مشکلات گره خورده به خرافات

شادان کریمی‪-‬ خرافات باور غلطی است که بر پایه جمل، ترس از ناشناخته‌ها، چیزهای پیش‌بینی نشده، باور به جادو، باور به شانس یا عوامل دیگر قرار دارد و در همه افراد هم دیده می‌شود برای مثال اگر از فردی بپرسیم آخرین باری که به تخته زدی، در داخل خط‌های پیاده رو راه رفتی، از گربه سیاه اجتناب کردی و... کی بوده است حتما به چندساعت اخیر اشاره می‌کند. با این همه هر چه شرایط
به ویژه شرایط اقتصادی سخت‌تر می‌شود سفره رمال‌ها و فالگیرها هم رنگین‌تر می‌شود؛ دلیل آن هم این است که مردم در شرایط سخت و تنگنا، بیشتر به سمت موارد ماوراء الطبیعه می‌روند، این در حالی است که رمال و فالگیر نه تنها حلال مشکلات مردم نیستند بلکه برای آن‌ها مشکلات و معضلاتی را در خانواده و خویشاوندانشان ایجاد می‌کنند.
نبود قدرت تجزیه و تحلیل مسائل موجود یکی از دلایل گرایش به دعانویسی و رمالی است. وقتی بسیاری از اهداف اجتماعی شکل تخیلی و دست نیافتنی به خود می‌گیرد و تحقق آن‌ها در واقعیت ناممکن است، تخیلات و گرایش‌ها به عوامل خارجی و خیالی و به دور از واقع گرایی شکل گرفته و پدیده رمالی و
فال بینی در جامعه رواج پیدا می‌کند. مشکلات روحی روانی از دیگر دلایلی است که پای بسیاری از افراد را به خانه‌های فالگیران باز می‌کند. انسان‌ها در تنگناهای روحی و روانی به هر چیزی چنگ می‌زنند؛ این افراد همان غرق شدگانی هستند که هر خار و خاشاکی را ابزار نجات می‌یابند و یکی از این ابزارها، فالگیرها هستند که با امیدهای واهی، آینده‌ای نامعلوم را در مقابل فرد قرار می‌دهند. پدیده فال و فالگیری که این روزها در صفحات مجازی به وفور شاهد آن هستیم واقعیتی است که مبانی اخلاقی، اعتقادی و ارزشی جامعه را مورد هدف قرار داده و علاوه بر خسارت‌های معنوی، هزینه‌های بسیاری را بر معتقدان به آن تحمیل می‌نماید.


نگرانی‌های کاری، خانوادگی و اجتماعی وعدم اعتماد به نفس، فرد ضعیف را دچار اضطراب و استرس می‌نماید، به گونه‌ای که سعی می‌کند جهت تسکین درد ها، نزد رمال یا فالگیر برود. فالگیران شیاد تا حدودی موقعیت روان شناختی افراد را درک می‌کنند، از شرایط موجود سوء استفاده کرده و برای درماندگان نسخه می‌پیچند و پول‌های هنگفتی به جیب می‌زنند و در این میان گاه آن‌ها با سوءاستفاده از احساسات و عواطف مذهبی مردم، بر مرکب جهل آنان سوار می‌شوند و گاهی دشمنان خارجی نیز برای انحراف جامعه از مسیر درست، به بهره‌گیری از روش‌های نرم و خزنده روی می‌آورند. گرایش افراد به فال و فالگیری منجر به صدمات جبران ناپذیری در سطح
جامعه می‌شود.
راه‌حل برای رویارویی با بازار فالگیران رواج فرهنگ منطق گرایی و استفاده از راه‌حل‌های عقلانی برای حل مشکلات جامعه است. ایجاد و توسعه مراکز کارآمد مشاوره و راهنمایی در تمامی مناطق کشور به‌صورت رایگان یا ارزان‌قیمت می‌تواند حجم مراجعه به سودجویان و شیادانی را که از عقاید دینی مردم سوءاستفاده می‌کنند، کاهش دهد. مسئولان و مدیران در مدارس، دانشگاه ها، اماکن و مراکز فرهنگی باید مسائل به‌روز در خصوص خرافات را شناسایی و نسبت به درمان و دفع آن اقدام کنند. یکی از مهمترین وظایف مراکز فرهنگی روشنگری درباره خرافات است. بسیاری از فیلم‌ها و برنامه‌هایی که از رسانه ملی پخش می‌شود خود به‌عنوان محرکی برای روی آوردن به فال و فالگیری است و صدا و سیما باید در این زمینه برنامه‌های جامع‌تری با عنوان آسیب‌شناسی این پدیده در جامعه ارائه دهد و در آن با کارشناسان و همچنین آسیب دیدگان این معضل
صحبت کند.
یکی از مهمترین راهکارها برای مقابله با رمالان و فالگیرها نظارت بر ساخت سریال‌های تلویزیونی است که هزاران نفر بیننده دارد. متاسفانه به فالگیری نگاه آسیب‌شناسانه نمی‌شود، عدم توجه مسئولان به موضوع رمالی و فال و طالع بینی به‌عنوان معضل و آسیب اجتماعی موضوع فالگیری در منظر محققان اجتماعی کمتر دیده می‌شود، اما یکی از واقعیت‌های جامعه امروز ماست و درباره فالگیری فقط می‌شنویم ولی متاسفانه از حجم پرونده‌هایی که در مراجع قضائی است کسی اطلاع ندارد. برای مقابله با پدیده فال و فالگیری باید فرهنگسازی شود، باید آگاهی مردم بالا برده شود و در قالب مستندهایی تبعات فالگیری و آسیب‌های آن را نشان دهیم. بر اساس تحقیقات صورت گرفته برای دستگیری مجرمانی همچون رمالان کلاهبردار، خلا قانونی وجود دارد و باید از آن‌ها شاکی خصوصی باشد تا برخورد مناسب صورت پذیرد.