بودجه‌ای آیت الله رئیسی در جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت
تعطیلات کرونایی نباید وقفه ای در انجام وظایف دستگاها و خدمت رسانی به مردم ایجاد کند
