ماندگارترین سکانس های کردوانی، چانه زنی بر سر قائدی و خداحافظی با معلم فداکار


 
 
 


ماندگارترین سکانس ‌ها از دلداده آب و خاک ایران
چرا اظهارنظرهای پروفسور کردوانی در برنامه‌های مختلف تلویزیونی، بر دل مردم و نخبگان می‌نشست؟
نویسنده:  مائده کاشیان  
 
دکتر پرویز کردوانی که به «پدر کویرشناسی ایران» مشهور بود، روز پنج شنبه هفته‌ گذشته بر اثر بیماری سرطان درگذشت. طرفداران و علاقه مندان محیط زیست او را به واسطه مطالعاتش در زمینه کویرشناسی و جغرافیا می‌شناسند و بسیاری از مردم نیز وی را با برنامه ‌های تلویزیونی که به عنوان کارشناس در آن‌ها حضور داشته، به خاطر دارند. پروفسور کردوانی با بیان شیرین و ویژه‌اش، حضور گرم و متفاوتی در برنامه ‌های مختلف داشت و بحث‌های تخصصی را برای مخاطبان تلویزیون شنیدنی می‎کرد. به بهانه درگذشت این چهره ماندگار، به حضور جذاب او در تلویزیون و سبک متفاوت گفت‌ و گوهایش پرداخته‌ایم. چهره علمی محبوب مردم تا به حال کارشناسان مختلف و شخصیت ‌های علمی زیادی در برنامه‌های تلویزیون حضور پیدا کرده‌اند، اما کمتر اتفاق افتاده که مخاطب عام با گفت‌وگوهای تخصصی آن‌ها ارتباط برقرار کنند و شناخت زیادی از آنان داشته باشند، اما دکتر کردوانی جزو موارد استثناست، مردم او را با ادبیات خودمانی و صمیمانه‌اش می‌شناسند و برای آنان چهره محبوبی است. به عنوان مثال اگر دکتر کردوانی را با شخصیت‌ علمی مشهور و هم‌ دوره خود پروفسور سمیعی مقایسه کنیم، متوجه خواهید شد او جزو معدود چهره‌های علمی ا‌ست که حضورش در تلویزیون به واسطه سبک بیان جذاب و ویژه، بسیار مورد توجه قرار گرفته. هر چند که پروفسور سمیعی کمتر در برنامه‌های تلویزیونی حاضر شده، اما به هر حال حضورش در تلویزیون نسبت به پروفسور کردوانی چندان مورد توجه قرار نگرفته و شخصیت کاملا متفاوتی دارد. بیان ساده و جذاب بحث ‌های تخصصی دکتر کردوانی همراه با شوخی‌های خاص خودش چه درباره زندگی شخصی و سبک زندگی‌اش و چه درباره موضوعات تخصصی حوزه جغرافیا، چنان جذاب صحبت می‌کرد که مخاطب را به شناخت شخصیت فردی و علمی‌اش ترغیب می‌کرد. او نظریات خود و اطلاعاتی را که قصد داشت به مردم منتقل کند ساده می‌کرد، بنابراین بحث‌های تخصصی‌اش برای مخاطب شنیدنی می‌شد و تماشاگر مشتاقانه گفت‌وگوی او را پیگیری می‌کرد. علاوه بر جذابیت، سادگی و بی‌تکلف بودن، یکی دیگر از ویژگی‌های جالب روایت‌گری دکتر کردوانی در برنامه‌های تلویزیون، شور و هیجان خاص او هنگام صحبت کردن درباره محیط زیست بود. پروفسور کردوانی سال‌های عمرش را برای مطالعه و تحقیق درباره کویر و محیط زیست صرف کرده، بنابراین عجیب نبود که با تعصب، دلسوزی و علاقه فراوان درباره این موضوعات صحبت کند. این تعصب را می‌شد به خوبی در کلام پر انرژی و گرم دکتر کردوانی احساس کرد و با او همراه شد. از دیگر نکات جالب و بامزه در سبک گفت‌وگوهای پروفسور این است که به ویژه در برنامه ‌های غیرتخصصی، چندان منتظر نمی‌ماند مجری سوالش را مطرح کند، با چند جمله پاسخی بدهد و برای سوال بعدی صبر کند. وقتی پرسشی مطرح می‌شد، رشته کلام را در دست می‌گرفت، با همان شور و هیجان شروع به صحبت می‌کرد و به توضیح مختصر صرفا درباره پرسش مطرح شده، بسنده نمی‌کرد.