توافق مشروط غرب با طالبان برای تأمین امنیت خروج

زهره صفاری/ افشای خبر دیدار محرمانه رئیس سازمان سیا با یکی از رهبران طالبان به دستور «جو بایدن» در روزنامه واشنگتن پست امریکا، یک روز پیش از مخالفت آشکار رئیس جمهوری امریکا با سران گروه 7 برای تمدید مهلت تعیین شده خروج از افغانستان، گمانه زنی‌ها درباره سیاست‌های پشت پرده امریکا را افزایش داد.
به گزارش «پولتیکو»، دیدار «ویلیام برنز» با «ملاعبدالغنی برادر» به نوعی نخستین مذاکره سطح بالای امریکا و طالبان پس از سقوط کابل به شمار می‌رفت اما به‌رغم درز کردن خبر این دیدار هیچ یک از مقامات رسمی امریکا و یا طالبان جزئیات آن را فاش نکردند. یک روز پس از این دیدار ناگهانی و فوق سری بود که «بایدن» در نشست گروه 7 آب پاکی را بر دستان رهبران غول‌های ثروتمند غربی ریخت و اعلام کرد فرایند خروج نیروهای امریکایی تا 31 آگوست به پایان می‌رسد: «هر چه زودتر این مأموریت تمام شود بهتر است. طالبان در روند خروج همکاری خوبی داشته اما جامعه جهانی آنها را با اعمالشان قضاوت می‌کنند و هیچ یک از سران گروه 7 به اظهارات طالبان باور ندارد.»
وی افزود: «کشدار شدن این روند با توجه به خطر حمله داعش به افغانستان و فرودگاه کابل برای نیروهایمان ریسک بالایی دارد. اما در صورت محقق نشدن خروج نیروها تا 31 آگوست، پنتاگون و وزارت خارجه برای اقدامات بعدی آماده هستند. البته انجام این پروسه در زمان تعیین شده همچنان به همکاری طالبان و دسترسی تمام وقت به فرودگاه برای تخلیه نیروها وابسته است.»



شرط تعامل
اما تصمیم قاطع «بایدن» برای خروج از افغانستان تا 31 آگوست و ناکامی سران گروه7 برای متقاعد کردن رئیس جمهوری امریکا، آنها را به اجرای استراتژی جدیدی در قبال طالبان واداشته است. به طوری که به نوشته «الجزیره»، «بوریس جانسون»، نخست‌وزیر انگلیس که ریاست نشست مجازی گروه 7 را برعهده داشت خطاب به طالبان اعلام کرد که تعامل با غرب تنها با شرط تضمین امنیت خروج نیروهای باقیمانده در روزهای پس از 31 آگوست امکانپذیر خواهد بود: «آنچه که ما در نشست گروه7 به آن رسیدیم تنها توافق مشترک برای آخرین مهلت خروج از افغانستان نبود بلکه ما در این نشست نقشه راه برای تعامل آتی با طالبان را ترسیم کردیم. اما در این میان شرط اول و اصلی ما تضمین امنیت نیروهای جامانده برای خروج پس از 31 آگوست است.  گروه 7 از بعد اقتصادی، دیپلماتیک و سیاسی از جایگاه قابل توجهی برخوردار است. حرف ما این است که افغانستان نمی‌تواند به مأمنی برای تروریست‌ها بدل شود و یک کشور پرورش دهنده مواد مخدر باشد. از طرفی دختران این کشور نیز باید تا 18 سالگی حق تحصیل داشته باشند.» وی درباره موضع رهبران گروه 7 در قبال تصمیم «بایدن» برای تثبیت 31 آگوست نیز گفت: «آنچه مسلم است تسریع در فرایند خروج نیروها از افغانستان یک موفقیت قابل توجه نظامی محسوب می‌شود و مطمئناً ما می‌توانیم هزاران نفر را در این چند روز خارج کنیم اما شرایط فرودگاه به هیچ‌وجه خوب نیست و افرادی که در انتظار خروج هستند صحنه‌های دردناکی را شاهدند.» «جانسون» در حالی از پذیرش تصمیم «بایدن» از سوی سران گروه7 حتی به قید شرط سخن گفت که کارشناسان «یورونیوز» معتقدند او در حالی که امریکا ریاست این مأموریت را برعهده دارد در لابی آشکاری با طالبان، به دنبال تأمین امنیت نیروهایش است چراکه انگلیس با داشتن هزار نظامی در فرودگاه کابل پس از امریکا بیشترین نیروها را در افغانستان دارد.
در این میان اما به رغم اصرار سران گروه7 به افزایش زمان ضرب‌الاجل خروج امریکا از افغانستان، پس از پایان نشست در حالی که هر یک از اعضا ناامید از امریکا برنامه‌هایشان را تغییر داده بودند موضع خود در قبال این تصمیم را اعلام کردند. «آنگلا مرکل»، صدراعظم آلمان گفت: «بحث‌های بسیاری درباره بحران انسانی در فرودگاه کابل با توجه به مهلت تعیین شده برای خروج از افغانستان مطرح شد اما در نهایت امریکا حاضر به تغییر زمان نشد. باید تأکید کنم که امریکا رهبری این مأموریت را برعهده دارد و بدون حضور آنها ما و دیگران نمی‌توانیم فرایند خروج را پیش ببریم اما به رغم این شرایط آلمان برای یاری همسایگان افغانستان مانند ایران و پاکستان برای ساماندهی به وضعیت پناهجویان آمادگی دارد.»
یکی از مقامات ارشد فرانسه نیز به نقل از مکرون گفت: «فرانسه با تصمیم امریکا برنامه هایش را تطبیق خواهد داد چراکه در این مورد همه چیز در اختیار امریکا است.»
سران گروه 7 در پایان نشست در بیانیه مشترکی اعلام کردند اقدامات طالبان در مبارزه با تروریسم و رعایت مسائل حقوق بشری بویژه در موضوع زنان و دختران و اقلیت‌ها و همچنین استقاده از راهکارهای سیاسی در اداره افغانستان را مدنظر دارند.

سیاست‌های سختگیرانه طالبان
با توجه به فرصت باقیمانده کشورها برای خروج در حالی که به نوشته الجزیره، بیش از 60 هزار نفر در 10 روز گذشته از افغانستان خارج شده‌اند، اما باید اقدامات تسریع یابد. این در حالی است که همزمان با این تحولات، طالبان نیز سیاست‌های جدیدی در اطراف فرودگاه به اجرا در آورده و با قرار دادن ایستگاه‌های بازرسی در 5 کیلومتری درب شمالی فرودگاه، مانع از خروج افرادی می‌شوند که ویزای امریکا یا کشورهای عضو ناتو را ندارند. «ذبیح‌الله مجاهد» سخنگوی طالبان در تازه‌ترین نشست خبری گفت: «طالبان نه تنها با تمدید زمان خروج خارجی‌ها موافقت نمی‌کند، اجازه خروج افغان‌های متخصص توسط امریکا را نیز نخواهد داد. از زنان نیز می‌خواهیم تا تأمین امنیت کامل در خانه‌هایشان بمانند چراکه مبارزان طالبانی هنوز آموزش‌های لازم برای ارتباط با زنان را ندیده‌اند.»
همزمان با این تحولات آنچه سازمان‌های جهانی را نگران کرده است بحران غذا و گرسنگی در افغانستان تا چند ماه آینده است. این شرایط با توجه به مسدود شدن کمک‌های بانک جهانی و بلوکه شدن حساب‌های خارجی افغانستان بحران در این کشور را بسیار جدی نشان می‌دهد.