روزنامه ایران
1400/06/01
مرزبانی از سلامت ایران
فریبا خاناحمدیخبرنگار
«باور کنید اینها عدد نیستند، انسان‌ها را نمی‌توان عدد و آمار دانست، هر یک از این افرادی که این اعداد را شکل داده‌اند یک انسان بوده‌اند، انسان‌هایی با علائق و دلبستگی‌ها و اعضای خانواده ودوستان و حلقه معاشران که سال‌ها پیش از موعد، زمان مرگشان فرا رسیده، و از دست دادن هر کدام از این انسان‌ها برای ما، که قاعدتاً باید با مرگ آشنا باشیم، هم سخت است...»
این حرف‌های یک پزشک متخصص طب اورژانس است که در مراکز درمانی کرونا از روز اول شروع همه‌گیری مشغول خدمت بوده و می‌گوید کمتر کشیکی بوده که بدون آنکه گریه کند به پایان رسیده باشد.
زندگی در جریان است، اما عادی نیست، هر روز شماری از ما کم میشود و همه کادر درمان می‌کوشند که این شمار افزایش نیابد، اما چرا نمی‌شود؟ 550 روز است که ده‌ها هزار پزشک و پرستار و سایر رده‌های شغلی سینه سپر کرده‌اند مقابل سختی‌ها و تقریباً همه‌شان حداقل یک‌بار بیمار شدن را تجربه کرده‌اند و متأسفانه برخی از آنها هم آسمانی شده‌اند و در شمار آمارهای روزانه جای گرفته‌اند، و حالا خسته‌اند، وقتی رکورد مرگ‌و‌میر در 18ماهه گذشته با ثبت 684 فوتی شکسته میشود، اول از همه کادر درمان است که می‌شکند، که چرا این همه ایثار و سختکوشی و فداکاری‌اش به جواب مناسبی نمی‌رسد.
انتظار تبریک روز پزشک نداریم؛ مردم و مسئولان به وظیفه اجتماعی‌شان پایبند باشند
شروین شکوهی رئیس بخش عفونی بیمارستان لقمان است و در 18 ماه گذشته بی‌وقفه در بیمارستان لقمان و کلینیک سرپایی به بیماران مبتلا به کرونا خدمات درمانی ارائه کرده است. شکوهی می‌گوید: «در حال حاضر سرعت ابتلا به ویروس دلتا در کشور آنقدر بالاست که سیستم درمانی دیگر توان پذیرش این حجم از بیمار را ندارد و مطمئناً با وجود این ویروس کووید با سویه جدیدی خود را بروز خواهد داد. این در حالی است که فشاری که کادر درمان در 18 ماه گذشته بویژه 3 ماه پیش تاکنون متحمل شده غیرقابل درک است. همکاران من دچار فرسودگی جسمی و روحی و روانی شده‌اند. گذشته از این بیمارستان‌ها چه از نظر سخت‌افزاری و نرم‌افزاری دچار فرسودگی تخت و دستگاه سی‌تی‌اسکن و ونتیلاتور و... هستند و این روند خسارت‌های جبران‌ناپذیری به سیستم وارد کرده است.»
نکته قابل توجهی که رئیس بخش عفونی بیمارستان لقمان به آن اشاره کند این است که چینی‌ها با توجه به جمعیت میلیاردی‌شان کل مبتلایانشان به اندازه یک هفته مبتلایان در کشور ما نیست. آنها با قرنطینه سفت و سخت موفق به کنترل این بیماری شدند. اما اینجا خبری از قرنطینه سفت و سخت نیست و معمولاً قرنطینه و محدودیت‌ها نصفه و نیمه است و در حال حاضر هم نظارتی بر این طرح‌ها وجود ندارد. جالب است که می‌گویند با ماشین شخصی به سفر نروید ولی سفر با وسایل حمل و نقل عمومی آزاد است. همین بی‌توجهی یا کم‌توجهی‌هاست که منجر به بروز پیک‌های پشت سر هم شده و با وجود این شاهد تغییر و جهش ویروس هستیم که ضررش را هم می‌بینیم. برای نمونه هند را ببینید که آنقدر ابتلا بالا رفت که با جهش کووید روبه‌رو شد.
این متخصص عفونی با بیان اینکه کادر درمان ماه‌هاست حتی نتوانسته‌اند مرخصی یکی و دو روزه‌ای که حق قانونی‌شان است، بگیرند؛ عنوان می‌کند: «آنها انتظار دارند مثلاً هفته آینده وضعیت ابتلا و مراجعه به بیمارستان‌ها کمتر شود تا بتوانند استراحت و به خانواده‌هایشان رسیدگی کنند ولی می‌دانند هفته بعدی، هفته‌ای به مراتب شلوغ‌تر خواهد بود.
