۵۳ میلیون دلار هزینه‌های کاغذ، چاپ، صحافی و توزیع کتاب درسی
در سال جاری ۱۴۰ میلیون جلد کتاب درسی در قالب ۹۹۵ عنوان به سفارش این سازمان در دو شرکت خصوصی «افست» و «چاپ و نشر کتاب‌های درسی» به چاپ رسیده است. برای تأمین حدود ۵۰ هزار تن کاغذ مورد نیاز برای چاپ این کتاب‌ها در سال جاری حدود ۳۸ میلیون دلار ارز با نرخ دولتی تخصیص یافته است. تاکنون به‌صورت رسمی سایر هزینه‌های تهیه کتاب‌های درسی اعلام نشده است، اما در برخی برآورد‌های غیررسمی این میزان (هزینه‌های چاپ، صحافی و توزیع) حدود ۱۵ میلیون دلار تخمین زده شده است.
هم‌اکنون بیشتر هزینه کتاب‌های درسی از دانش‌آموزان دریافت میشود. هرچند سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی اعلام کرده است با راه‌اندازی سامانه الکترونیکی توزیع کتاب‌های درسی میزان دقیق نیاز به کتاب درسی مشخص و از چاپ کتاب اضافه به میزان 6 میلیون جلد (معادل 3 هزار تن کاغذ) جلوگیری شده است اما سال‌هاست موضوع استفاده مجدد از کتاب‌های درسی در مدارس یا بازیافت آنها به منظور جلوگیری از اسراف و هدررفت منابع، جزو مسائل لاینحل کشور باقی مانده است.
برخی استفاده از کتاب‌های الکترونیک را راه‌حل می‌دانند، اما در مقابل، عده‌ای دیگر ضمن اشاره به گرانی کتابخوان الکترونیکی و عدم تناسب قیمت آن با قدرت خرید بسیاری از خانواده‌ها، تأثیرات استفاده از کتاب الکترونیکی بر یادگیری دانش‌آموزان را نیازمند مطالعه بیشتر می‌دانند.
محی‌الدین بهرام محمدیان، رئیس سابق سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در باره جلوگیری از دور ریخته شدن کتاب‌های درسی در انتهای سال تحصیلی و استفاده مجدد از آنها گفت: «درباره این موضوع برخی از کارشناسان معتقدند به‌خاطر رعایت مسائل بهداشتی کتاب‌های درسی قابل جمع‌آوری نیستند و این کار ممکن است موجب انتقال میکروب و آلودگی شود. از سوی دیگر کارخانه یا مراکز بازیافتی در کشور نیست که کتاب‌های درسی را بازیافت کرده و آن را به کاغذ تحریر تبدیل کند.»
او افزود: «زمانی قرار بود شرکت چوب و کاغذ مازندران و شهرداری تهران کتاب‌های درسی را بازیافت و کاغذ تحریر تولید کنند که عملیاتی نشد و از خمیر کاغذ برای تولید مقوا استفاده می‌کنند.»
رئیس اسبق سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی گفت: «کتابِ قابل شست‌وشو که در برخی کشورها استفاده شده و شبه پلاستیک است، هزینه بسیار زیادی دارد و در ایران که سالانه حدود 140 میلیون جلد کتاب درسی چاپ میشود، مقرون به‌صرفه نیست.»
