علیرضا صدقی توقف چرخه خشونت به مثابه یک ضرورت

دیرزمانی است که خاورمیانه‌ی خسته از چرخش تمدن‌ها تاب و توان از کف داده و مردمانش حال و احوالی به غایت بد را تجربه می‌کنند. کودتاها و انقلاب‌ها، ترورها و اشغال‌ها، سایه سنگین مرگ که با بهانه و بی‌بهانه بر سر این مردمان فرود آمده است، نفس آن‌ها را بیش از همیشه به شماره انداخته؛ در این وانفسا بسیاری از آن‌ها هم فراموش می‌شوند. امروز کسی سراغی از یمن و کودکان و زنانش نمی‌گیرد؛ چرا که حالا اوضاع مردم افغانستان نگران‌کننده‌تر است. کسی نمی‌خواهد بداند که بر سر 6 میلیون آواره سوری چه می‌آید! یا همین حالا در گوشه گوشه لیبی چه رویدادهای هولناکی در حال وقوع است.
ایران هم وضعیتی مشابه دارد. اگر نبردی علنی و جدی در آن وجود ندارد، ناکارآمدی، کرونا، منازعه سخت سیاسی، فشار بی‌امان اقتصادی، ضربات هراس‌انگیز گروه‌هایی بر بدنه اجتماعی، هدررفت منابع و ثروت کشور، از میان رفتن زیرساخت‌های زیرمحیطی و اکوسیستم‌های دیرپای فلات ایران، حجم بالای اختلاس‌ها و دزدی‌ها از بیت‌المال، حبس و حصر و داغ و درفش به دلیل موجه و غیرموجه، عدم اعتماد عمومی، عصبیت اجتماعی، وضعیت داغ بر داغ و درد پشت درد، همه و همه موجب شده تا ایرانی‌ها نیز چون همسایگان‌شان در چهار سوی، سر به گریبان باشند و از آینده ناامید؛ این همه یعنی خاورمیانه حال خوشی ندارد.
گویی این تکه از زمین پیش از فروپاشی تمام آن، تصمیم دارد تا به انسان‌های مقیم‌اش بگوید که زمان به پایان رسیده و وقت کوچ رسیده است. اما در این میانه باید اندک چاره‌ای جست. راهی برای رهایی یافت و زمینه و زمانه را به منظور خروج از این بن‌بست‌های مدام و مادام فراهم آورد.
به نظر می‌رسد از جمله معدود راه‌های باقی مانده برای عبور از فرابحران‌های پیش رو که همه ارکان زندگی انسان اهل اینجا را درنوردیده، توجه به مسئله «توقف چرخه خشونت» به مثابه یک ضرورت است. به دیگر بیان، گفتگو پیرامون لزوم توقف چرخه خشونت دیگر یک توصیه اجتماعی نیست، سخنی است از سر استیصال و اضطرار؛ یک بایسته تمام‌قد و یک واجب الزام‌آور است. مفهومی که اگر به سرعت به آن توجه نشود، دستِکم امید چندانی به ایران نمی‌توان داشت.


مجموعه عوامل پیش‌گفته در خصوص ایران را اگر بتوان با دیگر متغیرهای بیرونی نظیر همسایگی با طالبان و فعالیت مجدد داعش ـ به ویژه داعش خراسان ـ پیوند داد، تصویری روشن از چرایی ضرورت توقف چرخه خشونت و لزوم این اقدام به عنوان یک امر لابد و ناچار به دست می‌آید.
اگر نهادهایی در ساختار حاکمیت به هر دلیلی موجب ناامیدی مردم از صندوق رای و حضور در این عرصه شدند و اگر تمام تلاش این نهادها مصروف تقسیم جامعه به خودی‌ها و غیرخودی‌ها شد و از قضا نتیجه هم گرفتند، امروز این کشتی که همگان بر آن سوارند در حال غرق شدن است. امروز تفاوتی میان موافق و مخالف، اکثریت و اقلیت، مومن و غیر مومن، کرد و ترک و عرب و بلوچ و لر و لک و فارس وجود ندارد. امروز تمامیت جغرافیایی به نام ایران در مخاطره قرار گرفته است.
این یعنی همه اهالی ایران و نه حتی ایران جغرافیایی که ایران فرهنگی باید گرد هم آیند و برای این وضعیت چاره‌جویی کنند. این مهم نیز تنها و تنها در صورتی محقق خواهد شد که چرخه خشونت عیان و عریان میان گروه‌های مختلف متوقف شود. چرخه خشونتی که همواره یک سوی آن قدرت غیرپاسخگو و مطلق‌العنان بوده است. پس برای توقف و کاهش آن راه و چاره‌ای جز انعطاف هسته سخت و متصلب قدرت در برابر بدنه جامعه وجود ندارد.
چرخه خشونت موجود پیش و بیش از هر کجای دیگر باید از سوی نهادهای متصل به قدرت متوقف شود و با انعطاف این جریان‌ها و بازگشت آن‌ها به سوی مطالبات اصلی مردم زمینه ایجاد نوعی آشتی ملی در ساختار اجتماعی ایران پدیدار شود. چه این‌که این تنها راه عبور از این ابربحران در فلات ایران است.
سایر اخبار این روزنامه
در جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت مطرح شد دستور اقتصادی رئیس جمهوری برای کنترل بازار ارز و نرخ تورم علیرضا صدقی توقف چرخه خشونت به مثابه یک ضرورت ترکیب معاونت‌های دولت، فراجناحی و متنوع‌تر خواهد شد؟ جاماندگان دولت روحانی در پاستور هر ۳ دقیقه یک نفر از کرونا می‌میرد پیک پنجم تمام نشدنی 30 میلیون دلار در روز برای یک نبرد بی حاصل رکوردشکنی‌های آمریکا در جنگ 20 ساله افغانستان ریز و درشت لیگ برتر بیستم؛ ضعیف در ستاره‌سازی و بد سلیقه در برنامه‌ریزی از چمن‌های بی‌کیفیت تا سکوهای خالی سخنگوی هیات رئیسه مجلس: طرح جهش تولید مسکن، به زودی ابلاغ و لازم‌الاجرا می‌شود «ابتکار» عوامل موثر بر تورم را بررسی کرد چالش‌های تنش زدایی از بازار ارز با حکم رئیس جمهوری محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی شد امیر عبداللهیان: ایران و سوریه در حال ترسیم نقشه توسعه فعال همکاری‌های اقتصادی و تجاری هستند تظاهرات افغان‌های مقیم یونان در مقابل سفارت آمریکا ده‌ها کشته و زخمی در حمله انصارالله به پایگاه العند سرلشکر باقری: توسعه قدرت دفاعی یک وظیفه قطعی و اجتناب‌ناپذیر است واردات سوخت از ایران چگونه طرح معروف آمریکا ضد لبنان را ناکام می‌گذارد؟