یک کادر درمان با بهبود بیمارش انرژی می‌گیرد ولی آنها هر روز با بیماران جدید و مرگ‌و‌میر روبه‌رو می‌شوند و گذشته از نظر جسمی از روح و روان ضربات بسیار سختی می‌بینند و دچار یأس و افسردگی می‌شوند. باید بگویم با این حجم غیرقابل توصیف و حتی درک، کادر درمان طراوت و انرژی سابق را ندارند و بسیار رو به فرسودگی رفته‌اند. از طرفی با این وضعیت سیستم بهداشت و درمان نیز رو به نابودی است. رزیدنت بخش عفونی بیمارستان 5 بار تاکنون کرونا گرفته و دیگر توان کار کردن ندارد و ما چه انتظاری از این پزشک می‌توانیم داشته باشیم که 18 ماه تمام در بخش عفونی مشغول خدمت بوده.»
شکوهی از ادامه چنین وضعیتی در پیک پنجم بیماری ابراز نگرانی می‌کند: «ما با ادامه چنین وضعیتی برای هفته‌های آینده نگرانیم چراکه کسانی که به سفر رفته‌اند یا در عزاداری‌ها بدون رعایت پروتکل شرکت کرده‌اند کارشان به مراکز درمانی کشیده میشود و بخش‌های عفونی و اورژانس و... پر ازدحام خواهد شد.
در انتها باید بگویم مردم و سازمان‌ها و نهادهای مسئول وظیفه خود را به درستی انجام نداده‌اند و فقط کادر درمان به درستی وظیفه‌اش را ادا کرده و بار دیگران را به دوش کشیده است و دیگر توانی برایش باقی نمانده است. ما از کسی انتظار تبریک روز پزشک نداریم؛ ما از مردم و مسئولان می‌خواهیم فقط به وظیفه اجتماعی خود پایبند باشند.»
گلایه رئیس بیمارستان امام خمینی از چند برابر شدن مالیات پزشکان در شرایط کرونایی
خسرو صادق‌نیت رئیس مجتمع بیمارستانی امام خمینی ناشناخته بودن ویروس کرونا را مهم‌ترین مشکل پزشکان در مقابله با ویروس کرونا در ابتدای پاندمی عنوان می‌کند و به «ایران» می‌گوید: کادر درمان پیش از شیوع ویروس چنین اضطراب و نگرانی را تجربه نکرده بودند ما شاهد مراجعات روزافزونی از بیمارانی هستیم که هم باید خدمات درمانی قبلی و هم خدمات جدید را بگیرند. همه این گرفتاری‌ها دست به دست هم داده تا بحران کرونا متفاوت‌تر از همه بحران‌های قبلی باشد.
موج‌های پشت سر هم کرونا این موضوع را تشدید می‌کرد در موج اول برداشت این بود که بیماری کنترل شده و به زندگی عادی برمی‌گردیم اما گذر زمان نشان داد بیماری نه تنها کنترل نشده بلکه در کشور ما روز به روز تعداد ابتلا و شدت ابتلا به سوش‌های جدید افزایش پیدا می‌کند به‌گونه‌ای که موج چهارم از همه موج‌های قبلی سنگین‌تر بود و موج پنجم از موج قبلی نیز به مراتب شدیدتر ما را گرفتار کرده. اینها مسائلی است که کادر درمان را شبانه‌روز درگیر کرده است. در کنار فشارهای کاری، استیصال و غم و بی‌تابی مردم به‌خاطر مرگ قابل توجه بیمارانی که انتظار مرگشان را نه ما پزشکان و نه خانواده و اطرافیان بیمار داشته‌ایم، بار مضاعفی را به کادر درمان تحمیل کرده است. بارها شاهد بودم کادر درمان در کنار بیمار و مریض فوت شده ساعت‌ها گریه می‌کردند چون هموطنی را از دست داده بودند که می‌توانست سال‌ها به سلامت زندگی کند.
