تکرار سیاست‌های مخرب 50 سال گذشته

آفتاب یزد: دلار این روز‌ها انگار که روی الاکلنگ نشسته است، لحظه‌ای نرخش بالا می‌رود و لحظه‌ای دیگر پائین می‌آید. با این حال به طور کلی می‌توان گفت سیری که در حال طی کردن آن است نزولی به نظر می‌رسد و خیلی‌ها دلیل این سیر نزولی را دولت سیزدهم می‌دانند و معتقدند که این دولت برای ثابت نگه داشتن نرخ ارز، ارز وارد بازار کرده است و همین امر نیز سبب شده تا قیمت دلار در بازار سیر نزولی به خود بگیرد؛ عده‌ای اما معتقدند تحرکات منطقه‌ای مثل روی کار آمدن طالبان در افغانستان و از سر‌گیری مذاکرات ایران و عربستان از جمله دلایل اصلی کاهش نرخ ارز است. آفتاب یزد در گفتگو با کارشناسان دلایل اصلی کاهش نرخ ارز را بررسی کرده که در ادامه می‌خوانید.
>مسکن دولت رای نرخ ارز
از آن جایی که نرخ دلار بیش از سایر اقلام مورد توجه مردم و فعالان اقتصادی قرار دارد و عموم بر این باورند که نوسان نرخ دلار روی غالب کالاها و خدمات تاثیر مستقیم می‌گذارد، برخی بر این اعتقادند که دولت سیزدهم در همین ابتدای کار خود برای اینکه بتواند اعتماد عمومی جامعه را جلب نماید، کاهش نرخ ارز را در دستور کار خود قرار داده و برای اجرایی شدن این کار در ابتدا شروع به وارد کردن ارز به بازار کرده است. به همین دلیل هم این روزها با کاهش قیمت ارز در بازار مواجه هستیم، واقعیت این است که اگر چنین مسئله‌ای واقعیت داشته باشد این کار تنها مسکن است و درمانی اتفاق نیفتاده، یعنی با اینکه مشخص نیست این مسکن تا چه زمانی عمل کند و قیمت ارز تا چه نرخی کاهش یابد اما به محض اینکه ورودی ارز دولتی به بازار بسته شود مجددا با افزایش قیمت ارز و کاهش ارزش پول ملی مواجه خواهیم بود.
>تاثیر تحرکات منطقه‌ای بر قیمت ارز


این در حالی است که برخی دیگر از صاحب نظران بر این اعتقادند که نرخ دلار از زمانی آهسته آهسته رشد خود را آغاز کرد که مذاکرات ایران با اروپا و آمریکا و عربستان متوقف شد، از طرف دیگر تنش و تحولات نگران‌کننده در برخی از کشورهای همسایه از جمله افغانستان مزیدی بر علت شده و در هفته‌های گذشته برهم ریختگی بازار ارز را تقویت نمود.
از طرف دیگر در روزهای اخیر اخباری مانند احتمال از سر‌گیری مذاکرات، آغاز دور سوم مذاکرات ایران و عربستان و احتمال پیوستن به FATF سبب کاهش نرخ ارز شده است.
با این همه باید دید کارشناسان در این خصوص چه نظری دارند؟
>سیاست مخرب 50 سال گذشته مجددا در دولت سیزدهم تکرار می‌شود
علی سعدوندی کارشناس اقتصادی در این خصوص به آفتاب یزد گفت:« من فکر می‌کنم سیاست مخرب 50 سال گذشته مجددا در دولت سیزدهم نیز در حال تکرار است و آن هم سیاست ارزپاشی است؛ یعنی برداشت مسئولان امر این است که اگر منابع ارزی کشور را در بازار تزریق کنند وضعیت اقتصاد اصلاح می‌شود اما در حقیقت نه تنها این اتفاق نمی‌افتد بلکه این ارزپاشی در طول
50 سال گذشته موجب بیماری هلندی شده است.»
وی تصریح کرد:« من این موضوع را به تجربه دولت مهرورزی و تدبیر و امید ارجاع می‌دهم، در این دولت‌ها همه منابع ارزی دولت در اختیار بانک‌ها قرار گرفت و به بازار تزریق شد با این امید که بهبود اقتصادی در کشور ایجاد شود؛ این بهبود معیشت اتفاقا برای یک درصد جمعیت حاصل شد. افرادی که در بسیاری از اوقات خانواده هایشان در خارج از کشور هستند و این رانت ارز‌های سوبسیدی از کشور خارج می‌شود. اما 99 درصد جمعیت کشور، با توجه به اینکه کاهش قیمت ارز موجب بیماری هلندی و پرداخت سوبسید به واردات می‌شود متاسفانه از این موضوع به شدت متضرر شدند. امیدوارم که در دولت آقای رئیسی این روال متوقف شود.»
وی در پاسخ به این سوال که آیا به نظر شما تحرکات منطقه‌ای و اخبار مربوط به مذاکرات در کاهش نرخ ارز تاثیر‌گذار است؟ گفت:« من خبری را که بتوان گفت به صورت قاطعانه موجب کاهش قیمت ارز شده است دریافت نکردم و بعید می‌دانم این مسئله دلیل اصلی کاهش نرخ ارز باشد. باور من این است که روند خروج سرمایه متاسفانه سرعت گرفته و با این روند من فکر می‌کنم تزریق بخشی از ذخایر ارزی کشور در نهایت منجر به فرار سرمایه شود.»
>واکنش‌های هیجانی بازار ارز
علی مروی، کارشناس دیگر اقتصادی نیز در این خصوص به آفتاب یزد گفت:« علت کاهش یا افزایش نرخ ارز در روز‌های اخیر بیشتر از اینکه ریشه اقتصادی و فنی داشته باشد ریشه در نبودن مسئول و نداشتن وزیر و رئیس بانک مرکزی داشت. به هر حال شرایطی پیش آمده بود که آقای دژپسند وزیر پیشین اقتصاد قدرتی نداشت که کاری انجام بدهد و تکلیف رئیس کل بانک مرکزی هم که مشخص نبود، به دلیل وضعیت نا بسامانی که وجود داشت چنین اتفاقاتی طبیعی بود.»
وی تصریح کرد:« حالا که وزیر جدید مستقر شده و در حال چینش تیمش است، بدون شک این موضوع در بازار تاثیر خواهد گذاشت. از طرف دیگر این موضوع هم باید متذکر شد که ارزپاشی و تحولات منطقه‌ای و حتی اخبار مربوط به مذاکرات هم در بازار ارز بی‌تاثیر نیست و علاوه بر آن پیش از این دیدیم که آقایان خاندوزی و مخبر صحبت‌هایی را مبنی بر اینکه قرار است پول ملی تقویت شود مطرح کردند؛ رئیس جمهور نیز در این خصوص دستوراتی صادر کرده است و طبعا این دستور‌ها انتظارات مثبتی را در بازار ایجاد می‌کند و شاید بتوان گفت که بخشی از واکنش افزایش ارزش پول ملی وابسته به این دستورات است؛ یعنی واکنش‌های احساسی پیرامون چنین دستوراتی است. مشخصا نمی‌توان گفت که دلیل افزایش یا کاهش قیمت ارز در بازار چیست. به نظر من اتفاقات یکی دو روز اخیر در بازار ارز هیچ دلیل روشنی ندارد، یعنی به همان دلیلی که نرخ ارز افزایش پیدا کرد به همان دلیل هم کاهش پیدا خواهد کرد چون این واکنش‌ها در بازار احساسی و هیجانی است.»