معمای انتخاب‌رشته نکردن 50 درصد کنکوری‌ها

 نزدیک به 50 درصد داوطلبان کنکور سراسری 1400 قید رفتن به دانشگاه را زده اند. مهلت انتخاب رشته کنکور  سراسری 1400 به پایان رسید و فقط نیمی از داوطلبان مجاز، انتخاب رشته کرده اند. بر اساس اعلام فاطمه زرین آمیزی، سخنگوی سازمان سنجش آموزش کشور، امسال فقط ۵۲۳ هزار و ۶۷۱ نفر انتخاب رشته کرده اند. این در حالی است که در آزمون سراسری یک میلیون و ۸۲ هزار و ۹۰۰ داوطلب مجاز به انتخاب رشته شده بودند(منبع خبر: ایرنا). جالب است بدانید سال گذشته هم از تعداد کل افرادی که مجاز به انتخاب رشته بودند، نیمی از آن‌ها اقدام به انتخاب رشته کردند اما دلیل استقبال پایین کنکوری‌های مجاز از انتخاب رشته چیست؟ آیا باز هم پای کرونا در میان است؟ در ادامه به اصلی‌ترین دلایل این ماجرا اشاره خواهد شد.
   شرکت در کنکور برای امتحان‌کردن شانس خود
همان‌طور که گفته شد کاهش تعداد افرادی که در کنکور امسال انتخاب رشته کرده‌اند، می‌تواند ناشی از چند عامل‌ باشد.
در درجه اول لازم است توجه داشته باشیم که بخش زیادی از داوطلبان کنکور صرفا برای امتحان کردن شانس خود در این آزمون شرکت می‌کنند. آن‌ها بدون مطالعه اصولی و برنامه ریزی برای موفق شدن، فقط سر جلسه حاضر می‌شوند تا شاید معجزه‌ای رخ بدهد. طبیعتا هم بعد از شکست، امکان دارد که اعتمادبه‌نفس‌شان کاهش یابد و این برای آینده‌شان اتفاق خوبی نیست.


   رفتن به دانشگاه به شرط قبولی در ظرفیت روزانه
بخش دیگری فقط به امید قبولی در ظرفیت روزانه دانشگاه‌های دولتی که قسمت اندکی از ظرفیت مجاز به انتخاب رشته را تشکیل می‌دهد، کنکور می‌دهند. حال وقتی این افراد در دوره‌های روزانه دانشگاه‌های دولتی پذیرفته نمی‌شوند، ناچارند در دوره‌‎های شبانه دانشگاه‌های دولتی یا مراکز آموزش‌عالی غیرانتفاعی و مانند این‌ مراکز ثبت‌نام کنند. ثبت‌نام در این دوره‌ها، همگی مشمول شهریه است و به نظر می‌رسد که با توجه به مشکلات معیشتی مردم، بسیاری از افرادی که مجبور به ثبت‌نام در این دوره‌ها هستند، به‌ناچار از انتخاب رشته و در نتیجه حضور در دانشگاه دست کشیده‌اند. در این حالت هم بهتر است داوطلب از یک مشاور تحصیلی به جای زدن قید انتخاب رشته کمک بگیرد تا تصمیم اصولی‌تری گرفته شود.
   قبولی در دانشگاه بدون کنکور
علاوه‌بر این، چند سالی است  بخش زیادی از ظرفیت دانشگاه‌ها مربوط به رشته‌محل‌هایی است که افراد می‌توانند بدون شرکت در کنکور در آن‌ها پذیرفته شوند. بنابراین بخشی از افرادی که امسال مجاز به انتخاب رشته شده ولی این کار را انجام نداده‌اند، به دانشگاه‌ها و مراکز آموزش‌عالی شهرهای محل زندگی خود می‌روند و از ظرفیت بدون کنکور این مراکز استفاده می‌کنند. حال با توجه به این‌که براساس صحبت‌های مسئولان آموزش‌عالی کشور، ظرفیت پذیرش بدون کنکور دانشگاه‌ها سال به سال بیشتر می‌شود، پس طبیعتا تعداد افرادی که انتخاب رشته نمی‌کنند و از این ظرفیت استفاده می‌کنند، هر سال افزایش می‌یابد.
   تاثیرات کرونا و دردسرهایش
عامل دیگری هم که به طور خاص در سال جاری و گذشته می‌تواند باعث رشد تعداد افرادی شده باشد که حاضر به انتخاب رشته نشده‌اند، این است که هیچ فردی از آینده شیوع کرونا خبر ندارد و با توجه به صحبت‌های مسئولان دستگاه اجرایی، معلوم نیست   تا پایان امسال یا سال‌های تحصیلی آینده همه کلاس‌های دانشگاهی به صورت مجازی برگزار می‌شود یا حضوری؟ بنابراین به نظر می‌رسد بخش زیادی از افرادی که نتوانسته‌اند رتبه‌های برتر را در کنکور سراسری کسب کنند تا در شهر خود به تحصیل بپردازند، برای پرهیز از مراجعه به شهرهای دیگر و احتمال ابتلا به کرونا، از انتخاب رشته و شرکت در دانشگاه انصراف داده‌اند. جا‌به‌جایی در این روزها و رفتن به خوابگاه دانشگاه‌ها سخت است و در نتیجه دانشجوی شهر دیگری شدن، هم از لحاظ اقتصادی نمی‌صرفد و هم از لحاظ سلامتی ممکن است دردسرساز شود. تحمل این مسائل ابهام‌برانگیز وقتی استرس زیادی هم داریم، بسیار دشوار می‌شود و داوطلب، قید انتخاب رشته و رفتن به دانشگاه را می‌زند.
   پشت کنکوری‌شدن به امید کسب نتیجه بهتر در سال بعد
همچنین در کنکور امسال مانند سال‌های گذشته، بخش زیادی از داوطلبانی که انتخاب رشته نکرده‌اند، جزو افرادی هستند که فقط با هدف پذیرش در رشته‌محل‌های برتر کنکور داده‌اند اما چون رتبه لازم را کسب نکرده‌اند، از انتخاب رشته پرهیز می‌کنند تا سال آینده دوباره کنکور بدهند. دلیلش هم این است که اگر این افراد بعد از انتخاب رشته در دانشگاه خاصی پذیرفته شوند اما به دانشگاه مراجعه نکنند، از شرکت در آزمون سراسری سال بعد محروم می‌شوند بنابراین آن‌ها ترجیح می‌دهند که اصلا انتخاب رشته نکنند. به نظر هم می‌رسد که تعداد این افراد در کنکور امسال به دلیل اضطراب شدیدی که حواشی برگزاری کنکور در شرایط کرونایی برای همه داوطلبان ایجاد کرد، بیشتر شده باشد. بنابراین یکی دیگر از دلایل استقبال پایین کنکوری‌های مجاز از انتخاب رشته، کسب نکردن رتبه مورد نیاز برای تحصیل در رشته مورد علاقه شان است. اتفاقی که باز هم باید با یک مشاور تحصیلی برای گرفتن تصمیم نهایی درباره آن مشورت شود چراکه یک سال زمان کمی نیست و هر داوطلبی این ویژگی و توانمندی را ندارد که بعد از پشت کنکوری‌شدن با انگیزه بیشتری به مسیر برای رسیدن به هدف ادامه دهد.