روند مثبت بورس را مديريت كنيد تا تثبيت شود

آرمان‌ملی- محمدسیاح: بازارسرمایه در دو هفته اخیر روند صعودی به‌خود گرفته است و این اتفاق باعث شده تا اطمینان نسبی به این سهامداران به این بازار برگردد. حالا بازارسرمایه‌‌ که یکی از مهمترین بازارهای تامین مالی در اقتصاد محسوب می‌شود با سبزشدن تابلو؛ سهامداران بیشتری را به‌خود جذب کرده است و انتظار هم می‌رود این روند مثبت ادامه‌دار باشد، برخی از کارشناسان بازارسرمایه‌‌ معتقدند که عومل بیرونی زیادی بر روند بازار تاثیرگذار است که باید برای حفظ این روند ناظران هم وارد میدان شوند. به‌عبارت دیگر همان اندازه که مدیریت روند نزولی بازار مهم است مدیریت روند صعودی هم باید با نظارت و مدیریت صورت بگیرد تا بلکه این روند رو به رشد ادامه یابد. شاخص بورس با رشد 1.04 درصدی از 15,559.38 به 1,515,482.80 رسید و این برای فعالان بازارسرمایه‌‌ و همچنین شرکت‌های حاضر موفقیت خوبی محسوب می‌شود. در همین راستا «آرمان‌ملی» با نوید قدوسی، کارشناس بازارسرمایه‌‌ گفت‌وگویی داشته که در ادامه می‌خوانید.
 در چند روز گذشته شاهد رشد شاخص بازار بوده‌ایم و این رونــد همچنان ادامه دارد، دلایل رشد بازارسرمایه‌‌ چه بوده است؟
در مورد دلایل رشــد بازار باید بگوییم رشد نرخ ارز محرک بسیار مهمی در چند هفته گذشته بوده است، ضمن اینکه پتانسیل‌های رشد قابل‌توجهی هم در بازار وجود داشته منتهی به‌دلیل جوروانی‌ای که در بازار حاکم شده بود تقریبا از نیمه‌دوم سال ۹۹ و ادامه آن تا اواسط خرداد ۱۴۰۰ باعث شده بود تا پتانسیل‌ها تبدیل به افزایش قیمت روی تابلوی معاملاتی نشود. البته گزارش‌های ماهانه و سه ماهه شرکت‌ها به شکلی وضعیت خوب شرکت‌ها را تایید کرد تا پتانسیل‌‌هایی که از آنها صحبت می‌کنیم شفاف‌تر و مشخص‌تر جلوی چشم بازار قرار داد. زمانیکه اهرم نرخ ارز هم به آن اضافه شد باعث شد که جو بازار تغییر کند و از جو منفی و فروشنده به جو نسبتا مثبت برسد، از طرفی قدرت خرید نسبت به ماه‌های قبل خیلی بهتر و تقویت شده ضمن اینکه ارزش معاملات رشد قابل‌توجهی داشته است، به‌عبارت ساده‌تر بازارسرمایه‌‌ رونق پیدا کرده است و این رونق خود باعث این است که قیمت‌ها در یک مسیر صعودی قرار بگیرند و حالت پیش واکنشی‌ای که در چند هفته گذشته در جهت منفی اتفاق افتاده بود، جبران شود که این خود عاملی بوده که به رشد بازار کمک کرده است.
 آیا ما در این بازار شاهد حباب هم هستیم یا اینکه رشد به‌صورت واقعی اتفاق افتاده است؟


در حال حاضر با توجه به پارامترهایی که وجود دارد یعنی قیمت‌های جهانی و نرخ ارز اصلا نمی‌توان صحبت از حباب کرد و می‌توان به این شکل گفت که اکثر سهم‌ها در بازار به قیمت هستند و ارزندگی دارند. گاها یکسری تحلیل‌ها و سوالاتی وجود دارد در این باره که بازارسرمایه‌‌ در حال حاضر آیا قابل مقایسه با بازار در مقطع مشابه سال گذشته هست یا نه که به‌نظر من اینها اصلا قابل‌قیاس نیستند. چون هم سودآوری شرکت‌ها نسبت به یکسال گذشته رشد خوبی داشته و هم اینکه در اکثر سهام‌ها رشد قیمتی اتفاق افتاده و هنوز به سقف‌‌های قبلی هم نرسیده‌اند؛ بنابراین نمی‌توان گفت که بازار وضعیت مشابه سال گذشته را دارد و اگر بخواهیم بازارسرمایه‌‌ را با آن معیارهایی که گفته شد، بسنجیم فعالیتی قابل‌توجه و در سطوح ارزندگی خودش قرار دارد.