سبکی که دکتر داشت، مشکلات ومسائل فنی محیط زیستی را با داستان و حکایت تعریف می‌کرد در نتیجه مردم از طریق این برنامه ها با این مسائل ارتباط خوبی برقرار می کردند. علاقه مندی مخاطبان به مسائل محیط ‌زیستی شخصیت جذاب پروفسور کردوانی، حضور متفاوتش در تلویزیون و سبک منحصر به فرد روایتش از موضوعات محیط زیستی باعث شد توجه مخاطبان به صحبت‌ها و نظریات او جلب شود و مردم پای گفت ‌و گوهایش بنشینند و درباره مسائل حوزه محیط زیست مانند بحران کم آبی، مقابله با بیابان‌زایی و موضوعات مشابه حساس و حتی علاقه مند شوند. معمولا بریده ویدئوهای صحبت ‌های دکتر کردوانی در برنامه‌ های مختلف تلویزیون، در فضای مجازی هم بازتاب فراوانی داشته و دیده شده است. علاوه بر تحسین شخصیت جالب دکتر کردوانی و سبک مصاحبه‌ های تصویری‌ او، آن چه در واکنش‌های مخاطبان درخصوص خبر درگذشت پروفسور کردوانی دیده می‌شود، اظهارنظرها و هشدارهای او درباره مشکلات محیط زیست است. گفت‌ وگوی جذاب با مهران مدیری یکی از به ‌یادماندنی‌ ترین گفت‌وگوهای دکتر کردوانی مربوط به حضور او در برنامه «دورهمی» است. پروفسور در این برنامه به سبک همیشگی‌اش، با همان بیان شیرین و صریح خود درباره زندگی شخصی و حرفه‌ای‌اش صحبت کرد. همان طور که گفتیم پس از اولین سوال مهران مدیری، در حاشیه پاسخ آن پرسش ،موضوعات دیگری هم مطرح و خاطرات مختلفی را روایت کرد که این مسئله خنده مهران مدیری و تماشاگران حاضر در استودیو را به دنبال داشت. وقتی صحبت از فریده گلبو همسر دکتر کردوانی به میان آمد، مهران مدیری ناگهان از حضور او در «دورهمی» خبر داد و با دعوت از همسر پروفسور او را غافلگیر کرد. حضور فریده گلبو در کنار دکتر کردوانی، شوخی‌های آنان و البته واکنش‌ های بامزه مهران مدیری باعث شد گفت ‌وگوی او با این زوج جذاب شود و مورد توجه مخاطبان قرار بگیرد. برش ‌های جالب زندگی و شخصیت دکتر کردوانی در برنامه «دورهمی» با حضور پروفسور کردوانی، نکات جالبی درباره زندگی او مطرح شد. دکتر کردوانی در بخشی از صحبت ‌هایش توضیح داد که در 17 سالگی پس از فوت پدرش، به دلیل رسیدگی به املاک پدر و سروسامان دادن به زندگی خواهر و برادرهایش، به مدت هشت سال ترک تحصیل کرده. دکتر کردوانی در بخشی دیگر از گفت‌وگو نیز از سبک زندگی و تغذیه متفاوت خود و صرفه‌جویی در مصرف آب گفت و توضیح داد که ساعت 23 می‌خوابد، ساعت 3:30 بیدار می‌شود، ورزش می‌کند و یک لیوان جو و گندم جوانه زده می‌خورد. او در این برنامه از عشق فراوان خود به کارش نیز صحبت کرد و در پاسخ به سوال مدیری درباره ارتباط با دانشجویان خود توضیح داد که همه آن‌ها شماره تماس منزلش را دارند و در هر شرایطی حتی هنگام حمام کردن نیز به آن‌ها پاسخ گوست! ترک آنتن زنده شبکه خبر علاوه بر «دورهمی» یکی دیگر از برنامه‌ هایی که با حضور پروفسور کردوانی در خاطر مخاطبان مانده، برنامه «تیتر امشب» شبکه خبر است. او در این برنامه که موضوع آن «راه علاج ریزگردها» بود به عنوان کارشناس حضور داشت. دکتر کردوانی با دیگر مهمان برنامه سعید متصدی زرندی معاون محیط زیست انسانی سازمان محیط زیست، اختلاف نظر داشت و وقتی بحث بالا گرفت، ناگهان تصمیم گرفت آنتن زنده تلویزیون را ترک کند! او بعدها در گفت ‌وگویی ضمن اشاره به علاقه‌اش به متصدی زرندی توضیح داد که اگر برنامه را ترک نمی‌کرد، دوستی‌شان