رئیس بیمارستان امام خمینی درباره وضعیت پیک پنجم بیماری نیز عنوان می‌کند: «دو هفته است تقریباً هر روز تخت‌های بیمارستان ما صددرصد تکمیل است و ما فقط با ترخیص بیماران، تخت جدید برای بیماران نوبت بستری تهیه می‌کنیم و این مسأله وضعیت بسیار سختی را ایجاد کرده است. در برخی ساعت‌های شبانه‌روز اورژانس بیمارستان امام بیش از دو برابر ظرفیتش مریض بستری می‌کند و کادر درمان با همان تعداد ظرفیت معمول کاری، افزایش مراجعه را پاسخگوست. به این موضوع مشکلات ابتلای کادر درمان و اطرافیان‌شان به ویروس دلتا را هم اضافه کنید که باید استراحت کنند و از گردونه خدمت خارج می‌شوند درحالی که با وجود تحمل بار روحی و کاری مضاعف همچنان به خدمت‌رسانی به بیماران ادامه می‌دهند.»
صادق‌نیت در ادامه درباره درخواست جامعه پزشکی از مردم و مسئولان نیز در روز پزشک می‌گوید: «از مردم انتظار خاصی نداریم. مردم به‌خوبی قدر کادر درمان و پزشکان را می‌دانند. تنها خواسته‌مان این است بیشتر از گذشته توصیه‌های پزشکی را برای حفظ سلامت رعایت کنند و امیدواریم مسئولان قدر پزشکان را بیش از گذشته بدانند و مراعات حال پزشکان را بکنند درحالی که طی دو یا سه سال گذشته این اتفاق نیفتاده و ما شاهد بی‌مهری برخی از مسئولان نسبت به کادر پزشکی بودیم که سرلوحه آن بحث چند برابر شدن مالیات و درآمد پزشکان است که مصوب شده و اجرا هم میشود.»
فشار مضاعف به کادر درمان در پیک پنجم
محمد طالب‌پور رئیس بیمارستان سینا همزمان با روز پزشک از مدیریت بیماری کرونا و عدم همکاری مردم گلایه می‌کند و به «ایران» می‌گوید: «مواجهه با بیماری عفونی و ویروسی و پاندمی اصولی دارد چنانچه یک سری مدیریت‌ها انجام می‌گرفت کادر درمان این همه فشار را متحمل نمی‌شدند و می‌توانستیم با همکاری مردم بار این همه فشار را کم کنیم. همه اینها نیاز به اقدامات پیشگیرانه داشت و فرایند مواجهه با پاندمی ویروسی می‌توانست بسیار بهتر از اینها باشد.»
طالب‌پور در ادامه می‌افزاید: «کادر درمان خط اول جبهه است که نمی‌توانند در شرایط فعلی بغرنج جا خالی کنند ولی با وجود گذشت 18 ماه از بیماری همچنان این روند تداوم دارد با این حال در چنین شرایط اسفباری ضریب همکاری مردم پایین است و اهمیت موضوع مغفول مانده است. مسئولان باید دوره‌ای بیایند و فضای بیمارستان‌ها را ببینند. هم اینک در بیمارستان‌ها شمار زیادی از فوتی‌ها را در سنین جوانی شاهد هستیم که حتی مرگ یک جوان برای جامعه سنگین است. بچه‌هایی که یتیم می‌شوند، تبعات اقتصادی و فرهنگی در جامعه دارد درحالی که درصد زیادی از این مشکلات می‌توانست با مدیریت بهتر و همکاری مردم پیشگیری شود. جامعه ما خیلی سهل‌انگارانه و ساده‌انگارانه به‌هم ریخته است.»
وی عنوان می‌کند: «نمی شود که همه مریض شوند و حجم بالایی از بیماران در بیمارستان‌ها درمان شوند. این اتفاق در جوامع دیگر به این شدت نیست. موج پنجم برای پزشکان و پرستاران بسیار سنگین بود. درصد زیادی از کادر درمان مبتلا شدند. در این یک سال و نیم سختی بیش از حد و عدم درک شرایط تیم پزشکی منجر به این شده که شرایط از آستانه تحمل تیم درمان خارج شود. ارزش کار پزشکان در اوج کرونا قابل مقایسه با هیچ قشری نیست. فقط در طول اپیدمی نزدیک به 240 پزشک و 550 پرستار فوت شدند.»
طالب‌پور با اشاره به مهاجرت پزشکان و افزایش میل به خودکشی در رزیدنت‌ها می‌گوید: «جامعه به خوبی موقعیت پزشکان ایرانی را درک نمی‌کند. عدم صیانت از جامعه پزشکی می‌تواند این سرمایه بزرگ را از دست بدهد و آینده پزشکی کشور را تحت‌الشعاع قرار دهد. »
سایر اخبار این روزنامه
