چشم در چشم مرگ در بام دنیا

 مسیر صعود به بلندترین نقطه کره زمین از خطرناک‌ترین فرودگاه جهان شروع می‌شود. اورست، بلندترین کوه جهان جزو رشته کوه هیمالیاست و در کشور نپال قرار دارد. برای صعود به اورست علاوه بر این‌که مراحل بسیار پیچیده و پراسترسی را باید پشت سر گذاشت، ابتدا باید در فرودگاه لوکلا که کوچک ترین فرودگاه نپال و در عین حال، خطرناک‌ترین فرودگاه جهان است به سلامت فرود بیایید. کوتاه بودن طول باند این فرودگاه، قرار گرفتن آن در بین کوهستان‌های سربه فلک کشیده و صخره‌های سنگی، نزدیک بودنش به دره‌های عمیق و خطرناک و... باعث شده تا این فرودگاه، یکی از ترسناک‌ترین محل‌ها برای نشستن هواپیماها باشد. «امین دهقان»، هیمالیانورد ایرانی که به عنوان تنها نماینده ایران در سال 2021 برای صعود به اورست به نپال رفته بود، مسیر صعودش را از همین جا شروع کرد. امسال شرایط صعود به اورست بسیار خاص بوده است چون دولت نپال رکورد مجوزهای صادر شده برای صعودبه اورست  را شکست و میزبان بیش از 400 کوهنورد برای صعود بود. در پرونده امروز زندگی‌سلام با «امین دهقان» تنها نماینده امسال کشورمان برای صعود به اورست که حدود  دو ماه طول کشیده و خاطرات عجیب‌و‌غریبی از شرایط آن‌جا و نحوه صعودش دارد، گفت‌و‌گویی داشتیم که در ادامه خواهید خواند.
 
از 11 سالگی عاشق کوهنوردی شدم
«به نام خالق کوه‌ها. امین دهقان هستم، متولد سال 1358، متاهل و دارای دو فرزند. کارشناس‌ارشد مهندسی عمران و تنها فاتح ایرانی اورست در سال 2021». دهقان با این مقدمه درباره نحوه علاقه‌مند شدنش به کوهنوردی می‌گوید: «آشنایی و علاقه‌مندی‌ام به کوهنوردی به سال‌های کودکی‌ام از 11 تا 12 سالگی برمی‌گردد که پدرم من را می‌برد کنار زاینده رود.
ما در حاشیه شهر زندگی می‌کردیم و خانه‌مان نزدیک به رودخانه و کوه بود. به عبارت دیگر بین کوه و رودخانه بودیم و با چند قدم پیاده‌روی به هر دو می‌رسیدم. بنابراین من شنا را در زاینده‌رود و کوهنوردی را هم در همان جا تا حدود زیادی یاد گرفتم. هم اکنون به بیشتر قله‌های ایران با موفقیت صعود کرده و 10 صعود برون مرزی هم داشته ام.»
می‌خواهم اولین ایرانی باشم که قلل هفت‌گانه را فتح  می کنم
دهقان درباره هدفش از فتح اورست می‌گوید: «تقریبا از سه سال پیش تصمیم به صعود به اورست گرفتم، چون در پروژه و هدف کوهنوردی‌ام بود. من به دنبال سون‌سامیت، یعنی فتح قلل هفت‌گانه جهان هستم. به بام هفت قاره دنیا می‌خواهم صعود کنم. تا امروز هیچ ایرانی موفق به این کار نشده است. من سال 94 کلیمانجاروی آفریقا و البروس اروپا را صعود کردم، سپس سال 2018 آکونکاگوا، بام آمریکای‌جنوبی را و حالا هم موفق به فتح اورست شده ام. امیدوارم که به عنوان اولین ایرانی، نامم در تاریخ کوهنوردی کشور بعد از فتح قلل هفت‌گانه ثبت شود.»
 