به هم می‌خورد. انتقاد دکتر کردوانی از انتقال آب یکی از موضوعات همیشگی صحبت ‌های پروفسور کردوانی در برنامه‌ها، مسئله آب و بحران کم‌آبی بوده است. او در برنامه‌‌ تخصصی «دانه» که از شبکه 4 پخش می‌شد، با همان لحن دلسوزانه و معترض خود نظر منفی‌اش را درباره شیوه انتقال آب اعلام و از انتقال آب به صورت دایم انتقاد کرد. دکتر کردوانی در این برنامه گفت ،معتقد است اگر می‌خواهید استانی را نابود کنید، به آن آب بدهید! او در ادامه از انتقال آب به یزد، کاشان و اصفهان انتقاد کرد.         استقلالی‌ها در انتظار نتیجه مذاکرات دبی برای انتقال قایدی! چانه‌زنی برای دلارهای بیشتر    برخلاف باشگاه پرسپولیس که در نقل‌وانتقالات بسیار فعال است و علاوه بر جذب 2 بازیکن جدید و توافق با یک بازیکن دیگر موضوع تمدید قرارداد ستاره‌ها را هم جدی گرفته باشگاه استقلال همه چیز را به انتقال مهدی قایدی، ستاره جوانش و درآمد حاصل از آن معطوف کرده است. این روزها لیست‌ها و نفرات زیادی برای مذاکره با استقلال اعلام می‌شوند اما تا این لحظه هیچ بازیکنی به صورت قطعی جذب نشده و همچنین در مورد لیست خروج هم تاکنون فقط جدایی محمد نادری و شیخ دیاباته  قطعی شده است. رسانه‌ها از حضور اشکان دژاگه، رضا قوچان‌نژاد و 2 بازیکن برزیلی در لیست خرید فرهاد مجیدی خبر می‌دهند و استوری و پست ایجنت مشترک دژاگه و گوچی هم به نوعی در تایید آن‌هاست. به جز این نفرات اسم روزبه چشمی، سجاد شهباززاده، آقای گل لیگ بیستم و سروش رفیعی، بهترین پاسور لیگ بیستم هم برای استقلال دوباره مطرح شده به خصوص که شهباززاده و رفیعی برخلاف اخبار رسانه‌ها هفته گذشته با پرسپولیس و سپاهان توافقی نکردند و در حال بررسی پیشنهادهای رسیده هستند. اما حفظ ستاره‌هایی چون ریگی، یزدانی، حسینی، دانشگر و جذب ستاره‌های جدید پول می‌خواهد چیزی که باشگاه استقلال فعلا ندارد و سرمربی در حال رایزنی با دوستان متمولش است تا بودجه‌ای تهیه و تامین و کار نقل‌وانتقالات آغاز شود. البته این تنها راهکار سرمربی نیست او منتظر مشخص شدن تکلیف مهدی قایدی و انتقال او و پولی است که بابت رضایت‌نامه‌اش نصیب استقلال خواهد شد.     مهدی قایدی، شماره 10 آبی‌ها که پس از حضور آندره‌آ استراماچونی، سرمربی ایتالیایی و سابق استقلالی‌ها احیا و تبدیل به ستاره شد از مدت‌ها قبل چند پیشنهاد خوب از تیم‌های عربی و اروپایی داشت و چند پیشنهاد هم به تازگی به دستش رسیده که جدی‌ترین آن پیشنهاد باشگاه الاهلی امارات است؛ باشگاهی که به تازگی احمد نوراللهی، بازیکن ملی‌پوش پرسپولیس را هم به خدمت گرفت. از چند روز پیش قایدی و مدیربرنامه‌هایش راهی دبی شده‌اند و پس از آن هم احمد مددی، مدیرعامل باشگاه استقلال راهی امارات شده تا با سران باشگاه الاهلی درباره انتقال نیمار آسیا مذاکره کند. پیشنهاد باشگاه اماراتی 2 میلیون یوروست که کمی بیش از آن نصف آن به باشگاه استقلال بابت رضایت نامه قایدی می‌رسد اما باشگاه استقلال به هیچ وجه تمایل ندارد که ستاره بوشهری خود را با مبلغی کمتر از 2میلیون یورو به تیم اماراتی واگذار کند. مدیران استقلال انتظار دارند پیشنهاد تیم اماراتی به مرز 3میلیون یورو نیز برسد و باشگاه الاهلی هم تاکید کرده فقط یک میلیون و ۲۰۰هزار دلار بابت رضایت‌نامه قایدی پرداخت می‌کند اما احمد