دولت بازسازی

سرویس سیاسی جوان آنلاین: «بازسازی» اصولاً پس از یک آسیب شدید مورد استفاده قرار می‌گیرد. وقتی زلزله‌ای، سیلی، جنگی و در کل بلایی زمینی یا آسمانی می‌آید و آنچه را وجود دارد، مورد تخریب و آسیب و ویرانی قرار می‌دهد، نیاز به بازسازی وجود دارد. بازسازی در همه عرصه‌های مدیریتی، امری بود که رهبر معظم انقلاب در اولین دیدار خود با هیئت دولت سیدابراهیم رئیسی از آن‌ها خواستند که همت‌شان بر آن متمرکز شود. «بازسازی» آنچنان که از ظاهر عبارت هم هویداست، باز ساختن چیزی است، یعنی امری وجود داشته و آسیب دیده یا از بین رفته و حالا نیاز است دوباره ساخته شود. طبعاً آقا ضمن توجه به معنی و الزامات کلیدواژه بازسازی آن را به کار برده‌اند. در همین دیدار، مقام معظم رهبری توصیه‌ها و درخواست‌هایی از رئیس‌جمهور، سید‌ابراهیم رئیسی و کل کابینه او دارند که می‌تواند فراتر از موارد صریحی که ایشان فرمودند، آن‌ها هم مصداق این بازسازی قرار بگیرند. از سویی رهبری در جای دیگر از سخنان خود در همین دیدار، عبارتی را قریب به همین مضمون- بازسازی- به کار می‌برند؛ «احیای اعتماد و امید». این موارد در کنار هم می‌تواند بیانگر روح کلی نگاه رهبری به دولت سید‌ابراهیم رئیسی باشد؛ دولت بازسازی.
چرا بازسازی؟
بازسازی اصولاً پس از یک آسیب شدید مورد استفاده قرار می‌گیرد. وقتی زلزله‌ای، سیلی، جنگی و در کل بلایی زمینی یا آسمانی می‌آید و آنچه وجود دارد را مورد تخریب و آسیب و ویرانی قرار می‌دهد، نیاز به بازسازی وجود دارد، وگرنه در صورتی که پیش از این، روال پیشرفت طی می‌شده یا تخریبی انجام نشده، طبعاً نیازی به استفاده از این عبارت نیست.
پیش از این، دولت‌های پنجم و ششم به ریاست مرحوم هاشمی‌رفسنجانی دولت سازندگی نام گرفته بودند که با توجه به آنکه اولین دولت پس از جنگی هشت ساله با عراق بودند که هم ویران کرده بود و هم با اشغال ظرفیت‌ها و منابع مالی کشور، فرصت آبادانی را گرفته بود، طبیعی می‌نمود. سازندگی آن دولت‌ها البته محدود در امور عمرانی بود.


حالا، اما جنگی رخ نداده، گرچه می‌توان و باید تحریم‌های همه‌جانبه غرب علیه ایران را جنگ اقتصادی نامید، اما هنوز تمام نشده است، با این حال نگاه دولت رئیسی به درون می‌تواند آغاز بازسازی در این زمینه را گرچه هنوز این جنگ تمام نشده، رقم بزند. آیا این مدل بازسازی- با نگاه به درون- نمی‌توانست پیش از رئیس‌جمهور شدن سیدابراهیم رئیسی انجام شود؟ می‌شد، اما دولت قبلی نخواست که چنین باشد و همه امور کشور را به خارج و برجام و پرونده هسته‌ای گره زد. این نگاه به خارج در کنار سستی در اداره امور کشور و بی‌مبالاتی در کنترل بازار‌های مختلف و کار‌های انجام نشده و باقی مانده از دولت‌های قبل از سال ۹۲، باعث شد میزان آسیب به ارکان مادی و روانی در کشور پس از هشت سال چنان باشد که اکنون به گونه‌ای روشن نیاز به بازسازی در «همه عرصه‌های مدیریتی» احساس می‌شود.
مصداق‌های بازسازی
رهبر انقلاب مصداق و وسعت این بازسازی مدنظر خود را در همین سخنان «همه عرصه‌های مدیریتی» ذکر می‌کنند و بعد صریح و شفاف، مصادیق آن را ذکر می‌کنند: «در همه بخش‌ها، بخش‌های اقتصادی، بخش‌های سازندگی، بخش‌های مربوط به سیاست خارجی و دیپلماسی، بخش‌های خدمت‌رسانی به مردم، بخش‌های علمی و فرهنگی و غیره، در همه این بخش‌ها یک تحرک انقلابی باید به وجود بیاید.»