3 سال پیش ماشینم را فروختم تا به اورست بروم
این کوهنورد درباره زمانی که برای اولین بار تصمیم به فتح اورست گرفته، این‌طور توضیح می‌دهد: «سه سال پیش ماشینم را فروختم تا به اورست بروم. آن موقع دلار سه هزار و 500 تومان بود. می‌توانستم با آن پول بروم اما رئیس هیئت کوهنوردی استانمان من را منصرف کرد و گفت صبر کن تا برایت اسپانسر پیدا کنیم که این کار را هم انجام نداد. بعدش هم   دلار با سرعت زیادی رفت بالا و من ماندم. قرار  بود سال گذشته راهی اورست شوم، حتی بلیت را هم گرفتم اما نپال به خاطر شیوع بالای کرونا، اجازه ورود به کشورش را نمی‌داد. امسال برای من دعوت نامه فرستاد و از طرف وزارت ورزش مجوز حضور در آن‌جا را گرفتم چون عضو تیم‌ملی هیمالیانوردی محسوب می‌شدم. بنابراین قرار بود اگر موفق به فتح اورست بشوم، مدال طلای جهان به من اهدا شود. البته تا امروز فقط حکم مدال را به من داده اند و از جایزه این دستاورد، هیچ خبری نیست.»
 


150 کوهنورد کرونا گرفتند
«یکی از سختی‌های صعود به اورست در سال 2021 نسبت به دوره‌های پیش، کرونا بود. در اورست اصلا پروتکل‌های بهداشتی رعایت نمی‌شد». دهقان با این مقدمه می گوید: «20  فروردین امسال به سمت نپال پرواز کردم. پروسه صعود من، تقریبا دو ماه طول کشید. پروسه صعود به اورست نسبت به قلل دیگر، طولانی‌تر است. در بیس‌کمپ که ارتفاعش بیشتر از 5 هزار متر بود، انبوهی از آدم‌ها حضور داشتند که این خیلی خطرناک و مخالف با پروتکل‌های بهداشتی بود. امسال رکورد صدور مجوزهای صعود به اورست شکسته شد و بیش از 410 کوهنورد در آن جا حاضر بودند. به انضمام راهنماها، آشپزها و... . متاسفانه کرونا به آن‌جا هم رخنه کرد و همان روزهای اول، 30 نفر کرونا گرفتند و تا روز آخر، این تعداد به 150 نفر افزایش پیدا کرد. در کمپ‌  اصلی هم اصلا چیزی به نام قرنطینه نداشتیم و پروتکل بهداشتی در اورست بی‌معنی بود. بنابراین شرایط بسیار عجیب و ‌غریبی در آن‌جا حاکم بود که صعود را سخت‌تر از گذشته می‌کرد.»
 
چندین بار تصمیم گرفتم که بی‌خیال صعود شوم!
«به جز کرونا و مشکلات ناشی از آن، شلوغی مسیر اورست هم کار را بسیار سخت کرده بود»، دهقان می‌افزاید: «به عنوان مثال هنگامی که بالا می‌رفتیم یک عده می‌خواستند پایین بیایند و مجبور بودیم طناب‌های حمایتی خود را در آن ارتفاع بالا باز کنیم. در ارتفاعی که پرتگاه، یخچال، برف و... وجود دارد باید طناب خود را باز می‌کردیم تا نفر بالایی رد شود! ترافیک مسیر بسیار آزار دهنده بود و بسیار اذیت شدیم. من بارها خواستم که صعود به اورست را ترک کنم و از رسیدن به قله منصرف شده بودم و دو بار به قطعیت رسیدم که برگردم و قید همه پول‌هایی را که برای سفر خرج شده هم زدم! به دو بچه خود فکر کردم که جان خود را در این کوه حفظ کنم و برگردم. این به دلیل شرایط سخت بود و حتی چندین بار کاملا از زندگی و زنده برگشتن ناامید شدم.»
 
صعود به اورست
 نیاز به رفت‌ و‌برگشت‌های
 چندین  باره دارد

او درباره جزئیات صعود به اورست و مسیر رسیدن به بام جهان می‌گوید: «برای رسیدن به اورست باید از چهار کمپ بگذرید. از بیس کمپ می‌روید به کمپ یک و ارتفاع می‌شود 6 هزار متر. از کمپ یک به کمپ 2، ارتفاع می‌شود 6500 متر، کمپ 3 ارتفاع 7 هزار و 100 متر و بعدش هم به منطقه مرگ می‌رسیم که اکسیژن به شدت کم و احتمال فوت بالاست یعنی کمپ 4  با ارتفاع  8 هزار متر.  بعد از آن به سمت قله می‌رویم که ارتفاعش 8848 متر است. پروسه صعودهای 8 هزار متری به این صورت است که ما باید «هم‌هوایی» انجام بدهیم و این‌طور نیست که از بیس کمپ برویم کمپ یک، سپس کمپ دو و... تا برسیم به قله. ما باید از بیس کمپ برویم به کمپ یک، دوباره برگردیم به بیس کمپ. باز از بیس کمپ برویم کمپ یک، سپس کمپ 2، دوباره برگردیم به بیس کمپ. این پروسه ممکن است دو یا سه روز طول بکشد. در واقع کوهنوردان چند بار تا ارتفاع 6  هزار متر یا بیشتر می‌روند، باز دوباره برمی‌گردند به نقطه اول یا همان بیس‌کمپ تا مغز با کمبود اکسیژن در ارتفاعات بالا هماهنگ   شود و  برای صعود نهایی مشکلی ایجاد نشود.»