مددی باید مبلغ را بالاتر ببرد که خواسته‌های سرمربی تیم برای حفظ ستاره‌ها و جذب بازیکنان جدید تامین شود برای همین مذاکره و چانه‌زنی استقلالی‌ها و اماراتی‌ها طولانی شده و حتی برخی رسانه‌ها از احتمال منتفی شدن انتقال قایدی به باشگاه الشباب الاهلی خبر می‌دهند. البته سایر پیشنهادهای قایدی از قطر و اروپا به قوت خود باقی است اما شرایط مالی آن‌ها اصلا به خوبی شرایط مالی پیشنهادی باشگاه اماراتی نیست. باشگاه الغرافه قطر حاضر بود یک میلیون و 200هزار دلار به خود قایدی بدهد و حدود همین مبلغ را هم برای رضایت‌نامه او هزینه و به باشگاه استقلال پرداخت کند اما شرطی که استراماچونی گذاشت و خواستار پرداخت این مبلغ به او به جای طلبش از باشگاه استقلال شد با نارضایتی آبی‌ها و قایدی همراه و مذاکره به نتیجه نرسید. باشگاه آاک یونان هم پیشنهاد جذب قایدی را رسما داده بود اما پیشنهاد مالی یونانی‌ها 250هزار یورو برای خود بازیکن و یک میلیون یورو برای استقلال به اضافه 10درصد از انتقال بعدی قایدی به باشگاهی دیگر‌ بود که قایدی نپذیرفت و با مشورت با اطرافیان و از جمله مجیدی ترجیح داد روانه لیگ‌های عربی و ترجیحا امارات شود و پس از کسب تجربه در لیگ خارجی و یادگیری بهتر زبان، راهی اروپا شود. حالا همه چشم به مذاکرات دبی دارند تا هم وضعیت قایدی مشخص شود و هم نقل‌وانتقالات استقلال استارت بخورد؛ تیمی که کمتر از یک ماه دیگر باید به مصاف الهلال عربستان برود و حال آنکه نه لیست ورودی‌اش مشخص است و نه لیست مازادش.         یادبود معلمی که درس انسانیت به ما داد گزیده‌ای از گفت‌و‌گوی «زندگی‌سلام» با مرحوم «فرحناز عاقل» که سال گذشته تصاویر آموزش او به دانش‌آموز افغانستانی  در پارک پربازدید شد و چند واکنش به  خبر فوت ایشان معلم با سابقه تهرانی که سال گذشته تصاویر درس دادنش به یک دانش‌آموز در پارک در شبکه‌های اجتماعی پربازدید شد، چند روز پیش بر اثر کرونا فوت کرد. او متولد 1347 بود و سال گذشته، سی‌امین سال خدمت خود را در منطقه 14 تهران گذراند. 20 آبان 99 در صفحه خانواده‌و‌مشاوره با این معلم دلسوز  درباره ماجرای آن عکس و کلاس دو نفره‌ای که در پارک برگزار می‌شد و تحسین بسیاری از افراد را برانگیخت، گفت‌و‌گویی داشتیم که در ادامه، گزیده‌ای از آن را خواهید خواند. به امید این که، روح او  مشمول مغفرت الهی واقع شود.    تفاوتی بین دانش‌آموزان با بچه‌های خودم قائل نبودم زمانی که رسما معلمی را شروع کردم، خدا عشق و علاقه زیادی در دل من نهاد که هیچ تفاوتی بین دانش‌آموزان با بچه‌های خودم قائل نبودم و به کارم تعهد زیادی داشتم و دارم.  رهگذران در پارک، با تعجب نگاهم می‌کردند یکی از دانش‌آموزانم که اهل افغانستان بود به گوشی هوشمند و فضای‌مجازی دسترسی نداشت و مادرش هم از سواد محروم بود. یک روز مدیر مدرسه به من گفت: «می‌خواهی با آموزش این بچه چه کار کنی؟ این بچه خیلی ضعیف است». من هم با خودم گفتم این بچه چه گناهی کرده که به گوشی دسترسی ندارد و باید به این دلیل از درس عقب بیفتد و مردود شود. این دانش‌آموز، دو برادر پر جنب و جوش کوچک‌تر از خود داشت، به همین دلیل به مدیر مدرسه گفتم به مادر فاطمه بگویید بچه را به پارک بیاورد و فرزندان دیگرش را با تاب و سرسره و وسایل پارک سرگرم کند تا من هم یک ساعت به فاطمه درس بدهم. در طول تابستان این آموزش ادامه داشت و این‌که رهگذرانی که رد می‌شدند، خیلی با تعجب به ما نگاه می‌کردند.  