روزنامه وطن امروز
1400/06/03
طالبان و دولت فراگیر ؟
گروه بین‌الملل: تحولات در افغانستان در ۲ بعد نظامی و سیاسی در شرایطی پیش می‌رود که طالبان با گسیل نیروهای خود به دره پنجشیر، از سویی به دنبال کنترل این ولایت برآمده و از سوی دیگر در بعد سیاسی برخی منابع آگاه و مقامات طالبان از تشکیل دولت فراگیر با حضور نیروهای مخالف طالبان خبر می‌دهند؛ رویکردی که به پیچیدگی بیش از پیش معادلات در افغانستان دامن زده است. هنوز مشخص نیست طالبان دقیقا چه حکومتی را برای آینده افغانستان در نظر گرفته و همین مساله منجر به این شده تا هر احتمالی درباره تحولات جاری و بروز مخالفت‌های متعدد در دیگر ولسوالی‌ها و ولایات مطرح شود. در همین حال روزنامه واشنگتن‌پست از دیدار رئیس سیا با «ملاعبدالغنی برادر» خبر داده و احتمال داده است این دیدار در راستای خرید زمان بیشتر برای تخلیه نظامیان آمریکاست؛ درخواستی که حتما با نظر منفی طالبان مواجه خواهد شد و مخالفت این گروه را به همراه خواهد داشت. بر این اساس به نظر میرسد طالبان اولویت خود را پس از پنجشیر، بر تخلیه افغانستان از نیروهای آمریکایی قرار خواهد داد و پروسه تشکیل حکومت در اولویت‌های بعدی قرار خواهد گرفت. به گزارش «وطن‌امروز» به نقل از پرس تی‌وی، «سهیل شاهین» سخنگوی طالبان درباره نوع دولت آینده افغانستان گفت سران این گروه برای ایجاد یک دولت فراگیر اسلامی با یکدیگر مشغول مشورت هستند. شاهین افزود در دولت آینده افغانستان سیاسیون و شخصیت‌های افغان که عضو این گروه نبودند نیز حضور خواهند داشت. وی با تاکید بر اینکه طالبان متشکل از یک قومیت خاص نیست، گفت: ما می‌خواهیم تمام افغان‌ها بخشی از دولت اسلامی فراگیر افغانستان باشند، بنابراین تمام قومیت‌ها می‌توانند در ساختن افغانستان و همچنین در تشکیل دولت مشارکت داشته باشند، زیرا این حق آنهاست. شاهین خاطرنشان کرد طالبان خواستار ایجاد یک دولت اسلامی با حضور تمام قومیت‌هاست و در واقع یک دولت اسلامی میانه‌رو تشکیل خواهد شد که با دیگر همسایگان و کشورهای جهان رابطه خواهد داشت. در همین حال «مولوی محمد یعقوب مجاهد» معاون طالبان و رئیس کمیسیون نظامی این گروه گفت نبود دولت یک مشکل بوده و آنها در حال رایزنی‌های جدی برای تشکیل دولت جدید هستند و این ساختارها پس از تکمیل شدن در آینده نزدیک اعلام میشود. مولوی محمد یعقوب مجاهد در گفت‌وگو با رادیو شریعت افزود رایزنی‌های جدی بین رهبری طالبان، شورای رهبری، دفتر سیاسی، مقامات بخش امنیتی و سایر رهبران در جریان است و دولت جدید تشکیل و بزودی اعلام میشود. به گفته وی: «دلیل تاخیر در تشکیل دولت جدید این است که سعی می‌کنیم بسیار محتاط باشیم و هیچ‌گونه مساله احتمالی را پس از تشکیل دولت مطرح نکنیم». وی افزود: دلیل تاخیر در اعلام دولت این است که ما بسیار تلاش می‌کنیم سیستمی را ایجاد کنیم که نتیجه همه فداکاری‌ها و سختی‌های ما باشد و آن یک دولت نماینده و پایدار برای همه هموطنان باشد. ما در حال رایزنی هستیم تا مشکلات پس از تشکیل مجدد دولت دوباره ایجاد نشود. * احتمال حکمرانی شورای 12 نفره بر افغانستان در حالی که گمانه‌زنی‌ها درباره آینده افغانستان بعد از تسلط طالبان بر این کشور ادامه دارد، «فارین پالیسی» از احتمال تشکیل یک شورای ۱۲ نفره برای حکومت بر افغانستان خبر داد. در گزارشی به نقل از «منابع نزدیک به رهبری طالبان» آمده است: «رهبران طالبان یک شورای ۱۲ نفره برای اداره افغانستان تشکیل می‌دهند و به برخی اعضای مطیع دولت سابق تحت حمایت ایالات متحده، وزارتخانه‌های مورد نظر خود را ارائه می‌دهند، زیرا آنها در تلاش برای تشکیل دولتی قابل قبول برای جامعه بین‌المللی هستند». «لین اُ دانل» نگارنده این گزارش آورده است: ملا عبدالغنی برادر، ملا محمد یعقوب پسر ملا محمد عمر (رهبر سابق طالبان) و خلیل رحمان حقانی پرنفوذترین و قدرتمندترین اعضای شورای ۱۲ نفره