در واقع آنچه مدنظر مقام معظم رهبری است، یک تغییر و تحول در همه حوزه‌هاست و همین نشان می‌دهد محدوده آسیبی که به کشور وارد شده، محدود در یکی دو بخش نیست.
از سویی رهبر انقلاب در جای دیگری از کلام خود، از عبارت «احیای اعتماد و امید مردم» استفاده می‌کنند. احیا به معنی زنده کردن است و این یعنی اعتماد و امید آسیب دیده و باید زنده شود، این در حالی است که یکی از عناوین اصلی دولت‌های یازدهم و دوازدهم به ریاست حسن روحانی، «امید» بود و اینکه پس از هشت سال شعار در مورد امید، رهبری و البته همه اهل سیاست، نیاز به احیای امید در جامعه را حس می‌کنند، کیفیت عملکرد دولت قبل را به خوبی نشان می‌دهد، البته رهبری بر این آسیب‌دیدگی و لزوم ترمیم صراحت دارند: «مسئله احیای اعتماد مردم و امید مردم هم بسیار چیز مهمی است، چون اعتماد مردم بزرگ‌ترین سرمایه دولت است. مردم وقتی به شما اعتماد کردند و امید به شما داشتند، با شما راه می‌آیند و کمکتان می‌کنند، این بزرگ‌ترین سرمایه است برای دولت که بتواند اعتماد مردم را جلب کند که البته این متأسفانه یک مقداری آسیب دیده و بایستی ترمیم کنید این را و راهکارش هم این است که حرف و عمل مسئولان یکی باشد، وعده‌ای اگر به مردم دادید، طبق آن وعده اگر عمل کردید، مردم به شما اعتماد پیدا می‌کنند، اگر شما وعده کردید و عمل نشد یا گفتید فلان کار شده، مردم در واقعیت دیدند نشده، اعتماد مردم سلب می‌شود، واقعاً باید خیلی بِه جِد مراعات کنید این معنا را.»
کیفیت بازسازی
مقام معظم رهبری گرچه تأکید و تصریح بر لزوم بازسازی دارند، اما چنان که مشی ایشان است و البته مسیر شرع و عقل نیز چنین است، آن را به هر کیفیتی نمی‌پسندند. ایشان توصیفاتی را در مورد چگونه بودن این بازسازی‌ها بیان می‌کنند و مشخصاً از ترکیب وصفی «بازسازی انقلابی» استفاده می‌کنند و سپس دو وصف «عقلانی و فکورانه» را به آن می‌افزایند، سپس تأکید می‌کنند که چنین بازسازی‌ای به معنای «حرکت بر روی ریل انقلاب» است.
آنچه نگاه رهبر انقلاب به یک بازسازی انقلابی است، با آنچه در نگاه برخی- دوست یا دشمن- از کار انقلابی است که آن را مخالف کاری عقلانی می‌دانند، مخالف است. به این عبارات ایشان در همین سخنرانی توجه کنیم: «عرض کردیم که انقلابی بودن حتماً بایستی همراه باشد با عقلانیت که شیوه صحیح جمهوری اسلامی از اول کار تا امروز این بوده که حرکت انقلابی با حرکت اندیشه‌ورزانه و عقلانی همراه باشد.»
دولت بازسازی
آنچه بیان شد، مؤید این ادعاست که دولت رئیسی را می‌توان و باید «دولت بازسازی» نامید و روح کلی این دولت باید «بازسازی» باشد؛ بازسازی در همه عرصه‌های مدیریتی کشور و بازسازی اعتماد و امید مردم به دولت و آینده. رئیسی و دولتمردانش البته راه سختی در پیش دارند و این امر از نگاه رهبری هم دور نمانده و همان آغاز سخنان خود می‌گویند که «شما برادران عزیز در یک برهه دشواری مسئولیت را پذیرفته‌اید... شرایط دشواری است با وضع تورم و مشکلات معیشتی مردم و مسئله کرونا و مسائل گوناگونی که وجود دارد.»