بغداد با حضور ماکرون، بدون دمشق!

سرویس بین‌الملل جوان آنلاین: نشست امنیتی بغداد که قرار بود در سطح سران، برگزار شود، با حضور وزرای خارجه ایران، ترکیه و عربستان و غیبت سوریه، به نشستی تقریباً سرد تبدیل شد. حضور امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه که وجهه چندان مناسبی میان کشور‌های منطقه ندارد، سردی بغداد را دوچندان کرد و آن را به محفلی برای خوش و بش دیپلماتیک وزرای خارجه تقلیل داد. قرار بود اجلاس بغداد با دستور کار امنیت منطقه‌ای برگزار شود، ولی مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق، روند این اجلاس را طوری پیش برد که از دل آن، سخنرانی‌های تعارفی همسایگان از عراق و البته برخی تماس‌های دیپلماتیک در حاشیه نشست بیرون آمد. ایران، ترکیه، قطر، کویت، امارات، اردن، عربستان، مصر و فرانسه دعوت رسمی عراق را برای شرکت در این نشست قبول کردند، ولی تهران، آنکارا و ریاض به عنوان سه محور اصلی این اجلاس در سطحی بالاتر از وزیر خارجه در آن شرکت نکردند. هرچند ایران در اجلاس بغداد شرکت کرد، ولی موضع‌گیری وزیر خارجه ایران قبل از نشست، نشان داد که امید چندانی به اجلاس نبسته است. حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه قبل از ترک تهران به مقصد بغداد گفته بود که ما از هرگونه ابتکار عمل منطقه‌ای مقامات جمهوری عراق که با مشارکت اهل منطقه باشد، استقبال می‌کنیم، ولی این را هم روشن کرد که لازم بود سوریه نیز به نشست بغداد دعوت می‌شد.
سخنرانی‌ها
«مصطفی الکاظمی» به عنوان میزبان افتتاح‌کننده نشست بود. او در سخنرانی خود گفت: «برگزاری چنین اجلاسی، بیانگر دیدگاه بغداد مبنی بر لزوم برقراری بهترین روابط با جهان است.» وی تأکید کرد: «عراق امروز با مشکلات بسیاری روبه‌روست، ولی ما در برابر ملت متعهد شدیم که نقش رهبری عراق را باز پس بگیریم.» امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه گفت که کنفرانس بغداد امروز دلیلی بر پشتکاری است که غیرممکن را ممکن می‌کند.
ماکرون افزود: این کنفرانس ماهیت ویژه‌ای در شرایط خاص ژئوپلتیک کنونی دارد و ملت عراق به دلیل جنگ‌ها و بحران‌ها بسیار رنج برده‌اند. ماکرون تأکید کرد، اتحادیه اروپا ناظرانی را برای نظارت بر انتخابات آتی عراق خواهد فرستاد. او در عین حال مدعی شد که منطقه خاورمیانه نیاز به هماهنگی تلاش‌ها دارد و ما در مسیر دائمی در احترام به حاکمیت تمام کشور‌های منطقه گام برمی‌داریم. حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران هم در این نشست با اشاره به اینکه تبادلات تجاری ایران و جمهوری عراق به بیش از ۱۲ میلیارد دلار رسیده، گفت که وجود هشت گذرگاه رسمی فعال میان دو کشور و استمرار تبادلات تجاری در این گذرگاه‌ها حتی با وجود شیوع کرونا، نشان از درهم تنیدگی اقتصادی دو کشور دارد. او با اشاره به ظهور داعش گفت: «اگر اراده مردمی عراق، حمایت مرجعیت عالیقدر و همگرایی آحاد جامعه و اقشار مختلف عراقی نبود، مشخص نبود چه وضعیتی برای عراق و کشور‌های منطقه پیش می‌آمد و تا چه عمقی از منطقه و جهان از تهدید مستقیم جریان‌های تروریستی در خطر قرار می‌گرفت. جمهوری اسلامی ایران در راه مبارزه با تروریسم، به یاری کشور دوست و برادر عراق شتافت و در این مسیر از هیچ کمکی دریغ نکرد.» امیرعبداللهیان با اشاره به ترور سردار سلیمانی به دست دولت امریکا گفت: «دولت امریکا دست به جنایتی بزرگ زد و دو مبارز جبهه ضد تروریسم تکفیری - شهید سردار سلیمانی و شهید ابومهندی المهندس- را به شهادت رساند. امریکایی‌ها نه تنها برای مردمان این منطقه صلح و امنیت به بار نیاوردند بلکه عامل اصلی ناامنی بوده و این موضوع در بسیاری از کشور‌های منطقه به وضوح قابل مشاهده است.» فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان نیز در سخنرانی خود در کنفرانس منطقه‌ای بغداد گفت که عربستان به حمایت از امنیت، ثبات و توسعه عراق پایبند است. بن فرحان با تأکید بر اینکه گفتگو همان گزینه حل مشکلات در منطقه است، گفت که دیپلماسی عربستان مبتنی بر حمایت از صلح و جلوگیری از منازعات است.


حاشیه‌های مهم‌تر از متن
در حالی که طی هفته‌های اخیر بحث‌هایی درباره نزدیکی تهران و قاهره منتشر شده، وزیر خارجه کشورمان در جمع رؤسای هیئت‌های شرکت‌کننده در نشست منطقه‌ای حمایت از عراق و در حاشیه این نشست با عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر گفتگو کرد. حاشیه‌های نشست بغداد، از سخنرانی‌های دیپلماتیک متن کنفرانس قابل تأمل‌تر بود. تا قبل از نشست بغداد بحث‌هایی هم درباره مذاکرات ایران و عربستان مطرح بود، ولی تا زمان تنظیم این گزارش، خبری درباره ملاقات یا تماس هیئت ایرانی با طرف عربستانی منتشر نشده است. امیرعبداللهیان دیروز پیش از سفر به بغداد گفت: «ما از هرگونه ابتکار عمل منطقه‌ای مقامات جمهوری عراق که با مشارکت اهل منطقه باشد، استقبال می‌کنیم.» حضور ماکرون در نشست بغداد نیز با انتقاد روبه‌رو شده است. کاطع الرکابی عضو ائتلاف دولت قانون عراق با انتقاد از دعوت ازرئیس‌جمهور فرانسه گفت: «ارسال دعوت نامه برای رئیس‌جمهور فرانسه و عدم دعوت از رئیس‌جمهور سوریه، تأکیدی بر این است که نشست بغداد تحت سرپرستی فرانسه است و منافع عراق در آن جایی ندارد.»