روزنامه ایران

فیدوس‌ها برای که به صدا درمی‌آیند

خسرو نشان
فعال فرهنگی
 حتماً با صدای فیدوس از خواب بیدار شده بود و تا مدرسه رازی رفته بود که با علاقه از آن یاد می‌کرد. نواختن آژیر «فیدوس» بر فراز پالایشگاه‌ها و تأسیسات نفتی در اول صبح، زنگ بیدارباش بود. صدای فیدوس از هرکجای آبادان شنیده می‌شد و برای هر قشری معنای خاصی داشت. همه می‌دانستند آوای صبح‌گاهی آن زمان شروع کار پالایشگاه است و  نوای پسین‌گاهی آن‌هم پایان یک روز کاری. صدایی که این روزها دیگر چنین طنینی ندارد، اما آن هنگام برای اهالی قدیم آبادان صدایی آشنا بود که نه‌تنها کارکنان نفت که همه اهالی آن را می‌شنیدند و بسیاری در آن روزگار روز خود را با آن آغاز می‌کردند هرچند در دوران جنگ تحمیلی عراق بر ایران جای خود را به آژیر وضعیت قرمز در لحظات مرگ‌بار حملات هوایی ‌داد. تقی‌زاده گرچه سال‌ها پیش ‌از آن به تهران رفته بود اما همیشه آن لحظات را از سخت‌ترین دوران زندگی خود می‌دانست. مگر می‌شود یک آبادانی دوآتشه و عاشق مردم آن سرزمین و زندگی و  فوتبال آن باشی  و زمانی که حجم توپ و خمپاره بر سر شهر آوار می‌شود دلت نلرزد. صفدر تقی زاده آن‌قدر به فوتبال علاقه داشت که گاه حتی از دیدن تمرین‌ها هم نمی‌گذشت و برای دیدن آن در ورزشگاه حاضر می‌شد. خودش که این را می‌گفت، می‌خندید و از مادر خدابیامرزش یاد می‌کرد. هر بار که به آبادان دعوتش می‌کردیم باکمال میل می‌آمد. همواره دوست داشت برای این شهر جنگ‌زده و مردمان عزیزش کاری کند. وقتی‌که جشنواره فیلم‌های اجتماعی آبادان برگزار می‌شد به زادگاهش آمد. وجودش برای همه دلگرمی بود، چه فیلم‌سازان خوزستانی که دور و بر او را گرفته بودند و چه ما که از برگزارکنندگان این رویداد بودیم، دلمان به حضور او خوش بود. یک آبادانی تمام‌عیار که هرکسی او را می‌دید سر ذوق می‌آمد. از بهترین لحظات همیشگی دیدار ناصر تقوایی با صفدر تقی‌زاده بود. آنچنان صمیمیت و احترامی به هم داشتند که میان کمتر دوستی می‌توان یافت. تقوایی، صفدر تقی‌زاده را راهنمای خود می‌دانست و تقی‌زاده نیز همیشه از او به بزرگی یاد می‌کرد. او تقوایی را ذاتاً هنرمند می‌دانست و معتقد بود اگر کارگردان نمی‌شد، نقاش، خطاط و یا نویسنده می‌شد. از ناصر تقوایی که فاصله می‌گرفتیم، تقی‌زاده به تقوایی اشاره می کرد و می‌گفت: «من و ناصر تقوایی با هم سرگرم کار شدیم؛ کار من داستان‌نویسی و کار او چگونگی تبدیل داستان به فیلم بود.» خوب به خاطر دارم حتی آخرین مجالی که برای شنیدن صدای او داشتم مدام نگران دوست قدیمی‌اش ناصر تقوایی بود. مرتب از او و استعدادهای ذاتی تقوایی یاد می‌کرد. او علاقه بسیاری به نجف دریابندری داشت. تقی زاده با هیجانی خاص او را فردی تأثیرگذار معرفی می‌کرد و او را یک فیلسوف می‌دانست‌. زمانی که نجف دریابندری درگذشت می‌گفت: «نبودن نجف دریابندری برای فرهنگ ایران یک ضایعه بزرگ است.» با مرگ نجف، صفدر یکی از بهترین دوستان و همیاران خود را از دست داده بود. یک‌سال به بهانه برگزاری جایزه ادبی اصفهان که به‌همت علی خدایی و زاون قوکاسیان برگزار می‌شد افتخار حضور در این رویداد را داد. آنجا بود که درباره ترجمه خوب از او پرسیدم و تقی زاده گفت: «ترجمه شبیه نوشتن است. هر دو به قریحه ذاتی احتیاج دارند. مترجمان ادبی ما نقشی متفاوت با نقش همتایان خود در جوامع غربی یافته‎اند. در سرزمین ما، ترجمه که در مراحل آغازین، دامنه‎ای محدود داشت، رفته‎رفته گسترش یافت.» و ما این پیشرفت در ادبیات ایران را مدیون صفدر تقی زاده هستیم.
در نصف جهان هم سراغ از نیمه گم‌شده‌اش یعنی، آبادانی آبادان را گرفت و من نمی‌دانستم در جواب چه باید بگویم. نمی‌توانستم بگویم که فیدوس پرنشاط آبادان سال‌ها است که به صدا درنیامده است. چندی پیش‌تر هم که خانم فرنگیس فروزانیان همسر تقی زاده تماس گرفت که خبر از حال نامساعد او بدهد نمی‌دانستم اگر با خود تقی زاده حرف بزنم و سراغ از چرایی اعتراض‌های اهالی خوزستان و سرزمین مادری‌اش بگیرد چه باید بگویم. باید می‌گفتم مردم به بی‌آبی خوزستان گلایه دارند یا از دست رفتن دام‌هایشان یا که بیکاری جوان‌های رشیدشان و یا ... نمی‌دانستم اگر از اتفاق‌های افغانستان که دل هر ایرانی را به درد می‌آورد، بپرسد چه باید بگویم.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
اقلیتی اکثریت‌نما داریم (اعتماد) اخبار ویژه (کيهان) در «عسر»‌ها منتظر «یسر»‌ها باشید (جوان)پزشکیان: باید مردم را مطمئن کنیم که از نظر معیشتی مشکل پیدا نمی کنند (شهروند)
سایر اخبار این روزنامه
اولین شب مراسم عزاداری حضرت اباعبدالله الحسین(ع) در حضور رهبر معظم انقلاب اولین تذکر رئیسی در دولت در خصوص متناسب سازی حقوق روز سیاه کرونا طالبان در کابل گفت و شنود در مجلس درباره وزیران دولت سیزدهم سوله‌های بحران مراکز جدید واکسیناسیون یک میلیون دوز واکسن وارداتی امروز به وزارت بهداشت تحویل داده شد فیدوس‌ها برای که به صدا درمی‌آیند محرم محرومان بلاکچین ابزار پیشران اقتصاد دیجیتال است اختلاف 4 میلیون تنی میزان تولید و خرید گندم حاضرم طلایم را بدهم تا زجر مردم از کرونا از بین برود دستورات بودجه‌ای آیت الله رئیسی در جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت تعطیلات کرونایی نباید وقفه ای در انجام وظایف دستگاها و خدمت رسانی به مردم ایجاد کند