همه ما باید جوری کار کنیم که خدا از ما راضی باشد در فضای‌مجازی واکنش‌ها به این ماجرا زیاد بود. 90 درصد مردم استقبال مثبتی کردند و 10درصد هم نه. یک عده‌ای به من پیام دادند که چرا خودت برای دانش‌آموزت تبلت نخریدی؟ راستش من تا آخر ماه 10هزارتومان در کارتم باقی نمی‌ماند. باز هم اگر قیمت  گوشی 300 یا 400 هزار تومان بود، می‌خریدم ولی موقعی که گوشی‌ها گران است و خودم در مضیقه مالی هستم، چرا دروغ بگویم، نمی‌توانم بخرم. عده‌ای هم ‌گفتند چرا به یک دانش‌آموز افغانستانی درس می‌دهی؟ برای من شخص و ملیت مهم نیست. من وظیفه خودم دانستم به این بچه کمک کنم. به قول شهید حججی همه ما باید جوری کار کنیم که خدا از ما راضی باشد. بارها به خانواده‌های دانش‌آموزان می‌گفتم اگر فرزندتان سر کلاس، درس را یاد نگرفت، من بعد از مدرسه خانه نمی‌روم و بدون این‌که یک ریال بگیرم در مدرسه می‌مانم .   واکنش‌ها در فضای‌مجازی به درگذشت این معلم بعد از انتشار خبر درگذشت فرحناز عاقل، کاربران و فعالان شبکه‌های اجتماعی به این اتفاق واکنش نشان دادند که در ادامه چند مورد از آن‌ها را می خوانید.   فداکاری‌اش، نوری به عالم اضافه کرد| سید ضیاء قاسمی، شاعر برجسته افغانستانی در صفحه شخصی‌اش با انتشار عکسی از این معلم نوشت: «سوره روشنی. نه سیاستمداری مشهور بود، نه هنرمندی محبوب. او تنها معلم مدرسه‌ای بود در تهران. در اوایل طغیان کرونا وقتی درس‌ها آنلاین شدند، او هر روز به پارک رفت و به دانش‌آموز مهاجر افغانستانی‌اش که استطاعت تهیه‌ آی‌پد و گوشی هوشمند نداشت، درس داد و فراتر از آن، در قامتی والا‌تر از شهرتِ سیاست و محبوبیتِ هنر به ما درس انسانیت داد. «فرحناز عاقل» امروز درگذشت. بدون هاله‌ شهرت، ممکن است نام و خاطره‌ او از ذهن زمان برود مثل اکثر آدمیان بی‌شماری که آمدند و رفتند و در وسعت بی‌واژه‌ هستی محو شدند اما او با مهربانی و فداکاری‌اش، نوری به عالم اضافه کرد. نوری که بقای عالم بر آن استوار است. روحت شاد و سفرت روشن، فرحناز عاقل! سپاس به خاطر این‌که حُسن انسان بودن را به ما یادآوری کردی.»   او قهرمان ملی ماست| دکتر «مریم جوانمرد»، متخصص زنان و کودکان هم درباره او نوشت: «او کادر درمان نیست، او یک انسان است، انسانی کامل که محبت، بالاترین واژه انسانی را آموخت و برایش فدا شد تا جاوید شود. خانم «فرحناز عاقل» آموزگاری که به دلیل این‌که دانش آموز افغانستانی او گوشی هوشمند نداشت به وی در پارک درس می داد، بر اثر کرونا فوت کرد. او قهرمان ملی ما و نامش جاویدان است.»   در مکتب معلمی، کودک‌ایرانی و افغانستانی به یک میزان بهره می‌برند| وزیر آموزش‌و‌پرورش هم در پیام تسلیت‌اش نوشت: « خبر درگذشت معلم عشق و ایثار، زنده یاد «سرکارخانم فرحناز عاقل» که فراتر از مرزهای کلاس و مدرسه، عمر با برکت خویش را صادقانه و خالصانه به تعلیم جلوه‌هایی از عشق و ایثار و تربیت کودکانی از مهر و ایمان صرف کرد تا بار دیگر ثابت کند که مکتب معلمی، تبلور واقعی ایثار و فداکاری بدون مرزی است که در آن، کودک ایرانی یا تبعه افغانستانی به یک میزان بهره می‌برند...» روحت شاد خانم معلم دلسوز، متعهد و مهربان