 چطور می‌توان وضعـیت حاصل در بازار را ثبات بخشید و به تعــادل رساند تا شاهد رشد فزآینده غیرواقعی یا سقوط نباشیم؟
در بازارسرمایه‌‌ مشکل زیرساخت‌های معاملاتی داریم که شاید بارزترین آن دامنه‌نوسان باشد، اگر که نهاد ناظر نیتی برای برداشتن دامنه‌نوسان داشته باشد شاید الان وقت مناسبی برای این کار باشد. البته ماه‌های گذشته خواسته اهالی بازار این بود که دامنه‌نوسان بازتر یا حتی برداشته شود. در آن زمان عنوان می‌شد که زمان مناسبی برای انجام این کار نیست ولی در حال حاضر به‌نظر می‌رسد که اگر بخواهد این اتفاق بیفتد شرایط آن فراهم است، انتظار ما هم این نیست که یکباره دامنه‌نوسان حذف شود بلکه باید به شکل مدیریت شده دامنه‌نوسان افزایش پیدا کند و به حالتی برسد که صف خریدوفروش برای بازار تبدیل به سیگنال معاملاتی نشود. چون این صف خریدوفروش در هر دو جهت یعنی زمانیکه بازار مثبت است یا منفی به هیجانات بازار دامن می‌زند و تصمیمات اشتباهی که به‌طور طبیعی در بازار وجود دارد را تشدید می‌کند. الان در روند مثبت هستیم و الان به همان اندازه به مدیریت بازار نیاز داریم که وقتی بازار منفی شده بود و تعداد زیادی صف فروش داشتیم و انتظار می‌رفت نهاد ناظر بیاید و بازار را مدیریت کند؛ الان هم انتظار مدیریت کاملا به‌جاست و به همان زمان اهمیت دارد چراکه رشد پایدار بازارسرمایه‌‌ خیلی‌خیلی مهمتر از رشدهای هیجانی و مقطعی است که نهایتا نوسان‌های سنگین و افت‌وخیزهای زیادی را در بازار ایجاد می‌کند. اگر بازار به شکلی مدیریت شود که اگر قرار است روند صعودی شکل بگیرد با شیب منطقی و حداقل افت‌وخیز باشد، باعث می‌شود بازارسرمایه‌‌ به بازار قابل اعتمادتری برای سرمایه‌‌گذاری و به لحاظ ریالی هم یک بازار کم‌ریزش‌تر تبدیل شود، این باعث خواهد شد تا زمینه توسعه بازارسرمایه‌‌ هم فراهم شود. بنابراین فکر می‌کنم اگر اصطکاک‌های معاملاتی و ایراداتی که در زیرساخت‌های بازار وجود دارد برطرف شود به رشد پایدار بازار کمک خواهد کرد،‌ در کنار این هم بحث شفافیت است، یعنی اگر اطلاعاتی که از سوی شرکت‌ها ارائه می‌شود شفاف باشد تا فعالان بازار بتوانند با چشم بازتر و محاسبات دقیق‌تری تصمیم به سرمایه‌گذار و خریدوفروش بگیرند؛ به روند پایدار بازار کمک خواهد کرد.
چقدر از نقدینگی سرگردان جامعه در قالب سرمایه‌های خرد یا کلان وارد بازارسرمایه‌‌ شده است؟
به‌نظر من ترکیبی از هر دو بخش سرمایه خرد و کلان وارد بازار شده البته وزن سرمایه کلان خیلی بالا نیست. یعنی شاید اگر بخواهیم ترکیب این دو را نگاه کنیم حدس می‌زنم بیشتر سرمایه‌های خرد و پول خود اهالی بازار وارد بازارسرمایه‌‌ شده است. بخشی از این پول‌ها در صندوق‌های درآمد ثابت سرمایه‌گذاری شده بود که اگر روند فروش حقیقی در صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت را نگاه کنیم می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که چقدر روند تغییر پول پاک‌شده است. فکر می‌کنم در مقطعی سیوسود یا سهامی فروخته شده و منتظر فرصت مناسبی برای خرید بوده است و بیشتر از این جنس است. وقتی که وضعیت بازارسرمایه‌‌ خوب می‌شود از بیرون بازارسرمایه‌‌ هم پول جدید وارد می‌شود و این همیشه بوده ولی آماری از آن وجود ندارد.
 در هفته‌های آینده بازار به چه سمتی حرکت خواهد کرد، می‌توانــد این روند را حفظ کند؟ آیا اقتصادی و سیاسی در این روند تاثیرگذار خواهد بود؟
قطعا روند بازار به اتفاقات سیاسی و اقتصادی کشور واکنش نشان می‌دهد، دو پارامتر برای حرکت کلیت بازار مهم است که یکی دلار است. اگر روند صعودی دلار ادامه پیدا کند بازار هم رشد خواهد کرد، قیمت کامودیتی‌ها نیز اهمیت دارد به این جهت که شاید به اگر بخواهیم به‌لحاظ ارزشی حساب کنیم ۶۰ تا ۷۰ درصد ارزش بازارسرمایه‌‌ از شرکت‌هایی که کامودیتی یا کالا محور هستند، تشکیل شده است. اگر افتی در قیمت کامودیتی‌ها اتفاق بیفتد به‌عنوان یک عامل منفی عمل می‌کند، اگر ثبات وجود داشته باشد یا حتی رشدی در قیمت‌ کامودیتی‌ها اتفاق بیفتد این هم به‌عنوان عامل دیگری به کمک بازار خواهد آمد که باعث رشد بازار خواهد شد. این است که باید قدم‌به‌قدم به جلو برویم و پارامترهای تاثیرگذار را پایش کنیم تا براساس آنها بتوانیم قضاوت کنیم که بازار رشد می‌کند یا رشد متوقف می‌شود.
 طبیعتا اگر نرخ دلار کاهش یابد بازار هم باید نزولی شود؟
اگر نرخ دلار کاهش پیدا نکند بازار را به این شکل نمی‌خرند یعنی حتما تقاضا در بازار تعدیل خواهد شد.