اولین نفر به قله اورست رسیدم
دهقان درباره روز صعود نهایی به اورست و رسیدن به هدفش می‌گوید: «گروه ما 30 نفر بود از کشورهای مختلف آمریکایی و اروپایی و من سرپرست یکی از تیم‌های گروه‌مان بودم. ما ساعت 19:30 از کمپ 4 حرکت کردیم و 7:30 روز بعد رسیدیم به قله و من اولین نفر بودم که موفق به این کار شدم. علاوه بر کوهنوردی، عکاسی هم می‌کنم و داور چندین جشنواره عکاسی بوده و جوایزی هم برده ام. بنابراین معمولا در زمان صعود، دوربین و گوشی دم‌دستم هست تا از فضا و شرایط عکس بگیرم و لحظات را ثبت کنم. وقتی نزدیک قله اورست بودم، دیدم یک لایه یخ روی لباسم شکل گرفته و قطرش نزدیک به یک سانتی متر بود. در آن شرایط نمی‌توانستم زیپ کاپشن را پایین بکشم تا بتوانم دوربینم را دربیارم. بنابراین کمی صبر کردم تا آفتاب بیرون بیاید چون نزدیک طلوع خورشید بود و می‌خواستم مقداری از این یخ‌ها آب شود. بالاخره توانستم روی قله، زیپ کاپشنم را باز کنم و پرچم ایران و پرچم مظلوم حسین(ع) را که همراهم بود، درآوردم و حدود 25 دقیقه روی نوک قله اورست نشستم. بعد از این‌که با پرچم ایران عکس گرفتم، این‌قدر خوشحال شدم که احساس کردم الان یک ایران یعنی همه 85 میلیون هموطنم روی بام دنیا ایستاده‌اند. آرامش عجیبی در آن‌جا وجود دارد که توصیف آن با کلمات سخت است.»
 