حاکم بر افغانستان خواهند بود. خبرنگار استرالیایی فارین پالیسی در ادامه یادداشت خود تاکید کرد: «این استراتژی (تشکیل شورای 12 نفره) برای حکمرانی بر افغانستان از بازتولید مناصبی از قبیل رئیس‌جمهور یا حتی امیر جلوگیری می‌کند؛ منصبی که رهبران سابق طالبان از قبیل ملا عمر مدعی آن شده بودند. البته این استراتژی زمینه را برای منازعات فرقه‌ای باز می‌کند و شورای حاکم را با مشکل مقابله با جنبش ضدطالبان به مرکزیت دره پنجشیر روبه‌رو خواهد کرد». منابع مختلف به این خبرنگار گفتند رهبران طالبان خواهان این هستند تا آنجا که ممکن است هم از سوی موافقان و هم مخالفان‌شان، حکومت‌شان یک حکومت فراگیر دیده شود و مذاکرات غیررسمی طالبان با شورای متشکل از «حامد کرزی» رئیس‌جمهور پیشین افغانستان، «عبدالله عبدالله» رئیس اجرایی دولت سابق افغانستان و «گلبدین حکمتیار» رهبر حزب اسلامی افغانستان از چندی قبل آغاز شده است. در گزارش فارین پالیسی به نقل از منابع نزدیک به ملا عبدالغنی برادر و ملا یعقوب آمده است آنها خواهان این هستند که شورای ۱۲ نفره حاکم بر افغانستان شامل «احمد مسعود» پسر احمدشاه مسعود هم بشود اما انجام این کار «بعید به نظر میرسد». در یادداشت فارین پالیسی آمده است: «منابع نزدیک به (احمد) مسعود می‌گویند او مصمم است دره پنجشیر را همچنان دور از کنترل طالبان نگه دارد». * دیدار محرمانه رئیس سیا با «عبدالغنی برادر» در کابل در همین حال روزنامه آمریکایی «واشنگتن‌پست» به نقل از مقام‌های آمریکایی مطلع که به شرط ناشناس ماندن صحبت کردند، گزارش داد «ویلیام جی برنز» روز دوشنبه در کابل دیداری مخفیانه با «عبدالغنی برادر» معاون سیاسی گروه طالبان داشت که بالاترین سطح ملاقات رو‌در‌رو بین مقام‌های طالبان و دولت آمریکا از زمان تسلط طالبان بر کابل بود. طبق این گزارش، آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) از اظهارنظر درباره این دیدار خودداری کرد اما به نوشته این روزنامه آمریکایی، گفت‌وگوی این دو احتمالا موضوع مهلت مقرر ۳۱ آگوست (نهم شهریور) برای خروج کامل آمریکا از افغانستان را شامل می‌شده است. دولت بایدن که در روزهای گذشته به دلیل خروج آشفته و بی‌برنامه آمریکا از افغانستان که تسلط طالبان بر این کشور را در پی داشت، تحت انتقادات شدید است، اکنون از سوی متحدان واشنگتن تحت فشار برای تمدید مهلت خروج از افغانستان که آخر ماه میلادی جاری است، قرار دارد. برخی مقام‌های آمریکا و کشورهای عضو ناتو طی روزهای اخیر درباره احتمال تمدید ضرب‌الاجل خروج‌شان از افغانستان حرف زده‌اند. طبق بیانیه‌های قبلی آمریکا و ناتو، قرار بوده نیروهای آمریکایی و کشورهای خارجی تا ۳۱ آگوست (نهم شهریور) از افغانستان خارج شوند. به دنبال تردیدها درباره احتمال ادامه حضور نیروهای آمریکایی و ناتو در افغانستان بعد از ضرب‌الاجل ۳۱ آگوست، سخنگوی طالبان به واشنگتن و لندن درباره تبعات این موضوع هشدار داد. «سهیل شاهین» در مصاحبه با اسکای‌نیوز هشدار داد ۳۱ آگوست خط قرمز خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان است و این زمان برای آمریکا و انگلیس تمدید نخواهد شد و اگر آنها این زمان را تمدید کنند، به معنای گسترش اشغالگری آنهاست و ضرورتی به این کار نیست. بعد از هشدار شدید طالبان به واشنگتن درباره احتمال به تعویق افتادن تاریخ خروج کامل از افغانستان، جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا قرار است در این باره تصمیم‌گیری کند. یک مقام آمریکایی بامداد سه‌شنبه به خبرگزاری «رویترز» گفت بایدن طی ۲۴ ساعت آینده درباره تمدید یا عدم تمدید تاریخ خروج از افغانستان تصمیم خواهد گرفت. اواخر آوریل امسال هم یک مقام ارشد افغان اعلام کرد «ویلیام برنز» رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) مخفیانه به کابل سفر کرده است اما درباره برنامه دیدارهای وی جزئیاتی ارائه نکرد.