از گروه ما
 کلا 7 نفر به قله اورست رسیدند

او درباره این که چند نفر موفق به صعود شدند، می‌گوید: «از 400 نفر کوهنوردی که برای صعود آمده بودند، 150 نفر کرونا گرفتند و برگشتند، 100 نفر هم قبل از صعود نهایی وقتی شرایط را دیدند، انصراف دادند. از تعدادی که ماندند، پنج نفر فوت شدند که یک نفرشان، پنج بچه داشت. یکی دیگر از کوهنوردان هم بعد از انصراف از صعود و در حال برگشت فوت کرد. چندین نفر هم هنگام صعود سرمازده شدند و صورت آن‌ها به قدری سیاه شد که با بالگرد به پایین انتقال یافتند. بنابراین تعدادی هم موفق به صعود به نوک قله نشدند و از گروه 30 نفره ما، فقط 7 یا 8 نفر به قله اورست رسیدند.»
روی قله بودم که خبر فوتم منتشر شد!
یکی از اتفاقات عجیب دیگر این سفر، پخش شدن شایعه فوت دهقان در یکی از کمپ‌های اورست بود. ظاهرا بعد از این‌که چند روزی از او خبری نمی‌شود، می‌گویند که فوت کرده است. خودش در این باره می‌گوید: «در ارتفاعات آن‌جا ما به اینترنت دسترسی نداشتیم. من در همان بیس‌کمپ هم فقط بعضی روزها اینترنت داشتم، در کمپ‌های بالاتر که اصلا اینترنت نبود. در ضمن، اینترنت بسیار گران بود و من در آن‌جا نزدیک به هشت میلیون تومان فقط اینترنت خریدم. بنابراین ما فقط در بیس کمپ اینترنت داشتیم، آن هم به شرط این که هوا خوب بود، ابری نبود و... . در مدتی که من به نت متصل نبودم، دو همنورد من فوت کردند و این خبر از طریق بی‌سیم به بیس‌کمپ رسید و از آن‌جا در فضای‌مجازی پخش شد. همان موقع خبر فوت من را هم بعضی پیج‌ها اعلام کرده بودند و حتی به جامعه کوهنوردی اصفهان تسلیت گفته بودند! شرایط بسیار سختی برای خانواده و اطرافیانم ایجاد شده بود اما خدا را شکر، به محض دسترسی‌ام به اینترنت، مشخص شد که شایعه بوده است.»
هزینه صعود  یک‌میلیارد و 200 میلیون شد
او درباره هزینه های این سفر هم می‌گوید: «برای این صعود، شش حامی مالی داشتم که آن‌ها تقریبا 40 درصد هزینه‌های من را تقبل کردند و 650 میلیون تومان باقی مانده را خودم پرداخت کردم که مجبور شدم خانه خود درملک پدری‌ را برای جور کردن آن بفروشم. فقط در حدود 70 میلیون بلیت هواپیمای رفت‌و‌برگشت من شد. یک سری تجهیزات کوهنوردی هم نیاز داشتم که آن‌ها هم با افزایش قیمت دلار، خیلی گران شدند. لازم می‌دانم از نهادها و سازمان‌هایی که من را یاری کردند مانند شهرداری اصفهان، شرکت‌های فولاد مبارکه، قایا، شرکت اکشن، شرکت کفش شرپا و فروشگاه سیاه‌کمان، تشکر و قدردانی کنم. در مجموع این سفر برای من، یک میلیارد و 200 میلیون تومان هزینه داشت. این را هم بگویم که برای این صعود از وسایل ایرانی استفاده کردم، مثلا کل پوشاک من ایرانی بود از شلوار و پیراهن لایه زیر بگیرید تا کلاه و کاپشن مخصوص من و...».
آب برف می‌نوشیدم و غذای آب‌پز می‌خوردم
دهقان درباره غذاها و نوشیدنی‌هایی که در آن دو ماه مصرف می‌کرده، می‌گوید: «تغذیه در ارتفاع بسیار مهم است. هرچه ارتفاع بالاتر می‌رود، اشتهای انسان کور می‌شود و میل به غذا ندارد. البته من شخصا به خوبی در ارتفاع هم‌هوا می‌شوم و خوراکم بد نیست. غذاهایی که در آن‌جا می‌خوردیم، غذاهای مردم نپال بود. غذای آن‌ها بر عکس ما ایرانی‌ها، 80 درصدش آب پز است و 20 درصد سرخ‌کردنی. من از ایران هم یک سری تنقلات مثل آجیل، سمنو، شکلات و... با خودم برده بودم و به اصطلاح در آن‌جا زیاد ریزه‌خواری می‌کردم تا بدنم کم نیاورد. از لحاظ آب هم چون تمام منطقه از برف پوشیده شده، بیشتر آب برف می‌نوشیدیم. بعضی جاها هم که یخ بود، با کلنگ و تبر یخ را آب می‌کردیم، گل و لایش را صاف می‌کردیم و سپس می‌توانستیم مقداری آب بنوشیم».
هم مهندس عمرانم و هم مدرس کوهنوردی
«شغل اصلی‌ام مدرس و مربی کوهنوردی است. همچنین فوق‌لیسانس مهندسی عمران هم دارم که مهندس ناظر ساختمان‌ها هم بوده ام اما الان متاسفانه کارهای ساخت‌و‌ساز خیلی کم شده است». دهقان درباره برنامه اش برای آینده هم می گوید: «از قلل هفت گانه دنیا، فقط سه موردش باقی مانده است. یک قله در جزایر اندونزی است که بام قاره اقیانوسیه محسوب می‌شود، یکی قله وینسون است در قطب جنوب و یک قله هم در قطب شمال است. این سه قله نسبت به اورست، اصلا سخت نیست و ارتفاع آن‌چنانی ندارد ولی هزینه صعود به آن‌ها زیاد است. اگر بتوانند من را حمایت کنند، این افتخار را برای کشور به دست خواهم آورد تا به عنوان اولین ایرانی نامم در این فهرست چاپ شود که قلل هفت‌گانه  جهان را صعود کرده است. در کل دنیا، 200 یا در نهایت 300 نفر هستند که موفق به این کار شده اند.»